O‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi


A) Yosh avlodni hayot va kasbga puxta tayyorlash. Sokrat. Platon. Aristotel



Download 1,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/148
Sana17.09.2021
Hajmi1,25 Mb.
#176824
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   148
Bog'liq
kasbiy pedagogika

A) Yosh avlodni hayot va kasbga puxta tayyorlash. Sokrat. Platon. Aristotel. 
Demokritning xizmatlari. 
Chet  el  pedagogika  ilmining  eng  ko‘zga  ko‘ringan  namoyondalari  insonparvar, 
gumanistik ta'lim-tarbiyani ma'qullab yosh avlodni hayot va kasbga puxta tayyorlash 
va  shu  uchun  bolani  odobli,  axloqli,  vijdonli,  mehnatsevar  qilib  o‘stirish,  unga  har 
tomonlama  bilim  berish,  amaliy  ko‘nikma  va  malakalarni  shakllantirish  va 
rivojlantirish,  uning  faolligi,  mustaqil  fikrlashi  va  ijodkorligiga  katta  e'tibor  qaratish  
kerak deb aytib o‘tgan.     
Buyuk  qadimgi  yunon  faylasufi  Sokratning  (e.a.  469-399)  fikricha  tarbiyadan 
kutilgan maqsad narsa va xodisalarni, tabiatni o‘rganish bo‘lmay, balki kishining o‘z-
o‘zini  bilib  olishi,  axloqan  kamol  toptirishi  bo‘lmog‘i  lozim.  Fikr  qo‘zg‘uvchi 
savollar bilan suhbat o‘tkazish, o‘zlari fikr yuritib to‘g‘ri yechimini topishga undaydi 
kishini.  Didaktikada  buni  birinchi  ishlatgani  uchun  “Sokrat  metodi”  deb  e'tirof 
etilgan.    
Atoqli qadimgi yunon faylasufi Platonning (e.a. 427-347) fikricha bolalar 3 dan 6 
yoshgacha  turli  jismoniy  va  aqliy  o‘yinlar  bilan  shug‘unaladilar,  shuningdek 
bolalalarga  hikoya  qilib  beriladigan  bilimlarni  to‘g‘ri  tanlash  kerakligini  uqtirib 
o‘tadi.  U  bolalarga  ta'lim-tarbiya  berish  faqat  jamoada  bo‘lishini  va  uni  ijtimoiy 
tarbiyaga chaqiradi. 
Buyuk  qadimgi  yunon  faylasufi  Aristotelning  (e.a.  384-322)  fikricha  tabiat 
odamzot  jonining  uch  hilini  bir-biri  bilan  chambarchas  bog‘lab  qo‘ygan,  biz  ham 


20 
 
tarbiyada  tabiat  belgilab  bergan  yo‘ldan  borib,  bolaning  tarbiyasiga  uch  tomondan 
qarashimiz darkor. Bular - jismoniy, aqliy va ahloqiy tarbiyadir. Uning aytishicha har 
bir  davlat  xukumatning  faqat  bitta  maqsadi  bo‘lishi  darkor, bu  esa  hamma  fuqarolar 
uchun  ta'lim-tarbiya  berishni  ta'minlashdir.  Oila  va  ijtimoiy  tarbiyaning  o‘zaro 
bog‘likligiga uqtirishga haarkat qiladi. Tarihda birinchi bo‘lib, mutafakkir yosh avlod 
davrlarini aniqlashga urinib ko‘rdi va uch davrga bo‘ldi: 7 yoshgacha  - go‘daklik va 
bolalik; 7 yoshdan - 14 yoshgacha - o‘smirlik; 14 yoshdan - 21 yoshgacha - balog‘at 
davri. Birinchi  davrda  bola kuzatish,  takrorlash   va o‘yin orqali  ta'lim-tarbiya  oladi, 
ikkinchi  davrda  o‘smir  astoydil  o‘qiydi,  ko‘p  fanlarni  o‘zlashtiradi,  mustaqil  fikrlay 
boshlaydi,  xayotning  yaxshi  va  yomon  tomonlarini  bilib  oladi,      jismoniy,  aqliy  va 
ahloqiy tarbiya oladi. Uchinchi davrda balog‘atga yetgan kishi  mayllarini aniqlaydi, 
qobiliyatlariga  yaqin  bor  ko‘nikma  va  malakalarni  o‘zlashtiradi,  o‘ziga  hunar  tanlab 
oladi, kasbga ega bo‘lish uchun harakat qiladi.      
Atoqli qadimgi yunon faylasufi  Demokrit (e.a. 460-370) tabiat bilan tarbiya bir-
biriga  o‘xshaydi  deb  ta'lim-tarbiyani  tabiatga  muvofiqlashtirish  masalasini  ilgari 
surdi.  U  ta'lim-tarbiya  ishida  mehnatning  o‘rni  katta  ekanligini  ta'qidlab,  ta'lim 
mehnat asosidagina go‘zal narsalarni hosil qiladi deb  e'tiborimizni qaratadi. 

Download 1,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish