|
Ma’lumotlar yo’qolishining asosiy sabablari
Ma’lumotlarni o’chib ketishining 7 ta asosiy sabablari:
1 Fayllarni tasodifan o'chirish. ...
2 Viruslar va zararli dasturlar. ...
3 Qattiq diskning mexanik shikastlanishi. ...
4 Elektr uzilishlari. ...
5 Kompyuter o'g'irlanishi. ...
6 Qahvani to'kib yuborish va boshqa suv orqali yetkazilgan zararlar
7 Yong'in hodisalari va portlashlar.
Zararli dastur turlari
Virus
Dastlab "virus" atamasi (Virus) o'z nusxasini mavjud dasturlarga yoki hujjatlarga yopishtirib tarqaladigan o'z-o'zini takrorlaydigan dasturlarni nomlash uchun ishlatilgan. Ba'zan viruslar tarqaladi oddiy ijod o'z nusxasi bilan fayllar, ammo o'z-o'zini ko'paytirishning ushbu usuli tezda ishlatishni to'xtatdi, chunki bunday viruslarni aniqlash juda oson. Terimning o'zi biologiyada shunga o'xshash tushunchadan kelib chiqadi. Viruslar hujayralarni yuqtiradi va ularni nusxalarini yaratishga majbur qiladi. Kompyuter viruslari eng zararli dasturlardan biri bo'lgan. Bugungi kunda viruslar juda kam uchraydi, chunki ular asosan zararli dasturlarning boshqa turlari, masalan, qurtlar va troyan dasturlari tomonidan o'rnini bosgan. Virus atamasi dasturning bir turini aniq belgilashiga qaramay, u har qanday zararli dasturga murojaat qilish uchun tez-tez ishlatiladi, garchi bu noto'g'ri bo'lsa.
Viruslarga qarshi kurash dasturlari, siz bepul antiviruslarni ko'rib chiqishingiz mumkin.
Qurt (qurt yoki NetWorm)
Texnik jihatdan, viruslar va qurtlar o'rtasida farq bor, lekin ko'pincha qurt atamasi virus atamasi bilan almashtiriladi. Avvalo, qurt virusdan farq qiladi, chunki u nafaqat uning tarqalishi uchun zarur bo'lgan barcha kodlarni o'z ichiga oladi, balki boshqa zararli dasturlar uchun transport vositasidir. Masalan, qurt troyan otini o'z ichiga olishi va uni kompyuteringizga yuqtirgandan keyin faollashtirishi mumkin. Ikkinchidan, qurtlar tarqalish uchun tarmoqdan (mahalliy, Internet) foydalanadi. Boshqacha qilib aytganda, viruslardan farqli o'laroq, qurtlarni yuqtirish birligi fayllar va hujjatlar emas, balki kompyuterlar (ba'zida tarmoq qurilmalari). Ba'zi mashhur epidemiyalar qurtlardan kelib chiqqan.
Troyan yoki troyan oti (troyan)
"Trojan horse" atamasi (ko'pincha qisqartirilgan holda "Trojan" deb nomlanadi) zararli dasturlarni aslida yaxshi bo'lmagan dasturlar deb atash uchun ishlatiladi. Ushbu turdagi zararli dastur o'z nomini yunonlar Gomerning "Illiada" sida troyanlarga qarshi ishlatgan hiyla-nayrangdan oladi. Dasturning asosiy xavfi shundaki, u nafaqat o'zini foydali dastur sifatida ko'rsatishi, balki vayronkor harakatlar uchun qopqoq sifatida foydali funktsiyalarni taqdim etishi mumkin. Masalan, kodingizni qo'shish orqali yaxshi dastur... Yana bir xavf shundaki, troyan tizimdan zararli harakatlarni yashirishi mumkin. Texnik nuqtai nazardan troyanlar o'z-o'zidan tarqalmaydi. Biroq, ular ko'pincha infektsiyani tarqatish uchun tarmoq qurtlari bilan birlashtiriladi yoki qo'shiladi yaxshi dasturlarva keyin uni umumiy tarmoqqa yuklang.
Viruslar va boshqalardan farqli o'laroq, troyan dasturlari o'zlarining harakatlarini yashirish uchun kodni o'z ichiga olishi mumkinligi sababli, ularga qarshi kurashish uchun nafaqat antiviruslar, balki troyan brauzerlari ham ishlatiladi.
Key logger
Klaviaturadagi barcha klavishlarni va / yoki sichqoncha harakatlarini kompyuteringizda yozib oladigan maxsus troyan turi. Keyinchalik, barcha to'plangan ma'lumotlar tajovuzkor uni osongina qabul qiladigan joyda saqlanadi yoki tarmoq yoki Internet orqali uzatiladi. Odatda keyloggerlar parollarni o'g'irlash uchun ishlatiladi. Ba'zi hollarda, u shaxsiy ma'lumotlarni o'g'irlash uchun ham ishlatiladi.
