O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

shim ishi aralashm aning tezda va tobora k o‘proq zichlashishiga
yordam beradi. S o ‘ndirilgan ohak qotayotganda bunday b o‘lmaydi.
Chunki uning xamiri nihoyatda sersuv bo'ladi. Undagi suv esa faqat
bug‘lanish hisobigagina ajralib chiqadi.
Shunday qilib, s o ‘ndirilm agan tuyilgan ohak xossalari tufayli
qorishm a tezda suvsizlanadi, y a ’ni qotadi.
K eyinchalik s o ‘ndirilm agan tuyilgan ohakning qotish jarayoni
s o ‘ndirilgan ohakning qotish jarayonidek davom eta beradi.
Shuni ta ’kidlash kerakki, so'ndirilm agan tuyilgan ohakdan
foydalanayotganda suv-ohak nisbati, ya’ni ohak yoki qorishm a
tayyorlash u ch u n olingan ohak og'irligiga nisbatan foiz hisobida
(yoki ulushda) qancha suv quyilishi alohida aham iyatga egadir.
Q ancha suv solinishi aniq belgilab olingandagina tuyilgan qaynama
gidratatsion qotishining ijobiy xossalaridan yaxshi foydalanish
m um kin. Ohak xamiri h osil qilish uchun yetarli suv quyilsa, q o ­
rishm a tez suvsizlanm aydi va u qotm aydi. CaO gidratatsiyalanishi
u ch u n zarur m iqdordan 1 ,5 —2 baravar (m isol u ch u n , ohak
o g ‘irligidan 60—70%) k o ‘p suv solinsa, ohak xamiri judayam
qizib va obdan bug‘lana boshlaydi; ajralib chiqayotgan bug‘ jadal
zichlashayotgan aralashmani buzadi.
T ajriba sh u n i k o 'r sa td ik i, suv o h a k n isb a ti 1 0 0 — 150%
atrofida b o ‘lganda gidratatsion qotish en g yuksak sam ara bilan
n a m o y o n b o ‘ladi (oh ak sifatiga qarab). M agnezial va d o lo m itli
oh ak yoki tarkibida gil aralashm alari k o ‘pi b ilan 3% b o ‘lgan
ohaktoshlard an olin gan ohak kam , shiralisi esa k o ‘p m iqdorda
suv talab qiladi. B irin ch isin in g m iqdori 100% atrofida b o ‘lsa,
ik k in ch isin ik i 150% dir.