O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi


 – o‘quv savoli. Qurolsiz saf usullari va harakatlari. Safda harakatlanish



Download 4,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet257/289
Sana14.01.2022
Hajmi4,77 Mb.
#363104
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   289
Bog'liq
O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi

3 – o‘quv savoli. Qurolsiz saf usullari va harakatlari. Safda harakatlanish 
usullarini o‘rganishning ketma-ketligi. 
 
Saf usullariga o‘rgatishni quyidagi ketma-ketlikda olib borish kerak: 

 
usul bilan tanishish; 

 
usulni o‘rganish; 

 
mashq qilish. 
Usul bilan tanishtirish uchun komandir: 

 
usul nomini, kaerda va qanday maqsadda qo‘lla-nishini aytib utishi; 

 
usul bajariladigan komandani berishi; 

 
Nizom  bo‘yicha  usul  butunligicha  qanday  baja-rilishini,  keyin  esa  sekin  sur’atda 
bo‘lib-bo‘lib qisqa tushuntirishlar bilan bajarilish tartibini aytadi. 
Usul bilan tanishishga eng kam vaqt sarflanishi kerak. 
Usulning murakkabligiga bog‘liq holda uni o‘rga-nish: 

 
butunligicha, agar usul murakkab bo‘lmasa; 

 
bo‘lib-bo‘lib, agar usul murakkab bo‘lsa; 
tayyorlov mashklari yordamida, agar usul murak kab va uning alohida elementlari kiyin 
o‘zlashti-rilsa. 
Usul  bilan  tanishtirish  uchun  mashg‘ulot  rahbari  o‘rganuvchilarga  namunaviy  qilib, 
yo‘l-yo‘lakay  hara-katlarni  tushuntirib,  uni  avval  to‘liq  keyin  esa  ele-mentlar  bilan  (bo‘lib-
bo‘lib) bajarilishini ko‘rsata-di. 
Usul  yoki  harakatning  har  bir  elementini  o‘rganish  (agar  usul  bajarilishi  bo‘yicha 
murakkab bo‘lsa) ham ko‘rsatish va qisqacha tushuntirishdan boshlanadi. 
Ko‘rsatishda  o‘rganuvchida  saf  usuli  yoki  harakati  (uning  elementlari)  to‘g‘risida 
ko‘rish tasavvuri hosil bo‘ladi, shuning uchun ko‘rsatish benuqson bo‘lishi kerak. 
Aniq,  to‘g‘ri  va  chiroyli  namoyish  eya'ilgan  usul  hamda  harakatlar  o‘rganuvchilarda 
katta taassurot tug‘diradi. Ularda xuddi shunday bajarishga istak uyg‘otadi. 
Namoyish  har doim qisqacha tushuntirish bilan olib boriladi.  O‘rganilayotgan usul va 
harakatlarda ko‘rish tasavvuriga ega bo‘lish etarli bo‘lmay, u haqsa to‘liq va to‘g‘ri tasavvurga 


ega  bo‘lish  uchun  o‘rganilayot-gan  usul  va  harakatni  tushunmoq  kerak.  Tushuntirish 
o‘rganilayotgan usul va harakatlarni namoyishda o‘z-lashtirish qiyin bo‘lgan tomonlarini ochadi. 
U  o‘rga-nuvchilarni  nima  namoyish  qilinishiga  yoki  saf  usuli  yohud  harakatni  to‘g‘ri  bajarish 
nimaga bog‘liqligiga yo‘naltiradi. 
Saf  usuli  yoki  harakat  tanishtirilgandan  keyin  ko‘nikmani  shakllantirish  jarayoni  bir 
butun harakat bo‘lib, o‘ziga uchta o‘zaro bog‘liq asosiy bosqichlarni kiritadi. 
Birinchi  bosqich  o‘z  ichiga  usul  yoki  (murakkab)  hara-katni  elementlarga  bo‘lish  va 
usul yoki xarakatni ele-mentlar bilan bajarishni oladi. 
Ikkinchi  bosqich  elementlarni  ketma-ket  guruhlar-ga,  keyin  esa  bir  butun  qilib 
biriktiradi. 
Uchinchi  bosqichga  usul  yoki  harakatni  ko‘nikmaga  aylantirish  kiradi.  Bajarish 
harakatlarni  ko‘p  maro-taba  takrorlash  yo‘li  bilan  avtomatik  tarzda  bajari  lishgacha  etkaziladi. 
Barcha usullar to‘g‘ri, tez, chiroy-li va aniq bajarilishiga erishish kerak. 
Mashq  boshida  sekin,  so‘ngra  odatiy  sur’atda  juft  yoki  yakka,  komandir  komandasi 
bo‘yicha,  o‘rganuvchilar  hisobi  bo‘yicha  yoki  baraban  zarbi  ostida  o‘tkaziladi.  Alohida  harbiy 
xizmatchilar yo‘l qo‘ygan xatolar yo‘l-yo‘lakay mashq vaqtida to‘g‘rilanishi kerak. 
 
Qurolsiz saf usullari va harakatlari.  
 
Harbiy  xizmatchilarning  mustaqil  tayyorgarlik  so-atlarini  Saf  nizomining  25-  va  26-
moddalari  talablarini  o‘rgatishdan  boshlash  lozimdir.  Birinchi  mash-g‘ulotda  saf  elementlarini 
ko‘rsatish  kerak,  nizomiy  ta’riflar  berilishi,  saf  elementlarining  qo‘llani-shi  va  safni 
boshqarishning asosiy komandalari ha-kida gapirib berish kerak. 
Saf  elementlarini  ko‘rsatish  ko‘rgazmali  bo‘li-shi  uchun  vzvodni,  guruxni  (seksiyani) 
saflab, unda safning barcha elementlarini ko‘rsatish maqsadga muvofikdir. 
Mashg‘ulotni  boshlab,  komandir  harbiy  xizmatchilarni  safda  turish  elementlarining 
namunali namoyishi bilan tanishtiradi. 
 
 
Rasm. Safda turish. 
Bunda harbiy xizmatchilar komandirni old taraf-dan va yondan ko‘rishlari kerak. Keyin 
seksiya  (guruh)  komandiri  (guruh  komandiri  o‘rinbosari)  turish  qan-day  hollarda  qo‘llanishini 
aytadi  va  ko‘rsatadi  hamda  buyruq  olishda  va  berishda  safda  to‘g‘ri  turishga,  har-biy 
xizmatchilar bir-biriga murojaat qilishiga max-sus e’tibor karatadiki, bunda bir vaqtda qo‘l bosh 
kiyimiga olib borilishiga urg‘u berib o‘tadi. 
Ko‘rsatib  bo‘lib,  komandir  seksiyani  yoyadi  va  har-biy  xizmatchilarga  safda  turish 
holatlarini  qabul  qilishga  imkon  beradi,  o‘zi  esa  har  bir  o‘rganuvchini  tekshirib,  ular  yo‘l 
qo‘ygan  xatolarni  bartaraf  kila-di.  Undan  keyin  komandir  safda  turishni  elementlar  bo‘yicha 
o‘rgatishga kirishadi. 
Agar  seksiyaning  ko‘pchilik  harbiy  xizmatchilari  xatoga  yo‘l  qo‘ysalar,  komandir 
usulni amaliy o‘rga-nishga tayyorlanish mashklari  yordamida kirishadi.  Bu-ning uchun seksiya 
harbiy  xizmatchilari  yoyiq  bir  she-rengali  safda  to‘g‘riburchak  chizig‘iga,  poyafzal  uchini 
chizikda tekkizib turadilar. Seksiya (guruh) komandiri birinchi tayyorgarlik mashqini — «Oyoq 


uchini  front  chizig‘i  bo‘yicha  oyoq  kengligida  yoyish»ni  ko‘rsa-tadi.  Ularga  bu  tayyorgarlik 
mashqini  2—3  daqiqa  ba-jarishga  imkon  beradi,  o‘zi  esa  botinka  uchlari  holat-larini  kuzatib 
turadi. SHundan keyin komandir mashq kilishga kirishadi. 
Bu  tayyorlov  mashqini  bajarish 

Download 4,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   289




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish