Солиқ ҳисобининг объекти ва предмети

Хo’jalik operatsiyasining mazmuni	Summa, ming so’m
Schyotlar korrespondensiyasi
debet	kredit
1	Mahsulotning ustav kapitaliga hissa sifatida hisobdan chiqarilishi aks ettirilgan	5 000	0630	9010
2	Mahsulot tannarxi hisobdan chiqarilgan	5 000	9110	2810
3	Mahsulotni ustav kapitaliga hissa sifatida berishda aksiz solig’i hisoblab yozilgan	1 450	0630	6410
4	QQS hisoblab yozilgan	1 290	0630	6410

Aksiz to’lanadigan tovarlarni oddiy shirkat shartnomasi bo’yicha sherikka (ishtirokchiga) hissa sifatida berishda aksiz solig’i bo’yicha soliq solinadigan baza berilayotgan tovarlarning tannarxi bo’yicha belgilanadi. Bunda mazkur berish, QQS solish maqsadida, tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni realizatsiya qilish bo’yicha oborot hisoblanmaydi va, tegishli ravishda, QQS solinmaydi;

3) aksiz to’lanadigan tovarlarni yuridik shaxs tarkibidan chiqishda (chiqarilishda) yoki qayta tashkil qilinish, tugatilish (bankrot deb e’lon qilinish) tufayli ishtirokchi (muassis)ga berish, shuningdek oddiy shirkat shartnomasi doirasida ishlab chiqarilgan aksiz to’lanadigan tovarlarni mazkur shartnoma sherigi (ishtirokchisi)ga, uning shartnoma sheriklari (ishtirokchilari)ning umumiy egaligida bo’lgan ulushini mulkdan ajratish yoki bunday mulkni taqsimlash paytida berish.

MISOL. MCHJ kumushdan oshxona anjomlarini ishlab chiqarish bilan shug’ullanadi. MCHJ muassislari tarkibidan ishtirokchi - jismoniy shaxs chiqmoqda, uning ustav kapitalidagi hissasi 20%ni tashkil qiladi. Mazkur muassisning MCHJ ustav kapitaliga boshlang’ich hissasi 5 000 ming so’mni (pul mablag’lari bilan kiritilgan) tashkil qilgan. Ishtirokchining MCHJ muassislari tarkibidan chiqish paytidagi hissasining haqiqiy qiymati 7 200 ming so’mni tashkil qiladi. MCHJ muassislari umumiy yig’ilishi qarori bo’yicha tarkibdan chiqayotgan muassis hissasi unga MCHJ mahsuloti - 5 000 ming so’m qiymatga teng (haqiqiy tannarxi) kumushdan ishlangan oshxona anjomlari va pul mablag’lari bilan qaytariladi.

Mazkur operatsiya bo’yicha aksiz solig’i summasi 550 ming so’mni (5 000 x 11%) tashkil qiladi. Korxona muassisiga, uning muassislar tarkibidan chiqishida boshlang’ich hissasi doirasida mulk berish bo’yicha oborotga QQS solinmaydi (SK, 199-modda, 2-qism, 5-band). Mazkur holatda QQS 550 ming so’mdan (5 000 + 550 - 5 000) hisoblab chiqariladi va 110 ming so’mni (550 x 20%) tashkil qiladi.

Qoldiq - 1 320 ming so’m (7 200 - 5 000 - 550 - 220 - 110) - tarkibdan chiqayotgan muassisga, to’lov manbaidan soliq chegirmasidan so’ng pul mablag’lari bilan qaytariladi.

MCHJ ustav kapitaliga boshlang’ich hissa doirasida olingan mulk (5 000 ming so’m), tarkibdan chiqayotgan muassisning daromadi hisoblanmaydi va soliq solinmaydi. Boshlang’ich hissadan ortiq summa (2 200 ming so’m), soliq solish maqsadida, dividendlarga tenglashtirilgan (SK, 22-modda) va to’lov manbaidan 10% stavka bo’yicha (2 200 x 0,10 = 220) soliq solinadi.