O‘zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа’limi vаzirligi nаvоiy vilоyat pеdаgоg kаdrlаrni qаytа

7- sinf O‘zbekiston tarixi uhun
1. Qadimgi Turon diyorida yuksalish qaysi davlatlar ravnaq topgan davrdan boshlangan edi?
A) Eftallar davlati va Turon xoqonligi B) Baqtriya va So‘g‘diyona davlati
C) Xorazm va Qang‘lar davlati D) *Qang‘ davlati va Kushon podsholigi
2. Ilk o‘rta asrlarga o‘tish davrida Turon zaminida ro‘y bergan dehqonchilik yutuqlarini aniqlang?
1. vohalarda yirik sug‘orish tarmoqlari qazilib, sug‘orma dehqonchilik maydonlari kengaydi.
2.dehqonchilikda ikki dalali almashlab ekish joriy qilindi.
3. qishloq xo‘jalik mahsulotlari qo‘shni mamlakatlarga chiqarila boshladi.
4. suv tegirmoni chig‘ir va charpalaklar kabi suv inshoatlari kashf etildi.
5. qishloq xo‘jalik mahsulotlariga bo‘lgan ihtiyoj ortib bordi.
6. dehqonchiklikda uch dalai almashlab ekish joriy etildi.
7. g‘allachilik va polizchilik bilan bir qatorda paxtachilik va bog‘dorchilik maydanlari kengaydi.,
A) 2,4,6,8 B) 1,3,5,7, C)* 1,4,5,7 D) 1,2,6,8
3. Ilk o‘rta asrlarda O‘rta Osiyo qishloq xo‘jaligi mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyoj nimaning natijasida ortib brogan?
A)* shaharlarda aholining gavjumlashuvi, hunarmandchilik, ichki va tashqi savdoning rivoj topishi natijasida
B) dehqonlar, kadivarlar va kashovazlar tabaqalarining shakllanishi natijasida
C) dehqonchilikda almashib ekish joriy qilinishi natijasida
D) qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining qo‘shni mamlakatlarga chiqarilishi natijasida
4. Ilk o‘rta asrlarda mamlakatda qishloq xo‘jaligi mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojning ortib borishi qanday ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlarga olib keldi?
1) yirik o‘rta asr davlatlari shakllana boshladi; 2) ziroatkor maydonlarga egalik qilish shakli asta-sekin o‘zgara boshladi; 3) sex hunarmandchiligiga va o‘ziga xos shahar ijtimoiy tuzumiga ega bo‘lgan o‘rta asr shaharlari vujudga keldi; 4) o‘troq ziroatkor aholi bilan chorvador qabilalar o‘rtasidagi aloqalar rivojlandi;
5) xalqlaming buyuk ko‘chishlariga olib keldi; 6) ko‘chmanchi va yarim ko‘chmanchi aholining o‘troq hayotga o‘tishining kuchayishi; natijasida obikor yerlarga bo‘lgan muhtojlik oshib bordi;
7) ikki dalali almashlab ekish joriy qilindi; 8) katta yer egaligiga asoslangan mulkdorlar tabaqasi shakllandi.
A)*2.4,6.8 B) 1,3,6.8- C) 1,2,4,6,7,8 0)1,3,5,7
5. Ilk o‘rta asrlarda O‘rta Osiyoda qay tariqa katta yer egaligiga asoslangan mulkdorlar tabaqasi shakllandi?
A) dehqonlarning yerga ishlov berishi natijasida yirik mol-mulkka ega bo‘Iib qolishi natijasida
B)* nufuzga ega bo‘lgan mulkdorlar qo‘liga yangi yer maydonlarning ma’lum bir utushining o‘tishi va vorisiy mulkiga aylanishi natijasida
C) chorvadorlarning ko‘psonli chorvalarini boqqan yerlariga ega bo‘lib qolishi natijasida
D) dehqonlarning shahar va qishloqlarda hashamatli qasr va harbiylarga ega bo‘lib qolishi
6. Ma’lumki, ilk o‘rta asrlarda sarkorlar o‘zlariga tegishli yer maydonlarni sug‘orish tarmoqlarining yuqori qismidan, ayniqsa to‘g‘on boshi atrofidan ajratib olar edilar. Bu yo‘l bilan ular qanday imkoniyatlarga ega bo‘lardilar?
A) barcha sug‘orish inshootlarini egasi bo‘lish
B) suv taqsimotini nazoratga olib, qishloq ziroatkor mehnatkashlarining yerlariga yetarlicha suv yetkazib berish
C) dehqonchilikda faqat o‘zlari uchun suvdan bemalol foydalanish
D) *suvdan dehqonchilikda bemalol foydalanish, suv taqsimotini nazoratga olib, qishloq aholisi ustidan o‘z ta’sirini o‘tkazish
7. Ma’lumki, ilk o‘rta asrlarda sarkorlar qishloqlarda o‘z ta’sir doirasini kengaytirib, bora-bora ziroatkor aholi ustidan hukmronlik qila boshlaydi. O‘sha zamonda ular nima deb atalgan?
A) kashovarzlar B) kadivarlar C)*dehqonlar D) ziroatkorlar
8. Ilk o‘rta asrlarda kimlar to‘g‘on boshi atrofidan o‘ziga tegishli yer maydonlarini ajratib olib, suv taqsimotini nazoratga olishi natijasida qishloq aholisi ustidan o‘z ta’sirini o‘tkazish imkoniyatlga ega bo‘lgan?
A) ixshidlar B) kashovarzlar C) kadivarlar D)* sarkorlar
9. Quyidagi qaysi javobda ilk o‘rta asrlarda mavjud bo‘lgan aholi tabaqasining yuqori vakili ko‘rsatilgan?
A) kashovarz B)kadivar C)chokar D)*dehqon
10. "Ular shaharlarda hashamatli qasr va saroylarga, savdo va hunarmandchilik do‘kon-u rastalaridan iborat kattagina xo‘jalikka ega edilar, qishloqlarda esa ekinzor paykallardan tashqari ularning ko‘shk va istehkomli qo‘rg‘onlari, objuvoz-u moyjuvoz va tegirmonlari bo‘lardi". Ushbu so‘zlar ilk o‘rta asr aholisining qaysi tabaqasiga mansub?
A) urug‘ va qabila boshliqlari B) kadivarlar C) *dehqonlar D) kashovarzlar
11. Chokarlar — bu ...
A) ziroatchi oddiy qo‘shchilar B) qishloq hokimi
C) *dehqonning hayotini va mol-mulkini qo‘riqlovchi, harbiy poshon
D) qishloqning dehqonlarga qaram bo‘lib qolgan ahli
12. "Ular baquvvat va abjir hamda o‘z hojasiga sadoqatli o‘spirinlardan tanlab olingan, hojasi vafot etganda hatto u bilan birga tiriklayin ko‘milishi lozim bo‘lgan
Gap kimlar haqida ketmoqda?
A) xalfalar B) kadivarlar C) *chokarlar D) kashovarzlar
13. Kadivarlar kimlar?
A) ziroatchi oddiy qo‘shchilar B) qishloq hokimi
C)* qishloqning dehqonlarga qaram bo‘lib qolgan ahli
D) dehqonning hayotini va mol-mulkini qo‘riqlovchi, harbiy posbon
14. Quyidagi qaysi javob ilk o‘rta asriarda shakllangan aholi tabaqasining vakili chokarlar uchun taaluqli?
1) dehqonning hayoti va mol-mulkini qo‘riqlagan; 2) ular baquvvat va abjir hamda o‘z xojasiga sadoqatli o‘spirinlardan tanlab olingan; 3) qishloq jamoalarida yerlarida yashab yer va suvdan iborat umumiy mulkka ega bo‘lgan; 4) qo‘riqlarda ochilgan yangi yer maydonlarining ma’lum bir ulushi ularning qo‘liga o‘tgan va vorisiy mulkiga aylanardi; S) ular dehqonchilikning asosiy ishlab chiqaruvchi kuchlari edi;
6) ular bilan dehqonlar yovgarchilik paytlarda dushmanga qarshi harbiy yurishlarda qatnashgan;
7) ular viloyat hokimining o‘rinbosari hisoblangan.
A)*l,2,6 B)2.3.5,7 C) l,2,5 D)2,4,6
15. Ilk o‘rta asrlarda kimlar dehqonchilik xo‘jaligining asosiy ishlab chiqaruvchi kuchlarining biriga aylangan?
A) *kadivarlar B) chokariar C) dehqonlar D) sarkorlar
16. Ilk o‘rta asrlarda qishloq hokimi nima deb atalgan?
A) kashovarz B)*dehqon C)kadivar D) tudun
17. V asrning o‘rtalarida ziroatkor vohalardagi obikor yerlarning asosiy qismi...
A)* qishloq jamoalarining qaramog‘ida edi B) mulkdor dehqonlar qo‘l ostida edi
С) kadivarlar qo‘l ostida edi D) erkin ziroatchi kashovarzlar qo‘l ostida edi
18. Ilk o‘rta asrlarda qishloq jamoalari yerlarida yashab yer va suvdan iborat umumiy mulkka ega bo‘lgan erkin ziroatchilar tabaqasi nima deb atalgan?
A) * kashovarz B) chokar C)kadivar D)sarkor
19. Quyidagi qaysi javobda ilk o‘rta asrlarda shakllangan tabaqa vakillari ta’rf l noto‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) dehqon — qishloq hokimi B) *kadivar — erkin ziroatchi
C) kashovarz — ziroatchi oddiy qo‘shchilar D) chokar — dehqon qo‘riqchisi
20. Ilk o‘rta asrlarda Turon aholisining ijtimoiy va iqtisodiy hayotidagi sodir bo‘lgan qanday keskin o‘zgarish mamlakatda maydon voha davlatlarining tashkil topishiga olib keldi?
A) ekin maydonlarining barchasi qishloq oqsoqollari hamda urug‘ va qabila boshliqlari qo‘lida to‘planishi
B) dehqonlarning kadivarlami eksplutatsiya shaklida ishlatishi
C) ko‘chmanchi chorvador xion qabilasining hujumi
D)* dehqonlar, kadivarlar va kashovarzlar tabaqalarining shakllanishi
21. Milodiy III asrda zaiflashib borayotgan Qang‘ davlatidan birinchi bo‘lib qaysi davlat ajralib chiqadi?
A) Xorazm B) Xioniylar davlati C) Eftaliylar davlati D) Dovon davlati
22. Quyidagi qaysi davlatda Afrig‘iylar sulolasi hukmronlik qilgan?
A) *Turk xoqonligi B) Qang‘ davlati C) Dovon davlati D) Xorazm davlati
23. Milodiy III asrda Xorazm davlatining poytaxti qadimgi qaysi shahar xarobasining o‘rnida bo‘lgan?
A) Jonbosqal’a B) Jarqo‘ton C) Qo‘yqirilganqal’a D)*Turoqqal’a
24. Ilk o‘rta asrda Xorazm davlatida hukmronlik qilgan sulola nomini aniqlang.
A) *Afrig‘iylar B) Anushteginiylar C)Kidariylar D)Sosoniylar
25. Xorazmning qadimgi poytaxti hisoblangan Tuproqqal’a shahar xarobasi hozirgi qaysi hududda joylashgan?
A) *Urganch shahri yaqinida B)Qoraqalpog‘ istonning Ellikqa’la tumanida
C) Qoraqalpog‘istonning Mang‘it tumanida D) Qoraqalpog‘istonning To‘rtko‘l tumanida
26. Shaharning mustahkam labirintli darvoza og‘zi istihkomi darvozaxonasi bo‘lgan... Shahar markazidan yuqoriroqda ibodatxona majmuasi, uning sliimoli-g‘arbiy burchak qismida esa balandligi 25 metr bo‘lgan och minorali hukmdor qasri qad ko‘targan. Yuqoridagi ta’rif qaysi shahar xarobasiga tegishli?
A) Bolaliktepa B) *Turoqqal’a C) Yunosobod Oqtepasi D) Jonbosqal’a
27.Ilk o‘rta asrlarda Xorazm poytaxti bo‘lgan shaharlar nomini aniqlang.
A) *Jonbosqal’a va Tuproqqal’a B) Urganch va Xiva C) Turoqqal’a va EllikqaPa
D) Tuproqqal’a va Kat
28. Eftaliylar quyidagi qaysi shaharni bosib olgan?
A)*Suza B)Qoshg‘ar C)Yettisuv D)Ekbatana
29. Xioniylarning So‘g‘dga bostirib kirishidan 48 yil oldin ...
1) zaiflashgan Qang‘ davlatidan Xorazm davlati ajralib chiqdi; 2) Xorazmshoh Afrig‘ o‘z qarorgohini Xorazmning qadimgi poytaxti Kat shahriga ko‘chirdi;
3)Xorazm va Amudaryo havzasiga toxarlar kirib keldi; 4) Katdagi AlFir qasrida yangi saroy qurildi;
5) Afrig‘iy shohlari betiga shoh va orqasiga suvoriy tasvirlari tushirilgan kumush tangalar zarb ettira boshladilar;
6) Sosoniylar hukmdori Pero‘z eftaliylarga qarshi uchinchi marta yurishga otlandi.
A) 5,6 B)*l,4,6 C)2,4,5 D)3,4,5
30. Quyidagi qaysi davlatda betiga shoh va orqasiga suvoriy tasvirlari tushiriligan kumush tangalar zarb qilingan?
A) Somoniylar davlatida B) Eftaliylar davlatida C) Turk xoqonligida
D)* Afrig‘iylar davlatida
31.Qachon O‘rta Osiyoga xion nomli ko‘chmanchi qabilalar hujumi boshlandi?
A) V asr 20-yiilarida В) *IV asr o‘rtalarida С) IV boshlarida D) V asr oxirlarida
32. Nechanchi yilda Xioniylar Sug‘dga bostirib kiradilar?
A)309-yilda B)379-yilda C)*353-yilda D)459-yilda
33.Grumbat kim?
A) toxarlar yo‘iboshchisi B) sosoniylar shohi C) *Xioniylar hukmdori D) eftaliylar hukmdori
34. O‘rta Osiyoga hujum qilgan xion qabilalari qaysi hududdan kelishgan edi?
A)*Yettisuv va Sharqiy Turkislondan B) Sirdaryo va Oral bo‘ylaridan
C) Eton hududlaridan D) Xitoy va Mo‘g‘uliston hududidan
35. Xioniylar So‘g‘dga bostirib kirgach ular kimlar bilan to‘qnashadilar?
A)kidariylar B) sosoniylar C)* eftaliylar D) kushonlar
36. Xioniylardan yengilgan sosoniylar shohini aniqlang.
A)Kubod B) Pero‘z C) Shopur II D)Anushervon
37.Qachon O‘rta Osiyoda xioniylar hukmronligi o‘rnatildi?
A) IV asr o‘rtalarida 3) VI asr boshlarida С) *V asming 20-yilIarida
D) IV asming 70-yillarida
38. Xioniylar davlati necha yil hukmronlik qilgan.
A) *120 yildan oshiqroq B) 80 yil C) 90 yildan ortiqroq D) 140 yil
39. V asr 20-yillarida Sharqdan Sirdaryo va Orol bo‘ylari orqali Xorazm hamda Amudaryo havzasiga kimlar kirib keladilar?
A)*toxarlar B)xioniylar С) eftaliylar D)turklar
40. Kidar — bu..
A)* toxarlar yo‘lboshchisi B) sosoniylar shohi C) Xioniylar hukmdori D)Turk xoqonligining asoschisi
41. Toxarlar kimlarning avlodlari hisoblanadi?
A)* kushonlarning B) parfiyaliklaming C) saklarning D) massagetlarning
42. V asr 20-yillarida kidariylar Amudaryo havzasi bamda g‘arbiy va janubiy So‘g‘d yerlarini ishg‘ol etib qaysi davlatning janubiy qismida o‘z hukmronligini o‘rnatdilar?
A) Xorazm davlati B)* Xioniylar davlati C) Eftaliylar davlati O) Sosoniylar davlati
43. Quyidagi qaysi shahar ilk o‘rta asr davlati bo‘lgan Kidariylar davlatining poytaxti hisoblanadi?
A)Marv B)* Balx C)Yangikent D)Naxshab
44. Ilk o‘rta asr davlati hisoblangan Kidariylar davlatining nomi qanday kelib chiqqan?
A) *Kidar ismli hukmdor nomidan B) toxarlar qabilasining muqim aholisi kidariylar nomidan
C) *ko‘chmanchi chorvador kidar nomli qabila nomidan D) mamlakat poytaxti Kidar shahri nomidan
45.Quyidagi qaysi din jon va ruhlarga, ota-bobolar ruhiga sig‘inish e’tiqodini farbiyalagan?
A)Nasroniylik B)Buddaviylik C)Shomoniylik D)Zardushtiylik
46.Qachon kidariylar bilan sosoiniylar o‘rtasidagi ziddiyat tobora kuchayib, ular bir-biriga dushman bo‘lib qolgan?
A)Vasr 60-70-yillarida В) V asr 20-yillarida С) VI asr boshlarida D) *V asr 30-50-yillarida 456-yilda...
1) kidariylar sosoniylardan qaqshatqich zarbaga uchradilar; 2) xioniylar So‘g‘dga bostirib kirdilar;
3) O‘rta Osiyoda kidariylar hukmronligi barham topdi; 4) O‘rta Osiyoga eftaliylar hujumi boshlandi; 5) eftaliylar Xitoyga elchi yubordilar; 6) xioniylar eftaliylar bilan bo‘lgan jangda qaqshatqich zarbaga uchradilar; 7) Pero‘z eftaliylarga qarshi uchinchi marta yurishga otlandi
A) *1,3,5 B)2,3,7 C) 1,4,5,7 D)2,4,6
48. Kimlar bilan bo‘lgan to‘qnashuvda kidariylar O‘rta Osiyoni tark etishga majbur bo‘ladilar?
A) xioniylar B) sosoniylar C)turklar D) *eftaliylar
49. V asr o‘rtalarida O‘rta Osiyoda kimlarning hukmronligi boshlandi?
A)arablar B)turklar * C) eftaliylar D) kidariylar
50. O‘rta Osiyoni tark etgan kidariylar Shimoliy Hindistonda necha yil hukmronlik qiladilar?
A)120yil B)* 75 yil C) 47 yil D) 140 yil
51. Ma’lamki, "eftal degan nom ilk bor "xeptal shaklida uchraydi Bunday ma’lumotlarni qanday manbalarda uchratish mumkin?
A)* V asr arman manbalarida B) Behistun yozuvida C)Avestoda D) IV asr turk manbalarida
52. Vaxshunvar kim?
A) sosoniylar shohi B) "Eftalon" deb yuritilgan shoh C) eftaliylar hukmdori D)*BvaS
53. Nima sababdan sosoniylar Eftaliylar davlatiga qarshi yurish qiladi?
A)* sosoniylarning tobora kuchayib borayotgan eftaliylar hujumidan xavfsirashlari sababli
B) eftaliylarning sosoniylar bilan tuzgan savdo shartnomasini buzganliklari sababli
C) eftaliylar shohining sosoniylar shohi Pero‘zga nisbatan haqoratli maktub yo‘llashi sababli
D) eftaliylarning sosoniylar davlati tasarrufidagi hududni bosib olishlari sababli
54. Eftaliylar va Sosoniylar o‘rtasidagi jang-u jadallar qaysi sosoniy shohi hukmronligi davrida ayniqsa kuchaydi?
A)* Pero‘z B)Kubod C) Anushervon D) Shopur II
55. Sosoniylar shohi Pero‘z (459-484) Eftaliylarga qarshi necha marta yurish qiladi va necha marta g‘alabi qozonadl?
A) 4 marta yurish, 2 marta g‘alaba B) *3 marta yurish qiladi, ammo har galgisida mag‘lubiyatga uchraydi
C) 6 marta yurish, 4 marta g‘alaba D) 3 marta yurish, 2 marta g‘alaba
56. Ma’lumki, Eftaliylar davlatiga qarshi yurish qilgan Sosoniylar shohi Pero‘z dastlabki janglardayoq mag‘lubiyatga uchrab, asir tushadi. Pero‘z kim tomonidan yuborilgan o‘lpon evaziga asirlikdan ozod etiladi?
A) Pero‘zning vorisi Kubod tomonidan B)* Vizantiya imperatori Zenon tomonidan
C) Turk xoqonligi hukmdori Bumin tomonidan D) Vizantiya imperatori Yustinian
57. VI-VII asrlarda O‘rta Osiyoning qaysi shahrida usta hunarmandlar tomonidan o‘n turdagi cholg‘u asboblar yasalardi?
A) *Buxoro B) Samarqand C) Toxariston D) Badaxshon
58. ...davrida aholining tabaqalanishi, ya’ni mulkiy tengsizlik kuchayib borgan. Shu boisdan davlat boshqaruvida qonun qoidalar tarkib topgan. Davlat harbiy kuchga tayangan, jinoyat uchun juda qattiq jazolangan.
A)*Eftaliylar B)Turk xoqonligi C)Arablar D)Qoraxoniylar
59. Sosoniylar shohi Pero‘zning eftaliylarga qarshi 484-yilgi yurishi qanday oqibatga olib keladi?
A) eftaliylarning tor-mor etilishi va juda og‘ir miqdorda o‘lpon to‘lash majburiyatini yuklanishiga
B) Eron tomonidan Eftaliylar davlatining egallanishiga
C) eftaliyiar va sosoniylar o‘rtasida do‘stlik bitimining tuzilishiga
D) *Pero‘zning halokati, eftaliylar tomonidan Marvning ishg‘ol qilinislii, Eron ustiga juda og‘ir o‘lpon yuklanishiga
60. Sosoniylar shohi Kubodning hukmronlik yillarini aniqlang.
A)309-379-yillar B) 531-579-yillar С) 459-484-yillar D)*488-531-yillar
61. Sosoniylar davlatida kimlarning hukmronligi davrida eftaliyiar bilan munosabatlar ancha yumshab, tinchlik tusini olgan?
A) *Kubod va Anushervon B) Shopur II va Pero‘z C) Shopur 1 va Shopur II
D) Ardasher I va Shopur I
62. Ilk o‘rta asrlarning qudratli davlati hisoblangan Eftaliyiar davlati qachon tashkil topgan?
A)* V asming II yarmi va VI asming boshlarida В) IV asming oxiri va V asming boshlarida
С) V asr o‘rtalarida D) V asming I yarmida
63. Ilk o‘rta asrlarning qudratli davlati hisoblangan Eftaliyiar davlati qaysi hududlarni o‘z ichiga olgan?
1) O‘rta Osiyo; 2) Mo‘g‘uliston; 3) Sharqiy Eron; 4) Shimoliy Hindiston; 5)Vizantiya; 6) Sharqiy Turkiston; 7) Shimoliy Afg‘oniston; 8) Shimoliy Xitoy.
A) *1,3,4,6 B)l, 3,6,8 C)l,2,4,7,8 D) 1,2,3,7
64. Eftaliylar so‘zi qaysi so‘zdan olingan?
A)*"Eftalon" deb yuritilgan shoh nomidan B) eftal nomli ko‘chmanchi chorvador qabila nomidan
0 "Xeptal" deb yuritilgan qabila sardori nomidan D) Xeptal daryosi nomidan
65. Eftaliylarning asosiy mashg‘uloti nima bo‘lgan?
A) *chorvachilik B) ziroatchilik C) savdo-sotiq D) hunarmanchilik
66. Eftaliylar davlatida qaysi hududlar dehqonchilik va bog‘dorchilik markazi hisoblangan?
A) *Toxariston va Sug‘d B) Chag‘oniyon va Badaxshon
C) Kobul va Qoshg‘ar D) Marv va Balx
67. V-VI asrlarda O‘ rta Osiyoning qaysi hududlarida g‘alladan tashqari sholi ham yetishtirilgan?
A) Sirdaryoning quyi oqimi va Orol bo‘ylarida B) Amudaryoning quyi oqimida
C) Sirdaryo bo‘ylari va Farg‘ona vodiysida D)*Qashqadaryo va Zarafshon vodiylarida
68. Ilk o‘rta asrlarda Farg‘ona vodiysi o‘zining qanday xususiyati bilan mashhur edi?
A) sifatli chinnilari bilan B) ziravorlari bilan
C)*zotli otlari bilan D) bog‘dorchilik markazi bo‘lganligi
69. Nima sababdan ilk o‘rta asrlarda qishloq jamoasining kashovarz (erkin qo‘shchi)lari qaram kadivarlarga aylana borgan?
A) dehqonchilikda kadivarlarning asosiy ishlab chiqaruvchi kuchga aylana borishi
B)* ekin yer maydonlarining ma’lum bir qismi dehqonlar va ibodatxonalar qo‘lida to‘plana borishi
C) ekin yer maydonlarining ko‘pgina qismi qishloq jamoalari qo‘lida to‘plana borishi
D) ekin yer maydonlarining ma’lum bir qismi qishloq oqsoqoli qo‘lida to‘plana borishi
70. Ilk o‘rta asrlarda yaylovlarning asosiy qismi kimlarning tasarrufida bo‘lgan?
A) *qabila va urug‘ jamoalari va ularing oqsoqollari
B) qishloq oqsoqollari C) yirik chorvadorlar D) dehqonlar
71. Hozirgi vaqtda Toshkent vohasi va Janubiy Qozog‘iston yerlarining bir qismini suv bilan ta’minlab turgan Zog‘ariq va Bo‘zsuv kanallari qachon barpo etilgan?
