O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

 
Iymon
“Iymon” arabcha so’z bo’lib, lug’aviy ma’nosi “ishonchdir”. Haqiqiy e’tiqodli odamda 
iymon ham bo’ladi. Buyuk merosimiz hisoblanmish “Avesto”da iymon va e’tiqodning o’zaro 
aloqasi va uning inson fikrlash va tafakkur tarzi bilan bog’liqligi xususida quyidagi misralar bor: 
Q 

---

125 
Aqlli va iymonli kimsalarga 
Bag’ishlayman shodlik, bardam ruh... 
E’tiqodman, Mitraman, 
Mudom saboq bermoqchiman,
Iymon bilan fikr aylasin. 
Iymon bilan so’z so’zdasin, 
Va iymonga amal qilsin. 
Iymon keltirish yoki ishonch shunday psixologik holatki, unda shaxsning e’tiqodiga mos 
keladigan, biror konkret narsa va hodisalar ta’sirida ongda o’rnashib qoladigan tasavvurlar majmui 
yetakchi rol o’ynaydi. Iymon obyekti ko’pincha shaxs tomonidan chuqur tahlil qilinmaydi, 
tekshirilmaydi, chunki unda insoniyat tajribasi, shaxs e’tiqod qilgan ijtimoiy guruhning qarashlari 
mujassam bo’ladi. Masalan, Ollohga iymon keltirish har bir musulmon uchun farz hisoblanadi. 
Payg’ambarimiz Muhammad alayhissalom Alloh taolo tarafidan keltirilgan barcha xabarlariga til 
bilan iqror etib, dil bilan tasdiqlashga iymon deyiladi, ya’ni qur’oni karim va Hadisi shariflar orqali 
Alloh to’g’risidagi, jannat va do’zah, qiyomat kabi g’aybiy narsalar haqida berilgan xabarlarga 
ishonch – shariatda iymon, deb yuritiladi, deganlar. O’sha Hadisi sharifda yana “Vatanni sevmoq – 
iymondandir” deb zikr etilgan. Bular oddiy fuqaro bahslashmaydigan, xalq metaliteti va vijdoni-
iymoni tomonidan qabul qilingan arkonlardirkim, ularga ishonish har bir musulmonning va sog’lom 
fikr yurituvchi insonning burchidir. Shuning uchun ham vatanpurushlarni eng avvalo “iymonsizlar” 
deb la’natlaydi xalq, zero, tug’ilib o’sgan yerni muqaddas bilish, kindik qoni to’kilgan tuproqni 
sog’inish, Vatan uchun baholi qudrat vijdon bilan mehnat qilish – iymonlilik belgisidir. 
ymon tushunchasiga faqat diniy tushuncha sifatida qarash to’g’ri emas. Chunki har 
kungi faoliyatida insonlarga nafi tegadigan amallar, savob ishlar qilish, solih xulq sohibi bo’lish, 
oilasi, yaqinlariga mehr-muhabatini ayamaslik, jamiyatdagi xulq normalarini qalban his qilib, ularni 
buzmaslikka intilish ham iymondan ekanligini unutmaslik kerak. Agar bola yoshlikdan go’zal 
xulqlarga ergashsa, musulmonchilik odatlari, xushxulqlilik tamoyillarini o’zlashtirib borishga ruhan 
tayyor bo’lsa, uni iymonli bo’lib tarbiya topayapti, deyish mumkin.