O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

chiqarishdagi deyarli barcha texn ologik bosqichlar m exan iza-
tsiyalashtirilgan. K o‘pgina korxonalarda esa avtomatilc boshqaruvchi
konveyerlar ishlab turibdi.
Tem ir-beton konstruksiyalarning vazni va ularga sarflanadigan
material sarfini kamaytirish, chidam lilik m uddatini oshirish, keng
yuzali va yupqa konstruksiyalar yaratish, m ustahkam ligi yuqori
b o‘lgan betondan foydalanish hozirgi kunning asosiy vazifalaridan
biridir, bu esa sem ent sifatini yanada yaxshilash va uning markasini
oshirishni taqozo etadi. Betón va tem ir-beton ilm iy tadqiqot-
instituti tadqiqotchilarining fikricha, 300 markali betón tayyor-
lashda 400 markali portlandsem entga nisbatan 500 va 600 markali
portlandsem ent ishlatish quyidagi samarani beradi: sem ent sarfi
20% gacha kamayadi, zavodlarda buyumlarga issiqlik yordam ida
ishlov berish m uddati 3—4 soat qisqaradi, ayni vaqtda texnologik
liniyalarning unum dorligi va m etall qoliplar ishlatilish tezligi
ortadi, shu qoliplarga bo'lgan ehtiyoj 15—20% kamayadi, m onolit
betonning qotish m uddatini qisqartirish hisobiga tayyor konstruk-
siyalarni topshirish m uddati taxm inan 20% qisqaradi. N ih oyat,
yuqori markali betonlardan keng k o ‘lam da foydalanish konstruk-
siyalarda material sarfini qariyb 20% va ularning tannarxini 8—
10% kamaytirish im konini beradi. Shunday qilib, sem ent faolligi-
ning bir markaga ortishi (lO M Pa) uni ishlab chiqarish m iqdorini
taxm inan 15% k o'paytirish b ilan barobar. B in ob arin , b e tó n
konstruksiyalarining x ilm a -xillig i, qurilish ishlari sharoitining
o'zgaruvchanligi va turli noqulay m uhit om illari mutaxassislar
oldiga maxsus texnik xossaga ega b o ‘lgan sem ent ishlab chiqarish
vazifasini