Keyloggerlarga qarshi kurashish uchun nafaqat antiviruslar va troyan brauzerlari, balki xavfsiz ekrandagi klaviaturalar, shuningdek, reklama dasturlari va shpion dasturlarini olib tashlash dasturlari qo'llaniladi.
Reklama xatcho'plari (reklama dasturlari)
Reklama xatcho'plari yoki reklama dasturlari - bu juda kulrang turdagi dastur. Bu xavfsizlik nuqtai nazaridan ham yaxshi, ham zararli bo'lishi mumkin. Misol yaxshi variant o'rnatishdir bepul dasturiy ta'minot, shuningdek, keyinchalik reklamalarni ko'rish uchun kerakli kodni o'rnatadi. Bir ma'noda barter ishlatiladi. Siz funksiyalarni bepul olasiz, ammo buning uchun siz dastur ishlab chiqaruvchisi daromad oladigan reklamalarni ko'rasiz. Biroq, reklama dasturlari orasida zararli dasturlar ham mavjud, ular sizning bilishingizsiz reklama beruvchilarga shaxsiy ma'lumotlaringizni yuboradi yoki reklama bloklarini boshqa dasturlarga, masalan, brauzerlarga joylashtiradi.
Shpion dasturlari
Shpion dastur - bu biroz noaniq atama. Dastlab, u asosan Adware deb nomlangan. Biroq, bugungi kunda ko'plab shpion dasturlari troyan dasturlaridan unchalik farq qilmaydi. Ularning asosiy maqsadi ularning nomidan kelib chiqadi - sizning harakatlaringizni josuslik qilish, ma'lumotlarni to'plash va o'zingiz bilmagan holda birovga berish.
Jang qilish josuslarga qarshi dastur antiviruslar, troyan brauzerlari va reklama dasturlari va josuslarga qarshi dasturlardan foydalaniladi. Ba'zi hollarda, ular xavfsizlik devorlari (xavfsizlik devorlari) yordamida ham aniqlanishi mumkin. Masalan, g'alati tarmoq faoliyati mavjud bo'lganda.
Ildiz to'plamlari
Rootkit - bu operatsion tizimning yadro darajasida ishlaydigan zararli dasturlarning yashirin turi. Rootkitlarning asosiy xavfi shundaki, tizimning yadro darajasiga kirib, rootkitlar har qanday harakatlarni amalga oshirishi va har qanday himoya tizimlarini osonlikcha chetlab o'tishlari mumkin, chunki ularni yashirish uchun xavfsizlik vositalariga kirishni rad etish kifoya. Bundan tashqari, rootkitlar boshqa zararli dasturlarning harakatlarini yashirishga imkon beradi. Odatda, ular kompyuterni masofadan boshqarish uchun ishlatiladi.
Rootkitlar imtiyozli darajada bajarilganligi sababli ularni aniqlash va yo'q qilish juda qiyin. Ko'pgina hollarda oddiy antiviruslar virusli kompyuterni hech qanday davolay olmaydi, shuning uchun rootkitlarni olib tashlash uchun maxsus dasturlardan foydalanish kerak. Bundan tashqari, agar sizda rootkit infektsiyasi haqida shubha mavjud bo'lsa, unda LiveCD yoki tizimni tiklash disklari yordamida tizimni skanerdan o'tkazish eng yaxshisidir, chunki bu holda rootkit uchun mavjudligini yashirish qiyinroq bo'ladi.
Zombi kompyuter
Kompyuteringizdan zombi yaratish dasturlari sizning kompyuteringizga mantiqiy bomba singari ma'lum sharoitlarda faollashtiriladigan kodni kiritish uchun mo'ljallangan (odatda, biz gaplashamiz masofaviy kirish - buyruqlarni yuborish). Kompyuter yuqtirilganda troyan dasturlari ko'pincha ishlatiladi. Keyinchalik, zombi kompyuter spam-xabarlarni yuborish, DDoS-hujumlarni (xizmatdagi tarqatilgan hujum) amalga oshirish, hisoblagichlarni aldash va boshqa zararli harakatlarni egasidan xabardor qilmasdan foydalanadi.
Yuqorida aytib o'tilganidek, kompyuterni zombifikatsiya qilish dasturlari troyan dasturlari bilan birgalikda tez-tez paydo bo'ladi, shuning uchun ularni davolash uchun antiviruslar va troyan brauzerlaridan foydalanish kerak. Kamdan kam hollarda, zombi dasturlari rootkitlar yordamida yuqtiriladi (yoki rootkitlarning o'zlari), shuning uchun agar siz g'alati tarmoq faoliyatini topsangiz, tizimni rootkitlar uchun tekshirish ham ortiqcha bo'lmaydi.
