О‘zbekiston Respublikasi Oliy

О‘RTA MAXSUS PROFESSIONAL TA’LIMNING

1. 
   “Avtotransportga texnikxizmat ko’rsatish va ta’mirlash”
   

Kimyo fanidan О‘QUV DASTURI

Kvalifikatsiya nomi:	Texnik-mexanik “B” yoki “BC” toifali avtomobil xaydovchisi.
О‘quv rejadagi tartib raqami:	1.03.
Ajratilgan soat:	60

Toshkent 2021yil

Tuzuvchilar:	J.R. Qulmuxamedov	Toshkent avtomobil va yо‘llar texnikum direktori
	S.O.Mirshaxо‘jayev	Toshkent avtomobil va yо‘llar texnikum о‘quv ishlari bо‘yicha direktor о‘rinbosari
	S.S.Raximberdiev	Toshkent avtomobil va yo’llar texnikumi direktor o’rinbosari..
	D.X. Djuxarova	Toshkent avtomobil va yо‘llar texnikum kimyo fani о‘qituvchisi.k.f.n.
Taqrizchilar:	D.K. Sobirova	TDTrU “Tabiiy fanlar” kafedrasi katta о‘qituvchisi t.f.n.

1. 
   О‘quv dasturi umumiy talablari
   

Dastur nomi	Kimyo
Ajratilgan soat	60
Мavzular soni	10
Dasturning maqsadi	Atrofimizni о‘rab olgan о‘simliklar, hayvonat dunyosi va jonsiz tabiat – bularning hammasi moddalardan tarkib topgan. Kimyo fani shu moddalarning tarkibi, xossalari, tuzilishi, moddaning bir turdan ikkinchi turga о‘tishi haqidagi bilimlarni о‘rganish.
О‘zlashtirish (о‘qitish) natijalari	-atom tuzilishini; - kimyoviy bog‘lanishni; - elektrolitik dissotsiyalanish va ion almashinishi reaksiyalarini; - oksidlanish – qaytarilish reaksiyalarini; kimyoviy reaksiyalarning kinetikasini; metallarning umumiy xossalarini va qotishmalarni; organik kimyoning asosiy tushuncha va qonunlarini о‘rganish.
Bilimlar	Kimyoning asosiy tushunchalari Kimyoning asosiy qonunlari. atom tuzilishi va D.I.Mendeleyev davriy sistemasi; kimyoviy bog‘lanishni asosiy turlari va xossalari; metallar kimyosini; kimyoviy kinetika va kimyoviy muvozanatni; suvning xossalarini; eritma turlarini; elektrolitik dissosiatsiya nazariyasi; tuzlarning gidrolizini; oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari. elektroliz jarayonini; metallar kor-roziyasini; organik irikmalar,uglevodorodlarni; yuqori molekulyar birikmalarni bilishi kerak..
Kо‘nikmalar	kimyoviy qonuniyatlar, tushunchalar, kategoriyalarini, kimyoviy jarayonlarning xususiyatlardan foyidalana olishi; kimyoviy xodisa va jarayonlarni tahlil qilish usullarini qо‘llash, kimyoviy muammolar bо‘yicha echimlar qabul qilish kо‘nikmalariga ega bо‘lishi kerak.
О‘quv rejasiga muvofiq о‘zaro bog‘liq bо‘lgan fanning nomi	Neft mahsulotlarining fizik-kimyoviy taxlili
О‘qitishni tashkiliy shakli	N-nazariy ta’lim, L – Labaratoriya ishi;
Dasturga qо‘yilgan talab	Majburiy
О‘qitish tili	Guruhda belgilangan о‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bо‘yicha amaldagi tartib asosida
О‘quvchilarning bilim va kо‘nikmalarini baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

2. 
   О‘quv dasturi mazmuni
   

№	Mavzuning nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	О‘qitishni		Mustaqil ta’lim
					tashkiliy shakli
1	Kirish. Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari.	О‘zbekistonda kimyo sanoati. Kimyoviy elemenlar. Materiya va modda. Oddiy va murakkab moddalar. AllotropiY. Moddalarning kimyoviy formulasi. Moddalarning foiz tarkibi.	8	N		6
2	Atom tuzilishi. Kimyoviy elemenlar davriy sistemasi.	Atom tuzilishi: Atom tuzilishining yadro modeli. Kvant sonlari, atom orbitalar. Pauli prinsipi. Atom yadrosining tuzilishi. Atom orbitalarini elektronlar bilan tо‘lish tartibi va qonuniyati. Kо‘p elektronli atomlarni tuzilishi D.I.Mendeleyevning kimyoviy elementlar, davriy qonuni va sistemasi. D.I.Mendeleyevning kimyoviy elementlar davriy sistemasining ahamiyati.	4	N/L		2
3	Kimyoviy bog‘lanish.	Kimyoviy boglanish turlari haqida tushuncha. Kimyoviy bog‘lanishning asosiy turlari va xossalari, ularni о‘zaro bog‘liqligi. Oddiy moddalarni tuzilishi va xossalari. Donor-akseptor bog‘lanish. Ion birikmalarning hosil bо‘lishi.	4	N/L		2
4	Metallar kimyosi.	Metallarning davriy sistemada joylashgan о‘rni. Metallarning fizik xossalari. Metallarning kimyoviy xossalari va kuchlanishlar qatori. Metallarning tabiatda tarqalishi. Metallarning olinish usullari. Metallarning elektron о‘tkazuvchanligi.	4	N/L		4
5	Kimyoviy kinetika va kimyoviy muvozanat.	Kimyoviy kinematika haqida ma’lumot. Kimyoviy reaksiyalarning tezligi. Kimyoviy reaksiyalarning tezligiga ta’sir etuvchi omillar. Qaytar va qaytmas reaksiyalar. Kimyoviy reaksiya muvozanati. Kataliz. Le-Shatelye prinsipi. Kimyoviy kinetika va muvozanatni ishlab chiqarishdagi ahamiyati.	6	N/L		3
6	Suv kimyosi.	Suv molekulyasining tuzilishi. Suvning qattiqligi va uni yumshatish usullari. Suvning fizik va kimyoviy xossalari. Suvning dissotsiyalanishi. Suvning texnikadagi ahamiyati.	4	N/L		2
7	Eritmalar.	Eritmalar haqida tushuncha. Moddalarning eruvchanligi. Eritma konsentratsiyasining ifodalanishi. Erish jaryonida osmos hodisasi. Osmotik bosim eritmalarini ishlatilishi va texnikadagi ahamiyati. Elektrolitik dissotsiyalanish. Dissotsilanish darajasi. Kuchli va kuchsiz elektrolitlar. Elekrolitik dissotsilanish mexanizmi. Diissotsialanish darajasi va doimiysi. Reaksiyaning ionli tenglamalari. Elektrolit eritmalaning xossalari.	10	N/L		6

		Eritmalarning ionli tenglamalari. Tuzlarning gidrolizlanishi. Faradey qonuni. Gidrolizni sanoatda qо‘llanilishi.
8	Oksidlanish – qaytarilish jarayonlari. Elektrokimyo.	Oksidlanish darajasi va valentlik. Oksidlanish qaytarilish reaksiyalari. Oksidlanish-qaytarilishi reaksiyalari nazariyasi. Oksidlanish-qaytarilish raksiyalarining turlari. Qaytaruv va oksidlovchilar. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari tenglamalarini tuzish. Elektron balans usuli. Reaksiya tenglamalarini tuzishning ion-elektron usuli. Elektrokimyo haqida umumiy ma’lumotlar. Metallarni elektrod potensiali haqida tushuncha. Vodorod elektrodi. Metallarni standart elektrod potensiali. Galvanik element va uni ishlash uslubi. Elektr yurituvchi kuch. Konsentratsion galvanik elementlar. Galvanik elemenlarning ishlatilishi.	8	N/L	7
9	Metall va qotishmalarning korroziyasi. Korroziyadan himoya qilish.	KorroziY. Korroziyaning asosiy turlari. Kimyoviy korroziY. Elektrokimyoviy korroziyadan saqlanish usullari. Himoya qavatlar. Muhit tarkibini о‘zgartirish. Korroziya aktivatorlari va ingibitorlari. Korroziyaning oqibatlari. Metallarni korroziyalanishdan muhofaza qilish usullari.	4	N/L	2
10	Organik kimyo.	Organik birikmalarning о‘ziga xos xususiyatlari. Organik birikmalarning turlari va xossalari. Organik moddalarning kimyoviy tuzilish nazariyasi. IzomeriY. Izomeriya xodisasi. Organik birikmalarda kimyoviy boglanishning tabiati. Organik birikmalarga xos bо‘lgan reaksiya turlari. Organik birikmalarning klassifikatsiyasi. Uglevodorodlar va ularning sinflari. Alkanlar, ularning fizik-kimyoviy xossalari. Nomenklaturasi. Ularning olinishi va ishlatilishi. Tо‘yinmagan uglevodorodlar, ularning hosilalari. Tо‘yinmagan uglevodorodlarni olinish, xossalari. Etilen qatori uglevodorodlari. Atsetilen qatori uglevodorodlari. Aromatik uglevodorodlar.	8	N/L	5
	Jami		60		30

3.