O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Vosita:
Tarqatma materiallar: matnlar, ma’lumotnoma. 
Usul: 
Yozma materiallar va chizmalarni aniq ajratish va belgilash 
asosida. 
Nazorat: 
Savol-javoblar.
 
Kutiladigan 
natijalar 
O‘qituvchi: 
Ma’ruzani qisqa vaqt ichida barcha talabalar tomonidan o‘zlashtirilishiga 
erishadi. Talabalar faolligini oshiradi. Talabalarda darsga nisbatan 
qiziqish uyg‘otadi. O‘z oldiga qo‘ygan maqsadlariga erishadi.
 
Talaba: 
Yangi bilimlarni egallaydi. Yakka holda va guruh bo‘lib ishlashni 
o‘rganadi. Nutq rivojlanadi va eslab qolish qobiliyati kuchayadi. Qisqa 
vaqt ichida ko‘p ma’lumotga ega bo‘ladi. 
Kelgusi rejalar 
(tahlil, 
o‘zgarishlar) 
O‘qituvchi: 
Pedagogik texnologiyalarni o‘zlashtirish va darsda tadbiq etish, 
takomillashtirish. O‘z ustida ishlash. Mavzuni hayotiy voqealar bilan 
bog‘lash. Pedagogik mahoratni oshirish. 
Talaba: 
Matn bilan mustaqil ishlashni o‘rganish. O‘z fikrini ravon bayon qila 
olish. Erkin fikrlash, har bir masalaga ijodiy yondoshish, fanga, tanlagan 
kasbiga nisbatan qiziqish uyg‘onadi. 

---

181 
8
 
seminar. Psixika haqida umumiy tushuncha 
Reja: 
1.
Psixologiya predmeti haqidagi tasavvurlar rivojlanishining asosiy bosqichlari.
2.
Jonli va jonsiz tabiatda aks ettirish shakllari.
3.
Psixik aks ettirish. Onglilik va ongsizlik. 
Psixik hodisalarni o‘rganuvchi fan – psixologiya deb ataladi. Psixologiya (yunoncha, psyxe 
– ruh, logos – bilim, ilm, fan) insonning ob’ektiv borliqni sezgi, idrok, tafakkur, his-tuyg‘u va 
boshqa psixik holatlar orqali aks ettirish jarayonlari va qonuniyatlarini o‘rganadigan fandir. 
Psixologiyaning predmeti konkret shaxs, uning jamiyatdagi xulq-atvori va turli faoliyatlarning 
o‘ziga xos tomonlaridir. Psixologiya konkret fan sifatida asixik faoliyat qonuniyatlarini, uning ro‘y 
berishi mexanizmlari va omillarini o‘rganuvchi fandir.
Psixologiya fanining asosiy vazifasi - psixik hodisalarni o‘rganish va ilmiy asoslashdir. Axir 
barcha narsalar kabi psixik hodisalar ham ma’lum qonuniyatlarga bo‘ysunadi. Psixologiya shu 
qonuniyatlarni ochishga, ularning tarkib topishi va rivojlanishini ochishga qaratilgandir. Ushbu 
qonuniyatlarni bilish, ularni boshqarish, tashkil etish, ta’lim-tarbiya jarayonlarini to‘g‘ri olib 
borishga yordam beradi. 
Ilmiy psixologiyaning predmeti deyilganda avvalo psixik hayotning konkret faktlari nazarda 
tutiladi. Psixik xarakterga doir har bir fakt esa ham miqdor ham sifat jihatidan xarakterli 
xususiyatga ega. Ilmiy jihatdan bilish hodisalarni tasvirlashdan ularni tushuntirib berishga o‘tishni 
muqarrar talab qiladi. Bu esa o‘z o‘rnida qonunlar mohiyatini ochib berishni talab etadi. Demak, 
psixologik faktlar bilan birgalikda psixologik qonunlar psixologiya fanining o‘rganiladigan 
predmeti bo‘lib yuzaga chiqadi, shuningdek psixik holatning mexanizmlarini aniqlashdan iboratdir. 
Ushbu muammolar fiziologiya, biofizika, bioximiya, kibernetika bilan birga ochib beriladi.