O’zbekiston respublikasi IIV farg’ona viloyati ichki ishlar boshqarmasi oxunboboyev tumani ichki ishlar bo’limi

Ichakda aminokislotalarning so‘rilishi

Oqsil gidrolizining mahsulotlari oshqozon-ichak yolidan asosanerkin aminokislotalar korinishida soriladi. Aminokislotalar so‘rilishi maxsus transport tizimlari ishtirokida kechadi. Bu jarayon faol transport bo‘lib Na+ gradiyenti bo‘lishini talab qiladi va Na,K-ATF-aza ishtirokida bo‘ladi. Aminokislotalarni tashish uchun taxminan 5 spetsifik transporterlar mavjud:

- neytral alifatik aminokislotalar uchun;

- siklik aminokislotalar uchun;

- asosiy aminikislotalar uchun;

- kislotali aminokislotalar uchun;

Bunda aminokislota Na+ bilan birikkan holda ichak epiteliysi membranasidan o‘tadi (simport usuli), Na+ esa hujayradan ATF-aza yordamida chiqarilib yuboriladi. Aminokislotalarni ikkinchi tashish usuli -glutamiltransferaza fermenti ishtirokida kechadi. Glutation uning kofermenti hisoblanadi. Birinchi bosqichda glutationning -glutamil qoldig‘i tashilayotgan aminokislotaga birikadi, hosil bo‘lgan dipeptide esa hujayra ichiga o‘tadi. Ikkinchi bosqichda dipeptiddan erkin aminokislotani ajralishi kuzatiladi, glutation esa resintezlanadi. Ichakda juda oz miqdorda dipeptidlar va gidrolizmanmagan oqsillarni pinositoz yoli bilan so‘rilishi kuzatiladi va hujayra lizosomalari ta’sirida gidrolizlanadi. Chaqaloqlarda proteolitik fermentlar faolligining sustligi va ichak shilliq qavatining o‘tkazuvchanligining yuqoriligi natriv oqsillarni so‘rilishi va shuning natijasida organizmning sezuvchanligini

oshishi kuzatiladi. Bu esa ovqat allergiyasini kelib chiqishiga sabab bo‘ladi.