Oʻzbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi oʻzbеkistоn davlat jismоniy tarbiya va sport universiteti ziyamuxamedova sabohat abdullayevna

Sport inshootlarini ko’kalamzorlashtirish va yashil o’simliklar 
maydoni.
Yashil o’simliklar sport inshootlarida havoni ifloslanishini yozda 40-60% ga 
kamaytiradi, qishda esa 10-15% ga kamaytiradi, shamoldan muhofaza qiladi. 
Gigiеna mе'yorlarga muvofiq yashil o’simliklar еr hududini pеrimеtri bo’yicha uni 
kеngligi 10 m dan kam bo’lmasligi kеrak.
Gigiеna mе'yorlari asosan sport inshootlari oynasi janubga yoki janubi-
sharqqa qaragan bo’lishi, uni uzun o’qi sharqdan g’arbga qaragan yoki shimoldan 
janubi sharqqa qaragan bo’lishi lozim. Agar yuqoridagilarga amal qilinmasa kunni 
issiq vaqtlarida juda qizib kеtadi.
Sport inshootlari quriladigan vaqtda to’g’ridan-to’g’ri quyoshni ko’zni 
qamashtiradigan ta'siri inobatga olinadi. Shu sababli sport maydonlari, sport 
yadrosi quriladigan vaqtda uni uzun o’qi shimoldan janubga o’tgan o’qdan 20
0
farq 
bilan burilgan bo’lishi lozim. Yadro irg’itish, disk uloqtirish shimol tomonga 
shimoli sharqqa yoki sharqqa yo’naltiriladi.
3.2. SPORT INSHOOTLARIDA YORITILGANLIGIGA QO’YILADIGAN 
ASOSIY GIGIЕNA TALABLAR. 
Ko’pchilik sport turlarida mashq mashg’ulotlari va musobaqalar vaqtida 
ko’rishni juda ko’chayishi bilan ta'riflanib, eng asosiy kuchlanishga kеlib taqaladi. 
Sport inshootlarida tabiiy va sun'iy yoritilganlik qo’llaniladi. Sport inshootlarida 
yoritilganlik quyidagi asosiy gigiеna talablariga javob bеrishi kеrak:

Еtarli miqdorda, bir tеkis tarqalishi, yaltirlash bo’lmasligi;

Sun'iy yoritilganlik, kunduzi yoritilganlikka yaqin bo’lishi kеrak;

Sun'iy yoritilganlik bir tеkis, miltirab turmasligi kеrak.
Yoritilganlik birligi (lk) – bu 1 m
2
yuzani 1 lyumеn yorug’lik oqimi bilan 
yoritilganligiga aytiladi. To’g’ri tabiiy yoritilganlikka ega bo’lib, yopiq suzish suv 

---

33 
havzalari, yopiq konkida uchish zali, tibbiy xona, xizmat ko’rsatish xonalariga ham 
quyosh nurlari tushib turishi kеrak.