O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi

Qutb  yulduzi  bo‘yicha  gorizont  tomonlarini  aniqlash  uchun  Katta  ayiq  blduzi 
turkumini  topib  olish kerak.  So‘ngra  “cho‘mich”ning chekka  yulduzlari orasidagi  masofa  (ά  va 
ß)ni uning kengaygan tomoniga chamalab davom ettirib 5 marta qo‘yamiz. Hosil bo‘lgan nuqta 
Qutb  yulduzining  holatini  ko‘rsatadi.  Qutb  yulduzi  Kichik  Ayiq  yulduz  turkumiga  kiradi  va 
doimo shimol yo‘nalishida bo‘ladi. 
Gorizont  tomonlarini  mahalliy  predmetlar  belgilari  bo‘yicha  aniqlash  mahalliy 
perdmetlarni  quyoshga  nisbatan  holatiga  asoslanadi.  SHunday  qilib  daraxtlar,  katta  toshlar  va 
qoyalarning  shimol  tomoni  moh  bilan  qoplangan  bo‘ladi,  o‘rmonda  chumoli  uyalari  doimo 
daraxlarning  janub  tomonida  joylashgan  bo‘ladi.  Mevalarning  janubga  qaragan  tomoni  tezroq 
 
1-расм. Адрианов компаси:  
1-мушка 2-магнит мили; 3-тормоз; 4-ўйиқ. 

---

rang  oladi.  Qirlarni  janub  tomonidagi  qorlar  shimol  tomonidagi  qorlarga  nisbatan  tez  eriydi. 
CHerkovlar  gumbazidagi  xochning  to‘sinlari  shimol-janub  yo‘nalishida  o‘rnatilga  bo‘lib, 
to‘sinning ko‘tarilib turgan tomoni shimolga qaragan bo‘ladi. 
 
 
Rasm. Mahalliy predmetlarning belgilariga qarab gorizont tomonlarini aniqlash.