O’zbеkistоn rеspublikasi хalq ta’limi vazirligi jizzaх davlat pеdagоgika instituti

Mantiqiylik tamoyili – har bir ijtimoiy jarayon ob’ektiv mantiq qonunlariga bo‘ysunadi. Shuning uchun ijtimoiy ilmiy hulosalar aniqlikka, nozidlikka va asoslanganlikka tayanishi zarur. Bu ijtimoiy hodisalar va jarayonlarning rivojlanish manbaini tashkil etuvchi ziddiyatlarni aniqlash va tahlil qilish uchun ham muhim. Shuningdek, ijtimoiy falsafa hulosalari, nazariyalari yoki konsepsiyalarining qanchalik haqiqatga da’vogar bo‘lishi mantiqiy hulosa chiqarish qoidalariga qanchalik muvofiq bo‘lishiga bog‘liq;

Vorislik tamoyili - ijtimoiy hodisa va jarayonlarni tarixiy vorislik nuqtai nazaridan o‘rganish muhim. Chunki, har qanday ijtimoiy jarayonning yuzaga kelish sabablari hamda oqibatlari majud bo‘ladi. Har bir ijtimoiy hodisa vorislik qonuniga binoan keyingi hodisalarga dahldor bo‘ladi. Shunga ko‘ra bu tamoyil ijtimoiy hayotda qadriyatlarni qayta baholash hamda taraqqiyotga halaqit berayotgan konservativ, reaksion hodisa va jarayonlarni aniqlashda yordam beradi;

Ehtimollik tamoyili – ijtimoiy voqelik to‘g‘risidagi har qanday falsafiy bilim ma’lum darajada ehtimoliy hususiyatga ega deb qarash lozim. Ijtimoiy falsafa falsafiy fan bo‘lganligi va u o‘rganayotgan masalalar o‘ta umumlashtirilganligi, abstraksiya qilinganligi bois mutlaq haqiqatga da’vo qilmaydi. Har bir chiqarilgan hulosa qat’iy tarzda emas, “boshqacha bo‘lishi ham mumkin” degan nuqtai nazarga asoslanadi. Bu nisbiy harakterga ega bo‘lib, bundan ijtimoiy-falsafiy bilimlar ishonchsiz ekan, degan hulosaga kelmaslik lozim. Shu sababli ham ijtimoiy falsafa tadqiq etadigan masalalar nihoyatda bahsli bo‘lib, doim yakdil hulosalar chiqarish imkonini beravermaydi;