O„zbekiston respublikasi oliy

file: Fayl haqida ma`lumot olish

file utilitasi orqali Linux tizimida faylni ochmasdan turib, u haqdagi ma`lumotlarni olishingiz mumkin. Quyidagi misolda file utilitasi orqali letter_e.bz2 faylni haqidagi ma`lumotlarni kurish mumkin.

$ file letter_e.bz2
lette_e.bz2: bzip2 compressed data, block size = 900k
Bu yerda letter_e.bz2 ma`lumotlari bzip2 ga ko`ra zip (arxiv)langan , ma`lumot hajmo 900 kilobayt

3. Jarayonlar o`rtasidagi aloqalar

⁷Kanal(|) lar Linux operatsion tizmining ajralmas qismi sanaladi. Jarayonlar o`rtasidagi aloqalar UNIX va Linux ning ajratib turadigan xususiyatlari hisoblanadi. Kanal (vertikal ko`rinishdagi | bilan yoziladi) shunday turdagi aloqalarga kiradi. Sodda qilib aytganda, kanal(|) bir utilitning chiqishi bo`lib boshqa utilitning kiruvchi ma`lumotlari sifatida junatiladi. Unix/Linux terminalogiyasidan foydalanib, kanal bir jarayonning standart jarayonni chiqishini olib va buni boshqa jarayonning standart kirishi uchun yo`naltiriladi. Ko`p qismi shundaki, ekrandagi jarayon standart chiquvchiga uzatiladi. Agar buni siz yo`naltirmagan bo`lsangiz, bu chiquvchi ekranda hosil bo`ladi. Kanal(|) dan foydalanib, siz chiquvchini yo`naltirishingiz mumkin bu boshqa utilitning standart kiruvchisi o`rnida bo`ladi. Misol uchun,

$ cat months | head Jan

Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct

Keyingi buyruq katalogdagi fayllar sonini aniqlashda yordam beradi. wc(word count) utilitasi –w yordami bilan fayldagi so`zlar sonini ekranga chiqaradi.

$ ls | wc –w 14




⁷ A Practical Guide to Fedora and Red Hat Enterprise Linux, fifth edition, Mark G. Sobell,

U.S. Corporate and Government Sales, pages 158-162.

Siz kanaldan printerga chiquvchi sifatida junatishda foydalanasiz.

$ tail months | lpr

Echo va date Linux utilitalari to`plamida tez-tez ishlatiladigan utilitalardandir.