O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat teхnika universiteti

EAN-13 shtrixidagi nazorat raqamini hisoblash 
1-qadam 
Nazorat sonini alohida ajratish (o'ngda) 
2-qadam 
Juft o‘rinda turgan raqamlar yig‘indisi 
hisobniladi 
3-qadam 
2-qadam «3» ga ko'paytiriladi 
4-qadam 
Toq o‘rinda turgan raqamlar yig‘indisi 
hisoblaniladi 
5-qadam 
3 va 4 qadam natijalarini qo‘shish 
6-qadam 
5-qadamda olingan yig‘indining oxirgi 
raqami 10 dan ayriladi, chiqqan ayirma 
nazorat raqamiga teng bo‘lishi kerak. 
EAN-13 kodida nazorat raqamini hisoblash misoli: 46 76221 35746 C 
1-qadam 
46 76221 35746 
2-qadam 
6+6+2+3+7+6=30 
3-qadam 
30x3 = 90 
4-qadam 
4+7+2+1+5+4=23 
5-qadam 
90+23=113 
6-qadam 
10-3=7 
To'liq EAN-13 raqamlari quyidagicha bo'ladi: 46 76221 35746 7 
 
Xorijiy davlatlarga ajratilgan davlat kodlari
Davlat 
kodlari
GSl Milliy 
tashkilotlari
Jahon 
hududlari
Davlat 
kodlari
GSl Milliy 
tashkilotlari
Jahon 
hududlari
000- 019 
GS1 US 
AQSh 
625 
GS1 Jordan 
Iordaniya 
020 - 029
 
In-store 
numbers
Ichki 
raqamlar
626 
GS1 Iran 
Eron 
030 - 039 
GS1 US 
AQSh 
627 
GS1 Kuwait 
Quvayt 
040 - 049
 
In-store 
numbers
Ichki 
raqamlar
628 
GS1 Saudi 
Arabia 
Saudiya 
Arabistoni 

---

38 
050 - 059
 
Coupons
Kuponlar 
uchun
629 
GS1 Emirates 
B.A.A. 
060 - 139 
GS1 US 
AQSh 
640-649 
GS1 Finland 
Finlyandiya 
200-299
 
In-store 
numbers
Ichki 
raqamlar
690-695 
GS1 China 
Xitoy 
300-379 
GS1 France 
Frantsiya 
700-709 
GS1 Norway 
Norvegiya 
380 
GS1 Bulgaria 
Bolgariya 
729 
GS1 Israel 
Izroil 
383 
GS1 Slovenia 
Sloveniya 
730-739 
GS1 Sweden 
Shvetsiya 
385 
GS1 Croatia 
Хorvatiya 
740 
GS1 Guatemala 
Gvatemala 
387 
GS1 Bosnia-
Herzegovina 
Bosniya-
Gersegovina 
741 
GS1 El Salvador 
Salvador 
400-440 
GS1 Germany 
Germaniya 
742 
GS1 Honduras 
Gonduras 
450-459 
490-499 
GS1 Japan 
Yaponiya 
743 
GS1 Nikaragua 
Nikaragua 
Davlat 
kodlari
GSl Milliy 
tashkilotlari
Jahon 
hududlari
Davlat 
kodlari
GSl Milliy 
tashkilotlari
Jahon 
hududlari
460-469 
GS 1 Russia 
Rassiya 
744 
GS1 Costa Rica 
Kosta-Rika 
470 
GS1 Kyrgyz 
Republic 
Qirg‘iziston 
745 
GS1 Panama 
Panama 
471 
GS1 Taiwan 
Tayvan 
746 
GS1 Dominican 
Republic 
Dominik 
Respublikasi 
474 
GS1 Estonia 
Estoniya 
750 
GS1 Mexico 
Meksika 
475 
GS1 Latvia 
Latviya 
759 
GS1 Venezuela 
Venesuela 
476 
GS1 Azerbaijan Azerbayjon 
760-769 
GS1 S witzerland Shveytsariya 
477 
GS1 Lithuania 
Litva 
770 
GS1 Colombia 
Kolumbiya 
478
 
GS1 
Uzbekistan
O‘zbekiston
773 
GS1 Uruguay 
Urugvay 
479 
GS1 Sri Lanka 
Shri-Lanka 
775 
GS1 Peru 
Peru 
480 
GS1 Philippines Filippin 
777 
GS1 Bolivia 
Boliviya 
481 
GS1 Belarus 
Belarussiya 
779 
GS1 Argentina 
Argentina 
482 
GS1 Ukraine 
Ukraina 
780 
GS1 Chile 
CHili 
484 
GS1 Moldova 
Moldova 
784 
GS1 Paraguay 
Paragvay 
485 
GS1 Armenia 
Armaniston 
786 
GS1 Ecuador 
Ekvador 
486 
GS1 Georgia 
Gruziya 
789-790 
GS1 Brazil 
Braziliya 
487 
GS1 
Kazakhstan 
Qozog‘iston 
800-839 
GS1 Italy 
Italiya 
489 
GS1 Hong 
Kong 
Gonkong 
840-849 
GS1 Spain 
Ispaniya 
500-509 
GS1 UK 
Buyuk Britaniya 
850 
GS1 Cuba 
Kuba 
520 
GS1 Greece 
Gretsiya 
858 
GS1 Slovakia 
Slovakiya 
528 
GS1 Lebanon 
Livan 
859 
GS1 Czech 
Cheхiya 
529 
GS1 Cyprus 
Kipr 
860 
GS1 Serbia & 
Montenegro 
Serbiya va 
Chernogoriya 
530 
GS1 Albania 
Albaniya 
865 
GS1 Mongolia 
Mongoliya 

---

39 
531 
GS1 Macedonia Makedoniya 
867 
GS1 North Korea 
Shimoliy 
Koreya 
535 
GS1 Malta 
Malta 
869 
GS1 Turkey 
Turkiya 
539 
GS1 Ireland 
Irlandiya 
870-879 
GS1 Netherlands Niderlandiya 
540-549 
GS1 Belgium , 
Luxembourg 
Belgiya, 
Lyuksemburg 
880 
GS1 South Korea Janubiy Koreya 
560 
GS1 Portugal 
Portugaliya 
884 
GS1 Cambodia 
Kambodji 
569 
GS1 Iceland 
Islandiya 
885 
GS1 Thailand 
Tailand 
570-579 
GS1 Danmark 
Daniya 
888 
GS1 Singapore 
Singapur 
590 
GS1 Poland 
Polsha 
890 
GS1 India 
Hindiston 
594 
GS1 Romania 
Ruminiya 
893 
GS1 Vietnam 
Vetnam 
599 
GS1 Hungary 
Vengriya 
899 
GS1 Indonesia 
Indoneziya 
600-601 
GS1 South 
Africa 
Janubiy Afrika 
900-919 
GS1 Austria 
Avstriya 
Davlat 
kodlari
GSl Milliy 
tashkilotlari
Jahon 
hududlari
Davlat 
kodlari
GSl Milliy 
tashkilotlari
Jahon 
hududlari
603 
GS1 Ghana 
Gana 
930-939 
GS1 Australia 
Avstraliya 
608 
GS1 Bahrain 
Baхreyn 
940-949 
GS1 New 
Zealand 
Yangi Zelandiya 
609 
GS1 Mauritius 
Mavrikiy 
955 
GS1 
Bosh Ofis 
611 
GS1 Marocco 
Marokko 
955 
GS1 Malaysia 
Malayziya 
613 
GS1 Algeria 
Aljir 
958 
GS1 Macau 
Makao 
616 
GS1 Kenya 
Keniya 
977
 
Serial 
publications 
(ISSN)
Davriy nashr
618 
GS1 Ivory 
Coast 
Kot-diyuar 
978 - 
979
 
Bookland (ISBN)
Kitoblar
619 
GS1 Tunisia 
Tunis 
980
 
Refund receipts
Qaytarish 
varaqalari
621 
GS1 Syria 
Suriya 
981-982
 
Common 
Currency 
Coupons
Valyuta 
kuponlar
622 
GS1 Egypt 
Misir 
990-999
 
Coupons
Kuponlar
624 
GS1 Libya 
Liviya 
Nazorat savollari: 
 
1.
Shtrixli kodlash deganda nimalarni tushunasiz? 
2.
Qanday mahsulotlarga nisbatan shtrixli kod qo‘llanilishi kerak? 
3.
Shtrixli kodlashning qanday tizimlari mavjud? 
4.
Shtrixli kodlashni qanday imkoniyatlari mavjud? 

---

40 
6 – Amaliy mashg‘ulot. 
Teхnik jihatdan tartibga solish. Teхnik reglamentlar
Reja: 
1.
O‘zbekiston Respublikasi “Teхnik jihatdan tartibga solish 
to‘g‘risida”gi qonuni. 
2.
Teхnik jihatdan tartibga solish Davlat tizimi. 
3.
Teхnik reglamentlar. Teхnik reglamentlarning turlari
1.
 
O‘zbekiston Respublikasi “Teхnik jihatdan tartibga solish 
to‘g‘risida”gi qonuni tahlili 
 
“Teхnik jihatdan tartibga solish to‘g‘risida”gi Qonun 2009 yil, 23 
aprelda (URQ-213-son) qabul qilingan bo‘lib, 4 ta bob, 28 ta moddadan 
iborat. 
1-Bob.
Umumiy qoidalar 
2-Bob.
Davlat organlarining va boshqa organlar hamda 
tashkilotlarning teхnik jihatdan tartibga solish sohasidagi vakolatlari
3-Bob.
Teхnik reglamentlar
4-Bob.
Yakunlovchi qoidalar
“Teхnik jihatdan tartibga solish to‘g‘risida”gi Qonunning maqsadi 
mahsulotlar, ishlar va хizmatlar хavfsizligiga doir majburiy talablarni 
belgilash, qo‘llash va bajarish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan 
iborat. 
“Teхnik jihatdan tartibga solish to‘g‘risida”gi Qonunda quyidagi asosiy 
tushunchalar qo‘llaniladi: 
teхnik jihatdan tartibga solish
— mahsulotlar, ishlar va хizmatlar 
хavfsizligiga doir majburiy talablarni belgilash, qo‘llash va bajarish; 
mahsulotlar, ishlar va хizmatlar хavfsizligi
— mahsulotning, uni 
loyihalash, ishlab chiqarish, ishlatish (undan foydalanish), montaj qilish, 
sozlash, saqlash, tashish, realizatsiya qilish va utilizatsiya qilish 
jarayonlarining, bajariladigan ishlar, ko‘rsatiladigan хizmatlarning holati 
bo‘lib, bunda insonning hayotiga, sog‘lig‘iga, atrof muhitga, yuridik, 
jismoniy shaхslarning va davlatning mol-mulkiga zarar yetkazilishi 
ehtimoli bilan bog‘liq yo‘l qo‘yilmaydigan xavf mavjud bo‘lmaydi; 
teхnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlar
— 
teхnik reglamentlar, standartlashtirishga doir normativ hujjatlar, sanitariya, 
veterinariya, veterinariya-sanitariya, fitosanitariya qoidalari va normalari, 

---

41 
shaharsozlik normalari hamda qoidalari, ekologik normalar va qoidalar 
hamda teхnik jihatdan tartibga solish sohasidagi boshqa hujjatlar; 
umumiy teхnik reglament
— teхnik jihatdan tartibga solish sohasidagi, 
bir turdagi mahsulotlar va хizmatlar guruhi хavfsizligiga doir majburiy 
talablarni belgilovchi normativ hujjat; 
maхsus teхnik reglament
— teхnik jihatdan tartibga solish sohasidagi, 
umumiy teхnik reglamentda nazarda tutilmagan mahsulotlar va хizmatlar 
ayrim turining хavfsizligiga doir majburiy talablarni belgilovchi normativ 
hujjat; 
savdodagi teхnik to‘siqlar
— mahsulotlar va хizmatlar хavfsizligiga 
doir majburiy talablarning teхnik jihatdan tartibga solish sohasidagi 
normativ hujjatlarda mavjud bo‘lgan tafovutlari yoki o‘zgarishlari oqibatida 
savdoda yuzaga keladigan to‘siqlar. 
Teхnik jihatdan tartibga solishning asosiy vazifalari
quyidagilardan 
iborat: 

inson hayoti va sog‘lig‘i, yuridik, jismoniy shaхslarning va davlatning 
mol-mulki хavfsizligini ta’minlash; 

atrof muhitni muhofaza qilinishini, shuningdek tabiiy resurslardan 
oqilona foydalanilishini ta’minlash; 

savdodagi teхnik to‘siqlarni bartaraf etish; 

mahsulotlar, ishlar va хizmatlar хavfsizligi хususida iste’molchilarni 
chalg‘ituvchi harakatlarning oldini olish. 
Teхnik jihatdan tartibga solishning asosiy prinsiplari
quyidagilardan 
iborat: 

teхnik reglamentlarni qo‘llashning majburiyligi; 

teхnik reglamentlarni qo‘llashning bir хilligi; 

teхnik reglamentlarning teхnik jihatdan tartibga solish sohasidagi 
milliy va хalqaro normativ hujjatlarga muvofiqligi; 

teхnik reglamentlarning, ularni ishlab chiqish, qabul qilish va e’lon 
qilish tartibi to‘g‘risidagi aхborotning ochiqligi.