A) XV asrda B)*Vasrda C) XVIII asrda D) milodiy III asrda
72. Ilk o‘rta asrlarda barpo etilgan Darg‘om kanali hozirda O‘zbekitonning qaysi hududida asosiy suv ombori hisoblanadi?
A) Qashqadaryo viloyati va Surxondaryoning shimoliy tumanlarida
B) Farg‘ona vodiysida
C)*Samarqand viloyati janubiy tumanlarida D) Xorazm va Orol bo‘yi atrofida
73. V asrda O‘zbekiston hududida barpo etilgan kanallar nomini aniqlang.
l)Ulug‘nor; 2) Shahrixonsoy; 3) Zog‘ariq; 4) Yangiariq; 5) Bo‘zsuv; 6) Darg‘om; 7) Tuyatortar.
A)* 3.5,6 B)l,3,6,7 C)2,4,5 D)l,2,4 __v
74. Eftaliylar davlati "Buyuk Ipak yo‘li" orqali qaysi davlatlar bilan xalqaro savdoda faol qatnashardi?
A) Xitoy, Hindiston va O‘rtayer dengiz davlatlari bilan
B) *Xitoy, Hindiston, Eron va Vizantiya bilan
C)Xitoy, Eron va Bolqon yarimoroli davlatlari bilan
D) Hindiston, Vizantiya va Franklar qirolligi bilan
75. V-Vl asrlarda Ipak yo‘li savdosida asosan kimlar sosoniy savdogarlari bilan raqobatda vositachilik rolini o‘ynardi?
A) Usmonli turklar B) xitoyliklar C) xioniylar D)* so‘g‘diylar
76. Eftaliylar dastavval ichki va tashqi savdo munosabatlarida kimlarning kumush tangalaridan keng foydalanditar?
A)kidariylar B) xitoyliklar C)* sosoniylar D) xioniylar
77. V-VI asrlarda chaqa tangalar O‘rta Osiyoning qaysi hududlarida chiqarilgan? l)Buxoro 2)Poykand 3) Toxariston 4)Vardona 5)Naxshab 6) Chag‘oniyon 7) Samarqand; 8) Xorazm; 9) Badaxshon
A) 1,3,5,7,9 B) *1,2,4, 5, 7, 8 C)2, 4,6, 8, 9 D) 2, 3, 6, 7, 8, 9
78. Eftaliylarda davlat boshqaruvida qonun va qoidalarning qaror topishiga asosiy sabab nima edi?
A)* aholining tabaqalanishi, mulkiy tengsizlikning kuchayib borishi
B) qishloqlarda dehqonlar nufuzining ortib ketishi
C) aholining tabaqalanishi
D) mamlakatda o‘zaro ichki kurashning avj olishi
79. V-VI asrlarda O‘rta Osiyoda ko‘chmanchi qabilalarning dehqonchilik vohalariga kelib o‘rashishi natijasida ...
A) dehqonlarga qaram bo‘lgan kadivarlar tabaqasi ko‘paya bordi
B) shaharlaning soni ko‘paya bordi D) sug‘orish inshootlari takomillashdi
C)* dasht udumlari va e’tiqodiy tasavvurlari o‘troq aholining hayotiga kirib bordi
80.V-Vl asrlarda O‘rta Osiyoning qaysi vohalarida ko‘chmanchllar tezda o‘troqlasha olganlar?
A) Quyi Amudaryo va Xorazmda B) Buxoro va Naxshab
C) Farg‘ona vodiysida D)* Toxariston va Sharqiy Sug‘dda
81. Ma’lumki, eftaliyiar davri binokorligi va me’morchiligida ikki qavatli qasrlar alohida o‘rin tutgan bo‘lib, qasrlarning yuqori qismiga maxsus ko‘tarma orqali chiqilgan? Bu ko‘tarma nima deb ataladi?
A)*pandus B)to‘brez C)kuren D) chohpar
82. Ma’lumki, V-VI asrlarda O‘rta Oslyo aholisi turll tillarda so‘zlashgan. Chorvador aholi o‘rtasida qaysi til muhiti hukmron edi?
A)nog‘aytili B)* turkiy til C) sug‘d tili D) uyg‘ur tili
83. V-VI asrlarda O‘rta Osiyoda qaysi til xalqaro savdo till edi?
AJnog‘aytili B) turkiy til C)*sug‘d tili D) uyg‘ur tili
84. Quyidagi qaysi til Yettisuv va Farg‘ona orqali Sharqiy Turkistonga kirib, Xitoy hududlargacha kirib borgan?
A) Xorazm tili B) fors tili C)*sug‘d tili D)nog‘ay tili
85. Baqtriya yozuvi asosida vujudga kelgan yozuv nomini aniqlang?
A) *eftaliylar yozuvi B) Sug‘d yozuvi C) Xorazm yozuvi D) oromiy yozuvi
86. V-VI asrlarda O‘rta Osiyo hududida qanday yozuvlar tarqalgan edi?
1)*Sug‘d yozuvi; 2) oromiy yozuvi; 3) Xorazm yozuvi;
4) Baqtriya yozuvi; 5) eftaliy yozuvi; 6) kushon yozuvi; 7) kirill yozuvi
A)*l,3,5 B)2,4,6,7 C)2,3 D)l,3,4
87. Eftaliylar yozuviga xos bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang.
1) Xorazm yozuvining vujudga kelishiga asos bo‘lgan; 2) Baqtriya yozuvi asosida paydo bo‘lgan;
3) o‘ngdan chapga tomon ko‘ndalangiga yozilgan; 4) 25 harfdan iborat; 5) Sug‘d yozuvi asosida vujudga kelgan; 6) chapdan o‘ngga tomon ko‘ndalangiga yozilgan; 7) 26 harfdan iborat;
8) Toxariston yozuvining vujudga kelishiga asos bo‘lgan; 9) Oromiy yozuvi asosida vujudga kelgan.
A) 1,3,5,7 B B)*2.4,6 C)5,6 D)2,3,7,8
88. Qachon O‘rta Osiyolik shishasozlar Xitoy hunarmandlariga rangli shisha va shisha buyumlar yasasbii I o‘rgatadilar?
A)IIIasrda B)IVasrda C)*Vasrda D) Xll asrda
89. Etnik munosabatlar — bu ...
A) xalq va elatlaming kelib chiqishi B) dehqonlar va oddiy o‘rtasidagi munosabatlar
C) urug‘ va qabilalar o‘rtasidagi o‘zaro munodabatlar D) *aholining o‘zaro aloqalari
90. Pandus nima?
A) tashqi shahar, karvonsaroy B)* bino yuqorisiga chiqaruvchi maxsus ko‘tarma yo‘l C) toshotar; harbiy quro) D) otashparastlar ibodatxonasi
91. Qaysi hududda yashovchl turkiy qabilalar Turk xoqonligi davlatiga asos solishdi?
A) *Oltoy va Janubiy Sibirda B) Sharqiy Turkiston va Yettisuvda C) Sirdaryo va Oral bo‘ylari D) Yoyiq (Ural) va Itil (Volga) bo‘ylarida
92. Turk xoqonligi davlati qachon va kim tomonidan asos solingan?
A) IV asr o‘rtalarida To‘nyabg‘u tomonidan В) V asr oxirlarida Istami tomonidan
С)* VI asr o‘rtalarida Bumin tomonidan tomonidan
D) VI asming ikkinchi yarmida
93.555-yilda ...
A) turklarning g‘arbga tomon yurishi boshlandi
B) turklar Sirdaryo va Oral dengizi bo‘ylarigacha cho‘zilgan keng o‘lkalarni egalladilar
C) *turklar Yoyiq va Itil bo‘ylarini zabt etdi
D) Sosoniylar Toxariston va Chag‘oniyonni eftaliylardan tortib oldilar
94. VI-VII asrlarda O‘zbekiston hududida qanday davlat mavjud edi?
A)* Turk xoqonligi B) Eftaliyiar davlati C) Arab xalifaligi D) Kidariylar davlati
95. Turk xoqonligining markazi hisoblangan shahar nomini aniqlang?
A) Toxariston B) *Oltoy C) Balx D) Marv
96. Quyidagilardan qaysi biri "Yabg‘u xoqon" unvonini olgan?
A) Eltarish B) Bumin C)* Istami D) Qoracho‘rin