O‘zbekiston Respublikasi Хalq ta’limi vazirligi tasdiqlagan тoshkenт 2005

Faradeyning 1–qonuni: elektrodda ajralib chiqadigan moddaning miqdori faqat birgina omilga–eritmadan o‘tayotgan elektr miqdoriga proporsionaldir.

Faradeyning 2–qonuni: turli moddalarning eritmasidan bir xil miqdorda elektr toki o‘tganda, elektrodlarda ekvivalent og‘irliklariga proporsional miqdorda moddalar ajralib chiqadi.

Istalgan moddadan bir gramm–ekvivalent modda ajralib chiqishi uchun 96500 kulon elektr miqdori kerak bo‘ladi. Bu Faradey soni deyiladi.

Elektroliz relefli buyumlardan aniq nusxa olish uchun eng qulay usuldir. Elektroliz yordamida relefli buyumlardan nusxa olish galvanoplastika deb ataladi (B.S.Yakobi, 1837).


Laboratoriya ishi № 7.


Mis (II) xlorid va kaliy yodid eritmalarining elektrolizi.

1. 
   U- simon nayning 34 hajmigacha mis (II)-xlorid eritmasidan quying. Elektrolizyorning bir tomoniga mis, ikkinchi tomoniga grafit elektrod tushiring. Grafit elektrod (katod) ni manfiy ishorali, mis elektrod (anod) ni esa o‘zgarmas tokning musbat ishorali manbaiga ulang. Katodda sof mis ajralayotganligini kuzating. Shu sharoitda anodda nima hosil bo‘lishi mumkin. Qanday gaz ajraladi? Elektrodlarning qutblarini o‘zgartirib yana tok manbaiga ulang. Anoddagi mis qanday o‘zgarishga uchraydi. Katodda qanday modda ajraladi?
   
2. 
   Elektrolizyorga 2 m li kaliy yodid eritmasidan quying. Nay ichiga grafit elektrodlarni tushiring va ularni o‘zgarmas tok manbaiga ulang. Katodda vodorod pufakchalari hosil bo‘lishini, anodda esa yod ajralishini kuzating. Тok oqimini to‘htatib elektrodlarni chiqarib oling. So‘ngra U-simon nayning yod ajralgan tomoniga esa 1-2 tomchi yangi tayyorlangan kraxmal eritmasidan tomizing. Nima kuzatiladi?
   

Mustaqil xulosa uchun topshiriq:

1. Katod va anoddagi jarayonlarning tenglamasini yozing.

2. Elektrodlar atrofida elektrod rangining o‘zgarishiga izoh bering.