O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti


Asosiy fondlarni baxolashning kuyidagi usullari mavjud



Download 4,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet246/563
Sana07.01.2022
Hajmi4,89 Mb.
#327431
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   563
Bog'liq
Soha iqt va men-UMK-2021

Asosiy fondlarni baxolashning kuyidagi usullari mavjud
:  

boshlang‘ich  qiymatga  -  asosiy  vositalarni  sotib  olish  uchun  sarflangan  xarajatlar, 
etqazib berish,   
o‘rnatish  kabi  pul  xarajatlarining  jami  kiradi.  Dastlabki  baxo  asosiy  fondlarning 
foydalanishga  topshirgan  paytda  xisobga  olingan  dastlabki  muvozanat  narxini  ko‘rsatadi. 
Misol. Generator 150000 so‘mga sotib olindi. Uni korxonaga etqazib berish uchun 10000 
so‘m,  o‘rnatish  uchun  20000  so‘m  sarflandi.    Generatorlarnung  dastlabki  to‘la  narxi  - 
180000 so‘mga teng. 
              150000 + 10000 + 20000 =180000 so‘m 

tiklangan  qiymati    -  asosiy  fondlar  yoki  ularning  biron-bir  qismini  (binolar, 
kurilmalar, mashinalar, ishlab chiqarish uskunalari) xozirgi paytdagi inflyasiya va boshqa 
omillarni xisobga olgan xolda baxolash. Baxolashning bu usuli ob’ektning bugungi kunda 
qancha  turishini  ko‘rsatadi.  Misol:  Transformator  2005  -  yilda  300000  so‘mga  sotib 
olingan,  xuddi  shunday    transformator      2007  -  yil  yanvar  oyida  270000  so‘mga  sotib 
olindi.  Ikkita  transformator  muvozanat  qiymati  570000  so‘mni  tashkil  qiladi.  2007  -  yil 
yanvar  oyida  ikkalatransformator    tiklangan  narxi  540000  so‘m,  chunki  shu 
transformatorning  baxosi  270000  so‘mni  tashkil  kilgan  edi.  Bu  baxo  asosiy  fondlarning 
ma’naviy eskirganligini va eyilganligini xisobga olmaydi. 

koldik  qiymat    -  asosiy  fondlarning  eskirishini  inobatga  olgan  xolda,  birlamchi  va 
qayta tiklash qiymatlari o‘rtasidagi farqdir.  
Misol:  Transformatoning  narxi  50000  so‘m,  ishlash  davri  8  yil  u  5  yil  ishlab  chiqarishda 
bo‘lgan.  
Transformatorning  koldik  qiymati  -  18750  so‘mni  tashkil  qiladi.  Transformator  ning 
amortizatsiya  ajratmasi  50000/8  =  6250so‘m.    5  yil  davomida  31250  so‘mlik  qiymatini 
tayyor maxsulotga o‘tkazgan 6250*5 = 31250 so‘m. Koldik qiymat 50000 - 31250 =18750 
so‘m. 
Asosiy vositalarning korxona balansi va xisobotlarida aks ettiriluvchi, xisobga olish 
qiymati balans qiymati deb ataladi. Asosiy vositalarning koldik qiymatini asosiy vositalar  
balans qiymatidan eskirish summasini ayirib topish mumkin. Asosiy fondlarning tugatilish 
qiymati  bu  -  ishlab  chiqarishdan  chikarilgan  (tugatilgan,  yo‘q  qilingan,  lom)  qiymatidir. 
Iqtisodiy  ko‘rsatkichlarni  xisoblash  uchun  asosiy  fondlarning  o‘rtacha  yillik  qiymati 
xisoblanadi.                                          
 
12
2
1
.
'
n
F
n
F
F
F
ch
k
b
y
r
o



+
=
 
bu erda: 
      F
o’r
 -
 
asosiy fondlarning o‘rtacha yillik qiymati; 
      F
y
.
b
- asosiy fondlarning yil boshiga qiymati (balans); 
      F
k     
-
 
kiritilgan asosiy fondlar qiymati; 
      F
ch 
-
 
fondlarning tugatilish, ishlab chiqarishdan chikarilish qiymati; 
      n
1
   -  asosiy fondlarni kiritilgandan boshlab oylar soni; 


143 
 
      n
2
   -
 
asosiy fondlarni chikarilgandan boshlab oylar soni. 
 

Download 4,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   563




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish