O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

(p H = 0 ,7 ) sabab bo'ldi.
F osfogipsga laboratoriya sharoitlarida nafaqat tabiiy holatda
avtoklavda gidrotermal ishlov berildi, balki kislota bilan turlicha
darajada p H = l,5 va 4,5 gacha yuvildi, chunki nordon m uhitda
ishlov beriladigan fosfogips uchun optimal (eng maqbul) nordonlik
ayni m ana shu kattalikni tashkil etishi shart.
Fosfogipsni kristallanish boshqargich (rostlagich)larisiz suvli
m uhitda suvsizlantirish 
a —
nim gidratning ignasim on kristallari
hosil bo'lishiga olib keladi, bu k o ‘p suv talab qiladigan b o g io v c h i
m oddalar u ch u n maqbul em as, b a ’zan esa m assa aralashtirib
bo'lm aydigan holatga kelib qolgani sababli um um an jarayonni
am alga oshirib b o ‘lmaydi.
Biroq laboratoriyada o ‘tkazilgan tajribalar jarayonning o ‘zi-
dayoq davriy ravishda ta ’sir k o ‘rsatiladigan avtoklavda xom ashyo
suvsizlantirilgan vaqtda fosforitli fosfogipsga nimgidrat kristallanish
boshqargichlari (N K B )n i kiritishning hojati y o ‘qligi aniqlandi,
chunki ularsiz ham kerakli o ‘lcham dagi kalsiy sulfat nimgidrat
kristallari hosil b o ia r ekan. Bu — faol krem niy II oksidi va natriy
birikm alarining katta m iqdorda (9,7% ) b o ‘lishi bilan izohlanadi,
dem ak, fosfogipsda 
a
- nimgidrat kristallarini boshqarish uchun
qulay shart-sharoitlar yarata oladigan aralashmalar bor ekan.
Laboratoriya sharoitlarida fosfat kislotasini turli darajada yuvish
orqali olingan b o g ‘lovchi m oddalarni sinash natijalari fosfor, ftor
va h okazo eruvchan birikmalar fosfogipsni yuvish zarur ekanligini
k o ‘rsatadi (7-jadval).
Bu holda pulpada pH =fosfogips s:q— 1, 1,5 dan ortiq b o ‘lganida
— markasi (rusumi) 200 b o ‘lgan texnik gips, p H = 4 ,5 b o ‘lganida