O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti

Amaliy vaziyatni bosqichma – bosqich tahlil qilish va hal etish bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar


Keys-stadini echish bo‘yicha guruhlarda ishlash ish yo‘riqnomasi
Bilimlarni jonlantirish uchun savollar:

1. 
   Foyda deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Umumxo‘jalik faoliyatdan foyda va soliq to‘langungacha foyda qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Rentabellik qanday ko‘rsatkich?
   
4. 
   Ishlab chiqarish rentabelligi qanday hisoblanadi?
   
5. 
   Moliyaviy faoliyat bo‘yicha zararlarga qaysi omillar ta’sir ko‘rsatadi?
   
6. 
   Foyda va rentabellikni oshirish yo‘llari nimadan iborat?
   
7. 
   Sof foyda qanday aniqlanadi?
   

Talabalar uchun metodik ko‘rsatmalar.
Muammo. Korxonada mavjud bo‘lgan vaziyat, ya’ni mahsulot ishlab chiqarish jarayonida foyda o‘tgan yilga nisbatan kamaydi. Ushbu muammoni echish uchun birinchi navbatda foydaning shakllanish jarayonini ko‘rib chiqish zarur. Bu esa o‘z navbatida korxonadagi xarajatlar, zararlarning kelib chiqish sabablarini aniqlashtiradi, foyda va rentabellikni ko‘rsatkichlarni hisoblashni va shu orqali korxonaning ichki imkoniyatlariga baho berishni talab qiladi.
Vazifalar:

• 
  Umumxo‘jalik faoliyatdan foyda vasoliq to‘langungacha foyda shakllanishini va hisoblashni o‘rganish.
  

• 
  Korxonada ishlab chiqarish rentabelligini hisoblashni o‘rganish.
  
• 
  Korxonaning o‘tgan yilgi va joriy yildagi samaradorlik ko‘rsatkichlarini taqqoslash yo‘llarini o‘rganish.
  
• 
  Korxonaning foydasi va rentabelligi ko‘rsatkichlarini hisoblashdan olingan natijalar asosida ushbu vaziyatdan chiqish bo‘yicha takliflar bildirish.
  

Echish ketma-ketligi
1.Korxonada yuz bergan vaziyat tahlil qilinadi, muammo va uni echish ketma-ketligi, asosiy vazifalari bilan tanishiladi.
2.Keysdagi holatlarni oydinlashtirish: Nima yuz bergan? Korxona faoliyati natijasi qanday bo‘lgan va qanday bo‘lishi mumkin?
3. Formulalar yordamida tahlilni o‘tkazish natijasida pirovard ko‘rsatkichni o‘zgarishiga ta’sir qiluvchi omillar aniqlanadi,korxona faoliyatini rivojlantirish bo‘yicha fikrlar bildirilib imkoniyatlar izlab topiladi.
4.Kompleks va sistemali tarzda tahlil qilish yordamida vaziyatning asosiy muammosi echiladi, baholanadi, ishlab-chiqarish samaradorligini oshirish chora-tadbirlari tavsiya qilinadi.