O‘zbekiston respublikasi fanlar akademiyasi

 
 
 
Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги 11.04.2019й. 
Тошкент ахборот технологиялари қабул қилинган 
университети ҳузуридаги ахборот- 
коммуникация технологиялари
илмий-инновацион маркази
Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги
Тошкент ахборот технологиялари

---

101 
ШАВКАТ ХАЙРУЛЛАЕВИЧ ФОЗИЛОВ 70 ЁШДА
Мамлакатимизнинг таниқли олимларидан бири, техника фанлари доктори, 
профессор Шавкат Хайруллаевич Фазиловнинг 2019 йилнинг 14 январида 
туғилганига 70 ва меҳнат фаолиятига 48 йил тўлди.
Ш.Х.Фазилов ўз илмий фаолиятини 1971 йил Ўзбекистон Фанлар 
академиясининг Кибернетика институтида бошлаган. Ёшлигидан янгиликка 
интилувчи, тиббий-биологик жараёнларни моделлаштириш ва башорат)лаш 
масалалари билан шуғулланди. Тинимсиз олиб борилган ҳисоблаш тажрибалари 
ва уларни натижаларини таҳлил қилиш, умумлаштириш, ҳамда назарий жиҳатдан 
асослаб бериши сабабли у Кибернетика институтининг В.К. Кабулов, 
М.М. Камилов каби етакчи олимлари эътиборига тушди. Ш.Х.Фазилов томонидан 
олинган илмий натижалар тез-тез турли илмий семинарларда муҳокама қилинди. 
Бу эса олимнинг илмий салоҳиятини янада кўтаришга ва ўз устида кўп ишлашга 
ундади. Муваффақият Ш.Х. Фазиловни кўп кутмади. Тез орада бошқа илмий
мактабларда ҳам уни илмий-табқиқот ишларига эътибор берила бошлади ва 
Ш.Х. Фазиловнинг илмий қизиқишлар доираси кенгайиб борди.
Унинг илмий фолияти асосан математик нуқтаи назардан қатъий 
тавсифлаб бўлмайдиган мураккаб техник объектларни бошқариш муаммоларини 
ҳал қилиш учун кенг қўлланилаётган тимсолларни таниб олиш назариясини 
ривожлантириш ва амалий тизимларни яратиш билан боғлиқ. Ш.Х.Фазилов турли 
типдаги белгилар билан ифодаланган объектларни танлаб олиш усулларини 
ишлаб чиқди. У катта ўлчамли белгилар фазосида берилган объектларни танлаб 
олиш, информатив белгиларни ажратиш ва тимсолларни аниқлашда 
маълумотларга дастлабки ишлов бериш билан боғлиқ бўлган илмий-амалий 
йўналишига асос солди.
Ш.Х.Фазилов томонидан таниб олиш объектларининг информатив 
белгилар 
тўпламларини 
аниқлашнинг 
информативликнинг 
эвристик 
мезонларидан фойдаланишга асосланган самарали усуллари яртилган. 
Информатив белгиларни танлаб олиш ва таниб олиш масалалари нуқтаи-
назаридан турли типдаги (сифатий, синфларга ажратувчи, миқдорий) белгилар 
билан ифодаланувчи маълумотларни қайта ишлашнинг янги усуллари таклиф 
қилинган ҳамда белгилар типларини шакл алмаштириш алгоритмлари ишлаб 
чиқилган. 
Ҳозирги вақтда Шавкат Хайруллаевич асосий эътиборни шахсни 
биометрик идентификация қилиш муаммоларига қаратилган. Унинг раҳбарлиги 
остида Республикамиз учун катта амалий аҳамиятга эга бўлган биометрик 

---

102 
технологияларининг назарий асосларини ишлаб чиқиш билан боғлиқ янги илмий 
йўналиш бўйича илмий-тадқиқот ишлари олиб борилмоқда. Олинган илмий 
натижалари республикамиз ва чет элларнинг бир қаторда нуфузли илмий журнал 
ва тўпламларида нашр қилинмоқда ва амалиётга кенг тадбиқ қилинмоқда. 
Шавкат Хайруллаевич янги илмий ёндошувларнинг ва инновацион ғояларнинг 
генератори, зийрак мураббий ва самимий инсон сифатида республикамиз илм-
фанининг ривожланишига катта ҳисса қўшиб келмоқда. У бўлажак ёш 
олимларга, уларнинг илмий ишларига катта эътибор беради. Унинг илмий 
раҳбарлиги ва маслаҳатчилиги остида магистрлар, фан номзодлари, фалсафа ва 
фан докторлари тайёрланди ва тайёрланмоқда. 
Ш.Х.Фазилов Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси ва Ўзбекистон 
Республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш 
вазирлиги томонидан нашр қилинадиган «Информатик ва энергетика 
муаммолари» Ўзбекистон журналининг бош муҳаррири бўлиб фаолият юритиб 
келмоқда. 
«Информатик ва энергетика муаммолари» Ўзбекистон журналининг 
таҳриряти ва ҳамкасблари Фазилов Шавкат Хайруллаевични 70 йиллик юбилейи 
муносабати билан чин қалбдан табриклайди ва мустаҳкам соғлиқ, оилавий бахт, 
илмий ва ижодий ишларига улкан ютуқлар тилайди.