O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

Uber
va 
Yandex.taxi
ga o’xshash 
taksi hizmatlari yaqqol ravishda namoyon qiladi. Platformasiz ikki tomon (
mijoz va 
haydovchi)
ham foyda ololmaydi, shuning uchun ham platforma ikkala tomon 

---

522 
uchun foydali bo’lishi lozim – buni bilvosita tarmoq effekti deb ataladi. Tarmoq 
standartlari nuqtai-nazaridan platformalarning faoliyati tahlil qilingan ilmiy 
izlanishlarga Nobel mukofoti laureati Jan Tirolning
“Platform Competition in 
Two-Side Markets” 
maqolasi misol bo’la oladi. Keyinchalik O.Gassman va boshqa 
mutaxassislar “
ikki tomonlama bozor
” turidagi platformalarning faoliyat ko’rsatish 
modelini menejment nuqtai-nazaridan tavsiflab berdilar. Ularning fikricha, bunday 
modelni ilk bora yuz yillar avval birjalar ishlatganlar. Hozirgi zamonda esa “
ikki 
tomonlama bozor
” turidagi modellarning juda ko’p turlari mavjud (
Иоффе Д., 
Кусумано М. Искусство стратегии: Уроки Билла Гейтса, Энди Гроува и 
Стива Джобса. М.: Манн, Иванови Фербер, 2016. С. 21. va Roche J.C., Tirole 
J. Platform competition in two-side markets. Journal of European Economic 
Assosiation, 2003. Vol. 1; № 4. Р. 990—1029
) va ular bilvosita tarmoq effektini 
ta’minlab beradilar. Misol sifatida kredit kartalarini (