6.4.4-jadval Shahar bo‘limlaridagi tijorat do‘konlarining soni
Bo‘limlar
Yalpi hisobdako‘rsatilgantijoratdo‘konlari
soni
Qayta nazorat paytidaaniqlanilgan tijoratdo‘konlarisoni
Hisobgaolinmaganlikkoeffitsiyenti
Siyob
400
420
1,050
Bo¼ishamol
300
310
1,033
Temir yo‘l
150
160
1,067
Bu koeffitsiyent hisobga olingandan keyin esa quyidagi natijalarni aniqlaymiz (5-jadval).
6.4.5-jadval
Shaharbo‘limlaridatijoratdo‘konlariningsoni
Siyob
Bo¼ishamol
Temiryo‘l
Yalpi kuzatish ma’lumotlari
2000
1500
750
Tuzatma e’tiborga olingandan
keyingi soni
2100
1550
800
Tanlama kuzatish usulining amaliyotda qo‘llanilishi
Statistika amaliyotida tanlama kuzatish statistik ma’lumotlarni olishning asosiy usuli sifatida keng qo‘lamda qo‘llaniladi. Davlat statistikasi asosan quyidagi ishlarni amalga oshirishda tanlab kuzatish usulidan foydalanadi:
Yalpi ma’lumotlarni tanlab kuzatish:
Ishchi, xizmatchilar va tadbirkorlar oilalarning byudjetlarini tanlab o‘rganish:
aholini ro‘yxatga olishda tanlab kuzatish usulidan foydalanish:
Mahsulotlar va tovarlar sifatini nazorat qilishda:
Ishchi, xizmatchialr va tadbirkorlar daromadlarining tarkibini va o‘y sharoitlarini kuzatishda:
Yakka ho‘jalik va dehqon xo‘jaliklaridagi ekin maydonlarini hisobgaolishda:
Aholining xalq iste’moli tovarlariga bo‘ladigan talabini o‘rganishda:
Korxonalarda ish vaqtidan foydalanish samaradorligini o‘rganishda:
Bozor kon’yukturasi o‘rganishda:
Boshqaruv samaradorligini aniqlashda va shu singari ishlarni amalga oshirishda qo‘llaniladi.
Tanlama kuzatish iqtisodiyotning hamma sektorlarini qamrab oladi.
“Tanlama kuzatish va uning bozor iqtisodiyoti sharoitida qo‘llanishi” mavzusidan
tayanchiboralari Tanlama kuzatish usuli -tasodifiy xolda tanlab olingan to‘plam birliklarini kuzatish natijasida olingan ma’lumotlar bosh to‘plamga yoyish usulidir.
Tanlamakuzatishningvazifasi -tanlab olingan to‘plam birliklari asosida o‘rganilayotgan to‘plamning hammasiga umumiy tasvir berishdan iboratdir.
Tanlamakuzatishusuliningqo‘llanilishiningengmuhimshartlari - tanlab kuzatishning hamma qoidalari va tamoillariga amal qilish va to‘plam birliklarini tanlash ishlarini ilmiy asosda tashkil qilishdir.
Tasodifiy tanlash - bosh to‘plamdan birliklarni hech qanday sestemaga solinmasdan tasodifiy xolda tanlanishidir
Mexanik tanlash usulining mazmuni - tanlab olingan to‘plam bilan bosh to‘plamga kiritiladigan birliklari o‘rtasida munosabatlar praporsiyasining aniqlanishidan iborat.
Tipiktanlash- bosh to‘plam birliklarini bir nechta tipik guruxlarga ajiratish mavjud bo‘lgan xolda qo‘llaniladi.
Uya (seriya)li tanlab kuzatish - to‘plam birliklari kichikroq guruhlar yoki uya( seriya)-larga birlashtirilgan to‘plam birliklari uchun qo‘llaniladi.