O`zbekiston respublikasi maktabgacha ta’lim vazirligi

2. Asosiy qism:                       20 daqiqa 

Tarbiyachi“Laylakvoy”  media  mahsulotidan  ekranda 

O 

tovushi  bor  olma  rasmini 

ko‘rsatiladi,  tarbiyalanuvchilar  uning  nomini-  so`zni  aytadilar.  Tarbiyachi 

O 

tovushini  cho`zib  (o-o-o-ol-ma)  aytadi  va  qaysi  tovushni  cho`zib  aytayotganligini 

tarbiyalanuvchilardan so`raydi. 

Tarbiyachiga eslatma

. 

O

tovushini 

talaffuzida 

quyidagi 

holat 

yuz 

beradi: 

Lablar 

aylana 

shaklida(dumaloqlangan)  va  bir  oz  oldinga  chiqadi,  tishlar  dumaloqlangan  lablar 

bilan  bekiladi,til  ildizi  bir  oz  yuqoriga  ko‘tariladi,  yumshoq  tanglay    tomoqning 

orqa  devoriga      siqilgan  bo‘lib,  burun  yo‘llarini  yopib  turadi,  havo  oqimi  og‘iz 

bo‘shlig‘i  orqali  o‘tib  ketadi,  tovush  boylamlari  bog‘langan  bo‘lib,  tebranadi  va 

tovush hosil bo‘ladi. 

 

Tarbiyachi  tarbiyalanuvchilarga  unli  tovushlar  to‘siqqa  uchramasligi,  cho‘ziq 

aytilishi.va  unli  tovushlarni  qizil  rangda  belgilanishini  (qizil  kvadrat  shaklni 

ko‘rsatiladi) aytadi. 

 

---

27 

 

 

Tarbiyachi bolalarga so‘zlarning tovush andozasini ekran orqali tushuntiradi:  

-unli tovush  

Olma so‘zining birinchi tovushi 

O

.

Biz birinchi katakni qizilga bo‘yaymiz. 

 

 

-

 

so‘zdagi birinchi tovushni ajratish 

Soat so‘zining ikkinchi tovushi 

O

Biz ikkinchi katakni qizilga bo‘yaymiz. 

 

                  -so‘zning o‘rtasidagi kerakli tovushni ajratish 

Oymomo so‘zining oxirgi tovushi 

O

. 

Biz oxirgi katakni qizilga bo‘yaymiz. 

-so‘zdagi oxirgi tovushni ajratish 

 

Tarbiyachi  bolalarga  unli  tovushlarni  mana  bunday  belgili  kubiklarda  ham  ajratib 

olishlari mumkinligini aytib tushuntiradi. Buning uchun bolalar kubikdagi belgilar 

ifodasini  bilib  olishlari  kifoya.  Nutqimizda  hyech  qanday  to‘siqqa  uchramay, 

cho‘ziq aytiladigan tovushlar ifodasi  kubikning bir tomoniga labning  ochiq holati 

rasmi    yopishtirilib  belgilangan  kubikga  joylashtirilganligini  tushuntiradi  va 

bolalarga  harfli  kubiklarni  o‘ynaganlarida  kubikning    tomoniga  yopishtirilgan 

tovush  belgisiga  va  tomonlarda  ko‘rsatilgan  harflarga  e’tibor  berib  oynashlarini 

ta’kidlaydi.