O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

Uber
boshqa taksi servislari singari, 
GoogleMap
ochiq platformasidan foydalanadi. Ammo 
Uber
zakazlarning 

---

524 
statitikasiga kirish imkonini bermaydi. Shunday qilib, 
Uber
ning biznes-modeli 
reklama quvvatlashiga ega bo’lgan zakazlarning agregator modelidir va u boshqa 
kompaniyalar tomonidan osongina nushalab olinishi mumkin, chunki 
GoogleMap
platformasi ochiq platfromadir. 2015 yilda 
Accenture 
kompaniyasi tomonidan 
o’tkazilgan izlanishlarda 
Platformalar revolyutsiyasi ((
Р)еволюция 
платформ
, 
Platform (R)evolution
) deb nomlangan trendni aniqladi. Kompaniya 
mutaxassislarining fikrlaricha, yangi raqamli platformalarning paydo bo’lishi 
jamiyatga ikki asr avval fabrikalarning yaratilishidan ham ortiq ahamiyatga ega 
bolgan inqilob hosil qilishi mumkin. Shuning uchun ham 
Accenture
kompaniyasi 
mutaxassislari platformalar asosidagi iqtisodiyotni raqamli texnologiyalarning eng 
muhim rivojlanish yo’nalishi deb ta’rifladilar (Qarang: 
Intelning platformali 
yondoshuvi: 
URL:
http://www.bytemag.ru/articles/detail.php? ID=8655
, 
2-
URL:
http://www.uber.com/legal/terms.ru 
3-
URL:http://www
. 
ludidela.ru/articles/,4 - Muegge S. Platforms. Communities and Business 
ecosystems. Lessons learning about Technology Enterpreneurship in an 
Interconnected World. //Technology Innovation Management Review. 2013. 
№3(2), p 5-15
).
Aniq va ravshan qilib shuni aytish lozimki, platformali iqtisodiyot shunday 
iqtisodiyotki, unda kompaniya o’z faoliyatini yuritish uchun o’zining tasarrufida 
bo’lmagan va o’zi nazorat qila olmaydigan tashqi platformalardan va bu 
platformalar bilan bog’liq bo’lgan ekotizimlardan foydalanadi. Bunday 
yechimlardan foydalanish kompaniyalarga yangi mahsulot va hizmatlarni bozorga 
chiqarish uchun kerakli bo’lgan vaqtni qisqartirishga, o’z infratuzilmasiga bo’lgan 
harajatlarni minimallashtirishga imkon berib, iste’molchilar bilan aloqani 
yaxshilaydi va mahsulotlarni sotish jarayonini yengillashtiradi. Ushu holda so’z 
to’liq yoki qisman ochiq texnologiyalar va qo’shimcha aktivlar majmuasi sifatidagi 
platforma texnologiyalari haqida ketadi. Ular kompaniyalar va alohida shaxslar 
tomonidan platformani to’ldiruvchi texnologiyalar, mahsulotlar, hizmatlar va 
servislar ishlab chiqish uchun foydalanilishi mumkin (
Мооtее I. What’s the 
Diffirence between Vs. Platform technology Vs. Product Strategy? URL: 

---

525 
http://idr.is//app/aploads
/008/05/6а00d8351b44f853еf00е5523d81178833-
800wi.рng; 2 - Коммерсантъ. 2017. 18 апреля.
). Shuning uchun ham qandaydir 
texnologiyaning 
platforma 
texnologiyasiga 
aylanishi 
uchun 
u 
nafaqat 
iste’molchilar va yetkazib beruvchilarni, balki asosiy mahsulot va hizmatlarni 
to’ldiruvchi tovar va hizmatlar yetkazib beruvchi komplementar kompaniyalar va 
raqobatchilarni ham jalb qila olishi lozim. Masalan,