O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universitetining qo‘qon filiali

Elementlar bazasi. Dasturiy kompleks katta elementlar bazasiga ega.
lardan eng ko’p ishlatiladiganlarini ko’rib chiqamiz.
O’zgarmas tok va kuchlanish manbalari 2.9-rasmda keltirilgan. UlarSources asboblar panelida joylashgan va sxemalarni ta`minlash uchun xizmat qiladi.




5-rasm. O’zgarmas tok va kuchlanish manbalari
O’zgarmas kuchlanish manbasi VCC (2.9-rasm,a) raqamli sxemalarga +5V kuchlanish (mantiqiy 1) berish uchun ishlatiladi. Batareyadan (2.9-rasm, b) raqamli va analog sxemalarni ta`minlash uchun foydalaniladi. O’zgarmas tok manbasi 2.9-rasm, v da ko’rsatilgan.
O ’zgaruvchan kuchlanish va tok manbalari elektron sxemalarningkirish signallari sifatida ishlatiladi (2.10-rasm).
6-rasm. O’zgaruvchan kuchlanish va tok manbalari

Electronics Workbench Multisim dasturida qator o’lchov asboblari mavjud. Voltmetr DC rejimida o’zgarmas va AS rejimida o’zgaruvchan kuchlanishni o’lchaydi. CHiqishidagi qalinroq chiziq manfiy potentsialga mos.

Ampermetr ham AC va DC rejimlariga ega.
Raqamli indikator o’nli-ikkili hisoblagichning chiqishlariga ulanadi. CHap tomondagi chiqishi yuqori razryadga mos keladi.
Basic asboblar panelidapassiv komponentlar(2.11-rasm) vakommutatsion elementlar joylashgan.


7-rasm. Passiv komponentlar
Bir qutbli tumbler. «Probel» (Space) klavishasi yordamida ulab-uziladi (xossalar oynasida boshqa klavishaga almashtirish ham mumkin).

Ulanib uzilish vaqti dasturlanuvchi vaqt relesi.

Viklyuchatel (rele), kirish kuchlanishining berilgan diapazonidaishlaydi.


Viklyuchatel (rele), kirish tokining berilgan diapazonidaishlaydi.


Aktiv asboblar diskret komponentlar sifatida kiritilgan:

2. 
   diodlar (Diodes paneli);
   

2. 
   bipolyar, maydonli, MDP tranzistorlar (Transistors paneli);
   

2. 
   analog (Analog ICs paneli) ;
   

2. 
   raqamli (Digital ICs, Logic Gates, Digital panellari);
   

2. 
   analog-raqamli va raqamli-analog o’zgartkichlar (Mixed ICs paneli).