O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

uchun , gipsdan ishlangan buyumlar harorati 70°C gacha b o £lgan
m axsus quritish b o £lmalarida quritiladi.
Qurilish gipsidan asosan suvoq ishlari uchun ohak-gips qorish-
m asi tayyorlashda va b in ok orlik d e ta lla n ishlab chiqarishda
foydalaniladi.
Shuni aytib o £tish m uhimki, qurilish gipsiga hech qanday 
qo £shimcha aralashtirmay, o £zini sof holda ishlatish m um kin, 
chunki u quriganda yorilib ketmaydi. Ohak-gips suvoq qorish- 
m alarida bir hajm gipsga 1—5 hajm ohak qo £shiladi, natijada 
qorishmaning tishlashishi sekinlashib, elastikligi ortadi.
B og‘lovchi m oddani tejash va ohakning darz ketishini y o ‘qotish
uchun gips va ohak aralashmasiga 1—3 hajm qum yoki uning
o £rnini bosadigan boshqa m odda (toshqol, pem za, y o g £och qipig'i
va qirindi singari narsalar) q o £shiladi. Suvoq qorishm asi tayyor­
lashda qurilish gipsiga ohak qo'shm asa ham b o £ladi, biroq bunda
tishlashishni susaytiruvchi biror q o'sh im ch a m odda aralashtirish
kerak.
O hak-gips qorishmalari ohak qorishm asidan tez qotishi va
ancha m ustahkam ligi bilan, gips qorishm asidan esa elastikligi
ham da sekin tishlashishi bilan farq qiladi. G ips qorishm asini
tayyorlashda gil ham ishlatiladi.
Yuqorida aytib o £tilganidek, suvoqchilikda ohak va suvoq gipsidan
iborat binokorlik qorishmalari ishlatiladi. Ohak, odatda ohak xamiri
ko£rinishida ishlatiladi, buning uchun u so£ndiriladi. Ohakni so'ndirish
38

---

ekzotermik jarayon bo‘lib, bunda m a’lum miqdorda issiqlik ajralib
chiqadi. G ipsni kuydirish esa endotermik jarayon bo'lib, bunda suv
ajralib chiqadi va issiqlik yutiladi. M ak-Enelli gipsdan cliiqadigan
namdan ohakni gidratatsiyalashda, ohak gidratasiyasi issiqligidan