O’zbekiston respublikasi oliuy va o’rta maxsus

2.2.3-chizma. Spektrofotometr СФ-46 ning ko’rinishi.

Har bir tirqish ishchi balandligi 15 mm kirish va chiqish tirqishlarining kengligi pereklyuchatel 21 yordamida boshqariladi. 190-200 nm gacha bo’lgan spektr sohasida havodagi kislarodning yorug’lik energiyasini qisman yutishi foydali signalning yoyiluvchi nurlanishga nisbatini kamaytiradi. Bu esa o’lchashdagi xatolikning kamayishiga olib keladi. Bu hodisani oldini olish uchun spektrofotometrda monoxromatorni quruq azot bilan to’ldirish imkoniyati bor. Gaz monoxromator asosining orqa devoriga joylashgan shtuser orqali kiritiladi.

Spektrofotometrda to’la spektrning 2 ta manbai ishlatiladi:
190-340 nm oraliqdagi spektr bilan ishlash uchun DEYTERIY lampasi va 350-1100 nm oraliqdagi spektrda ishlash uchun cho’g’lanma (nakal) lampa ishlatiladi. Nurlanish manbaalarini almashtirish 340-350 nmoraliqdagi diapazonda (ko’zguli kondensor richagi) pereklyuchatel 34 bilan amalga oshiriladi.
Har bir nurlanish manbaaning tutgichi o’z yustirovka mexanizmiga ega, bu mexanizm lampani vertikal o’q atrofida burilishini vint 35 bo’shatilganda balandlik bo’yicha harakatini va gorizontal tekistlikda o’zaro perpendikulyar yo’nalishlar bo’yicha harakatini taminlaydi. Manbaalar tutgichi va kondensator stoykasi alohida kronshteyn 38 ga mahkamlanadi, u esa monoxromator asosi bilan qattiq bog’langan. Manbadan nurlanish monoxromatorga deraza 39orqali tushadi. Tekshirilayotgan namunalar joylashtirilgan kyuveta bo’lmasi 15 yassi qattiq namunalarni maxkamlash uchun 4 ta deraza va prujinaga ega bo’lgan tutqich bilan taminlangan. Unda qalinligi 0.5-2 mm gacha kengligi 10-15 mm gacha bo’lgan namunalar o’rnatilishi mumkin.
Suyuqliklarni tekshirish uchun spektrofotometr komplektida 10 mmqalinlikdagi suyuq qatlamiga mo’ljallangan kvars shishali to’g’ri burchakli kyuvetalar bor. Namunalarning o’tkazish koeffisientini o’lchash kyuveta bo’lmasining qopqog’i maxkam berkitilib o’tnariladi. Fotopriyomniklar va kuchaytirgichlar kamera 16 da joylashgan. Fotoelementlarni almashtirish rukoyatka 41 yordamida amalga oshiriladi. Rukoyatka Ф holatida turgan bo’lsa sxemaga Surma-Seziy fotoelementi kiritilgan. Rukoyatka K holatida turgan bo’lsa Kislorod-Seziy elementi kiritilgan.
Transformator 47 MPC ni taminlash uchun xizmat qiladi. MPC 14 ning oldingi panelida fotometrik tablo va o’lchash jarayonini boshqarish klavyaturasi joylashgan bo’ladi.