O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Shakl:
Auditoriya-dars shakli, jamoada ishlash. 
Vosita:
Tarqatma materiallar: matnlar, ma’lumotnoma. 
Usul: 
Yozma materiallar va chizmalarni aniq ajratish va belgilash asosida. 
Nazorat: 
Savol-javoblar.
 
Kutiladigan 
natijalar 
O‘qituvchi: 
Ma’ruzani qisqa vaqt ichida barcha talabalar tomonidan o‘zlashtirilishiga 
erishadi. Talabalar faolligini oshiradi. Talabalarda darsga nisbatan 
qiziqish uyg‘otadi. O‘z oldiga qo‘ygan maqsadlariga erishadi.
 
Talaba: 
Yangi bilimlarni egallaydi. Yakka holda va guruh bo‘lib ishlashni 
o‘rganadi. Nutq rivojlanadi va eslab qolish qobiliyati kuchayadi. Qisqa 
vaqt ichida ko‘p ma’lumotga ega bo‘ladi. 
Kelgusi rejalar 
(tahlil, 
o‘zgarishlar) 
O‘qituvchi: 
Pedagogik texnologiyalarni o‘zlashtirish va darsda tadbiq etish, 
takomillashtirish. O‘z ustida ishlash. Mavzuni hayotiy voqealar bilan 
bog‘lash. Pedagogik mahoratni oshirish. 
Talaba: 
Matn bilan mustaqil ishlashni o‘rganish. O‘z fikrini ravon bayon qila 
olish. Erkin fikrlash, har bir masalaga ijodiy yondoshish, fanga, tanlagan 
kasbiga nisbatan qiziqish uyg‘onadi. 

---

179 
7
 
mavzu. Xalq ta’limi sohasida faoliyat ko‘rsatayotgan amaliy maktab 
psixologlarining ish mazmuni va ularning tadqiqotchilik xususiyatlari 
Reja: 
3.
Maktab psixologining faoliyat dasturi.
4.
Ta’lim va tarbiya samaradorligini oshirishda amaliy psixologning roli. 
Psixologik xizmatning umumiy maqsadlaridan kelib chiqib, psixolog umumiy o‘rta ta’lim 
maktabida quyidagi vazifalarni bajarishi talab etiladi:
1. Bolalarning har-bir yosh bosqichida shaxs sifatida va intellektual jihatdan to‘laqonli 
rivojlanishini ta’minlash, ularda o‘z-o‘zini tarbiyalash va rivojlantirish qobiliyatini shakllantirish: 
2. Har bir bolaga indivudual yondashuvni va uning psixologik- pedagogik o‘rganilishini 
taminlash:
3. Bolaning intellektual jihatdan va shaxs sifatida rivojlanish jarayonida yuz berishi mumkin 
bo‘lgan chetga chiqishlarni profilaktika qilish.
Maktabdagi ilk qadamlardanoq psixolog ma’muriyatga ularning faoliyat doirasiga nimalar 
kirmasligini,mo‘jizalar ko‘rsatish uning qo‘lidan kelmasligini tushuntirishi lozim.
Maslahat berish – psixologik xizmatning asosiy yo‘nalishlaridan biridir. Lekin psixologik 
maslahat o‘zi nimaligi haqida yagona tushuncha yo‘q. Psixolog aniq o‘quv muassasasidagi 
o‘qituvchilar va o‘quvchilar orasidagi munosabatning ijobiy va salbiy tomonlarini rivojlanadigan 
ijtimoiy muhitning ichida bo‘ladi. U har bir o‘kuvchi yoki o‘qituvchining o‘zinigina emas, 
shaxslararo munosabatning murakkab sistemasini ham ko‘radi, boshqa ish turlari bilan birgalikda 
vaziyatni hal qiladi.
Yuqoridagi usulda ish olib borganda psixolog va o‘kituvchi o‘z sohasini yaxshi biluvchi 
mutahassislar sifatida namoyon bo‘ladi.
1. O‘quvchi muammolari bo‘yicha ularning hamkorligi bilimlarining birikuviga imkon 
beradi va muammolarni hal qilish uchun keng ijodiy imkoniyatlar yaratadi. Maslahat berishning 
asosiy ahamiyati ana shunda.
2. Psixolog o‘quvchilar va talabalarning psixologik xususiyatlari, ularning qiziqishi, mayli, 
ilk iqtidori kabilarni o‘rganadi, mutaxassis va etuk shaxs sifatida shakllanishiga yordam ko‘rsatadi.
3. Maktabgacha yoshdagi bolalar, o‘quvchilar, hunar bilim yurti tinglovchilari yangi tipdagi 
maktab, oliy o‘quv yurti talabalarida uchraydigan o‘quv malakalari va ko‘nikmalarini egallashdagi 
nuqsonlar xulq-atvordagi kamchiliklar, intellektual tarqqiyot va shaxs fazilatlaridagi buzilishlarni 
diagnostika qiladi.
4. Boshqa sohaning mutaxassislari bilan birgalikda psixik rivojlanishlagi nuqsonlar xilma-
xilligini hisobga olgan holda differensial diagnostikani amalga oshiradi. Assotsial xulq-atvor 
sabablarini va shakllarini belgilaydi. Giyohvandlik va taksionmanlik, alkogolizm, o‘g‘rilik, 
daydilikning ijtimoiy psixologik ildizlarini tekshiradi, omillarni tahlil qiladi.

---

180