Botnet
Ko'pincha, zombi kompyuterlari o'zlarini botnet deb nomlangan tarmoqqa aylantiradi. Bunday tarmoqda kompyuterlarning bir qismi tajovuzkorning masofaviy kompyuteridan barcha zombi tugunlariga buyruqlarni uzatish uchun releyerdir. Bu kiberjinoyatchilarga o'nlab va yuz minglab o'lchovli botnet tarmoqlarini osonlikcha boshqarish imkoniyatini beradi. Odatda bunday tarmoqlar yuqtirilgan kompyuterlar egalarini bilmasdan, Internetda kelishilgan zararli harakatlarni amalga oshirish uchun ishlatiladi.
Botnet tarmoqlariga qarshi kurash ko'pincha takroriy vositalarni topish va ularni zararsizlantirishdan iborat (Internet-provayderlarga kirishni taqiqlash, filtrlash tarmoq qurilmalari va boshqalar).
Oddiy tashrif bilan zararli dasturlarni yuklab oling (Yuklab olish uchun haydovchi)
Ushbu turdagi zararli dastur brauzerning zaifliklaridan foydalanadi va html-kodni shunchaki unga tashrif buyurib, ishga tushiradigan tarzda yaratadi. avtomatik yuklash kompyuteringizdagi boshqa zararli dasturlar. Ko'pincha bunday yuklash umuman foydalanuvchini bilmasdan sodir bo'ladi. Bunday dasturlarga yuqtirish brauzerlarda veb-saytlar uchun sukut bo'yicha har xil komponentlar va kengaytmalarni o'rnatishga ruxsat berilgan hollarda mumkin. Masalan, IE ga so'ralmasdan ActiveX boshqaruvini o'rnatishga ruxsat berilsa, saytga bir marta tashrif buyurish yoki html sahifani oddiy ochilishi ham kompyuterga zarar etkazishi uchun etarli bo'ladi.
Bunday viruslarga qarshi kurashish uchun yuklangan fayllarni real vaqt rejimida (shu jumladan veb-sahifalarning HTML kodini), xavfsizlik devorlarini (xavfsizlik devorlarini) skanerlash imkonini beruvchi antiviruslardan foydalaniladi. turli xil dasturlar xavfsiz brauzer sozlamalarini o'rnatish uchun, ularning ba'zilari kompyuterni sozlash dasturlari haqida umumiy ma'lumotda mavjud.
Qo'rqinchli dastur va to'lov dasturlari
Qo'rqitish yoki to'lov dasturlari asosan psixologik ta'sirga (qo'rquv, tahdid va boshqalar) bog'liq bo'lib, troyan yoki boshqa zararli dasturlarni o'rnatishni boshlash uchun mablag 'o'tkazishni yoki havolani bosishni talab qiladi. Texnik jihatdan, bunday dasturlarda tizimning faqat ruxsat berilgan va xavfsiz funktsiyalaridan foydalanish odatiy holdir, shuning uchun xavfsizlik vositalari ularga shunchaki ahamiyat bermaydilar. Va agar ular shubhali funktsiyalardan foydalansalar, unda juda ibtidoiy darajada.
Ko'pgina hollarda ularni yo'q qilish uchun oddiy antivirus etarli. Agar bunday dastur faqat xavfsiz funktsiyalardan foydalansa, afsuski, ko'pincha ularni qo'lda olib tashlashingiz kerak bo'ladi.
Yashirin ko'rsatkichlar
Yashirin ko'rsatkichlar siz yoki kompyuteringiz haqida ma'lumot to'plash uchun ishlatiladi. Shpion dasturlaridan farqli o'laroq, ko'pincha ular qonuniy usullardan foydalanadilar. Masalan, sahifaga yoki elektron pochtaga 1 dan 1 pikselgacha bo'lgan shaffof rasmni kiritish. Bunda gap shundaki, siz tashqi serverdan berilgan rasmni yuklab olayotganda, u nafaqat so'rovning vaqti va sanasini, balki u olishingiz mumkin bo'lgan barcha ma'lumotlarni, masalan, sizning IP-manzilingiz va brauzeringiz versiyasini yozib oladi. Bir tomondan, ushbu turni zararli deb atash qiyin. Boshqa tomondan, sizning xabardor bo'lmasdan, ma'lumotlaringiz uchinchi tomon serverida to'planadi, ko'pincha ochiq bo'lsa ham.
Do'stlaringiz bilan baham: |
