O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

1. 
Tashqi qarshiliklar bilan mashqlar. 
2. 
O’z tana vaznini yengish bilan mashqlar. 
3. 
Izometrik mashqlar. 
Tashqi qarshiliklar bilan bajariladigan mashqlarga quyidagilar kiradi: 
–og’irliklar bilan,trenajyorlardagi mashqlar,ular universalligi va tanlash imkoniyati kengligi 
bilan qulay, partnyor bilan; 
–egiluvchan predmetlar qarshiligi bilan mashqlar (rezina amortizatorlar, jgutlar, turli 
espanderlar,to’siqli moslamalarva x.k); 

---

57 
–tashqi muhit qarshiligini yengish mashqlari–toqqa qarab yugurish, qumda ,qorda , 
shamolga qarshi yugurish va x.k. 
Tashqi qarshiliklar bilan mashqlar kuch rivojlantirishda eng samarali vositalardan. Ularni 
ishonch bilan tanlab,to’g’ri meyorlab, barcha mushak va mushak guruxlarini rivojlantirish mumkin. 
Mashqlarni tanlashda bilish kerak , kuchni rivojlantirish samarasi mushaklar ish meyori bilan 
bog’liq. Mushaklarning kuch namoyon qilish qobiliyatlarini rivojlantirishdagi eng katta samaraga 
yuklamaning yon beruvchi va yengib o’tuvchi meyorlarida erishish mumkin.
Tana vaznini yengish bilan mashqlar : gimnastik-kuch ,sakrash yengil atletika to’siqlarni 
oshib o’tish, zarb-sakrash(25-75 sm balandlikdan sakrashlar va darhol yana balandlikka sakrash ) 
va x.k. 
Izometrik mashqlar ,bir vaqtda soni maksimal darajada ishlashi mumkin bo’lgan ishlovchi 
mushaklarning xarakatlanish birliklarining bir vaqtda kuchlanishini tarbiyalaydi. Nafas ushlab , 
bajariladigan mashqlar organizmni qiyin , kislorodsiz sharoitda ishlashga o’rgatadi. Izometrik 
mashqlar bilan mashg’ulotlar kam vaqt oladilar,ularni bajarishda zarur uskunalar juda sodda. 
Ularning yordami bilan istalgan mushaklar guruxiga ta’sir o’tkazish mumkin. Aytilganlardan 
tashqari, iroda kuchi evaziga o’z-o’ziga qarshilik mashqlarini ko’rsatish mumkin(iroda 
gimnastikasi). Ularning ma’nosi zo’riqishli xarakatlarda , faol mushak guruxining tortish kuchiga 
antogonchi mushaklar zo’riqishi qarshi turadi. Bu mashqlar, avvalo, sog’lomlashtirish 
mashg’ulotlarida foydaliroq. Ular qisqa vaqt ichida maxsus moslama talab etmay , katta yuklama 
yaratishi mumkin. 
Kuch qobilyatlarini rivojlantirish uslubiyati . 
Og’irlashtiruvchilar bilan har qanday ish bajarilganda doimo ikki talab bajarilishi kerak: