O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta- maxsus ta‟lim vazir ligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti ro‟yxatga olindi

 
Quvurini tanlash 
So`rish va haydash quvurlari uchun suvning oqish tezligini bir xil, ya`ni 2 m/s deb qabul 
qilamiz. 
Unda, quvur diametri quyidagiga teng bo`ladi. 
1- jadvaldan tashqi diametri 95 mm, devorining qalinligi 4 mm li po`lat quvurni tanlaymiz. 
Ushbu quvurning ichki diametri 
d 
= 87 mmga teng bo`ladi. Quvurdagi suvning haqiqiy tezligi:
 
Quvur yemirilishini hisobga olmasa bo`ladigan darajada kam deb qabul qilamiz. 

---

109 
4.1 - jadval
Tashqi 
diametr va 
devor 
qalinligi, mm 
Material 
Tashqi 
diametr va 
devor 
qalinligi, mm 
Material 
Tashqi 
diametr va 
devor 
qalinligi, mm 
Material 
14x2 
4,3 
48x3 
3 
133x4 
4 
14x2,5 
3 
48x4 
4 
133x6 
3 
14x3 
4 
56x3,5 
3 
133x7 
4 
16x2 
44 
57x2,5 
4 
159x4,5 
4 
18x2 
4,3 
57x3,5 
4 
159x5 
4 
18x3 
4,3 
57x4 
4 
159x6 
3 
20x2 
3 
70x3 
3 
159x7 
4 
20x2,5 
4 
70x3,5 
4 
194x6 
4 
22x2 
4,3 
76x4 
4 
194x10 
4 
22x3 
4 
89x4 
4,3 
219x6 
4 
25x2 
4,3 
89x4,5 
4,3 
219x8 
4 
25x3 
4 
89x6 
4 
245x7 
4 
32x3 
3 
90x4 
3 
245x10 
4 
32x3,5 
4 
90x5 
4 
273x10 
4 
38x2 
4,3 
95x4 
4,3 
325x10 
4 
38x3 
3 
95x5 
4 
325x12 
4 
38x4 
4 
108x4 
4 
377x10 
4 
45x3,5 
3 
108x5 
4 
426x11 
4 
45x4 
4 
108x5 
3 
Ishqalanish va mahalliy qarshiliklar tufayli naporning yo`qotilishi: 
Buning uchun 
Reynol‘ds mezoni qiymatini aniqlaymiz: 
Ya`ni, suvning oqishi turbulent rejimga to`g‘ri keladi. Quvurning absolyut g‘adir-budirligini 
metr deb qabul qilamiz va quyidagilarni aniqlaymiz:
Ko`rinib turibdiki, quvurning ichida aralash ishqalanish mavjuddir. Shuning uchun 
koeffitsiyenti quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
 
Mahalliy qarshilik koeffitsiyentlari yig‘indisini topamiz: 
So`rish yo`li uchun: 
1) quvurga kirish (o`tkir qirrali hol uchun):
2) ventillar:
d 
= 0,076 uchun
 
d 
= 0,10 uchun
Interpolizatsiya qilish natijasida, 
d 
= 0,087 uchun 
olingan natijani tuzatish 
koeffitsiyenti 
k 
= 0,925ga ko`paytirib 
ekanligini aniqlaymiz. 
3) tirsaklar uchun: koeffitsiyent 
A
= 1; koeffitsiyent 
B
= 0,09; 
. 
So`rish yo`lidagi mahalliy qarshilik koeffitsiyentlarining yig‘indisini topamiz: 

---

110 
So`rish yo`lida naporning yo`qotilishi quyidagi formula yordamida aniqlanadi: 
Haydash yo`li uchun: 
1) 120
0
li tirsaklar: A = 1,17; B = 0,09;
2) 90
0
li tirsaklar:
3) normal ventillar: d = 0,08 m uchun
d = 0,1 m uchun
d = 0,087 m uchun
4) quvurdan chiqishda:
Haydash yo`lida mahalliy qarshilik koeffitsiyentlarining yig‘indisini topamiz: 
 
Haydash yo`lida bosimning yo`qotilishi quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Umumiy naporning yo`qotilishi: