O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
SAMARQAND FILIALI
Kompyuter injiniringi fakulteti
KI 201-guruh talabasi Lapasov B
O’rnatilgan tizimlar
fanidan
1-labaratoriya mashg‘uloti
Bajardi: Lapasov B
Tekshirdi: Jurayev D
S A M A R Q A N D – 2021
1- laboratorya mashg`uloti.
Ardiuno platasini o`rnatish
Biron bir gadjetni ko'rib, u haqiqatan ham qanday ishlashiga qiziqqanmisiz?
U masofadan boshqarish pulti yordamidami, liftmi, savdo avtomatimi yoki elektron
o'yinchoqni boshqaradigan tizimmi? Yoki o'zingizning robotingizni yoki temir yo'l
modeli uchun elektron signallarni yaratishni xohlarmidingiz yoki siz ob-havo
ma'lumotlarini vaqt o'tishi bilan to'plashni va tahlil qilishni xohlaganmisiz? Ushbu
jarayonlarni amalga oshirishni nimadan va qanday boshlaysiz?
Arduino platasi (1-rasmda ko'rsatilgan) amaliy ishda elektronika sirlariga
ba'zi javoblarni topishda yordam beradi. GPS kuzatuv tizimlari va elektron o'yinlar
kabi interaktiv loyihalarni qurish uchun arzon usulni taklif etadi. Arduino birinchi
marta 2005 yilda ishga tushirilgandan buyon tobora kengayib bormoqda. Hozirda
bu yangi rivojlanayotgan umumiy aloqalar bilan birlashgan jamiyat tomonidan
qo'llab-quvvatlanadigan rivojlangan sanoat hisoblanadi. Ardiuno platasi turlari
bisyor hisoblanadi.
Arduino oilasida turli xil kontrollerlar mavjud: Arduino UNO, Arduino
Leonardo, Arduino ProMini, Arduino Mega, LilyPad Arduino. Ulardan eng keng
tarqalgani Arduino UNO hisoblanadi. Mikrokontrollerlar bilan ishlashni
boshlaganda ham aynan shu kontrollerdan boshlash maslahat beriladi. Ushbu
bo`limda talabalarga Ardiuno UNO platasini o`rnatishni misol sifataida ko`rib
chiqamiz. Quyidagi 1.1-rsamda Ardiuno UNO qurilmasu ko`rinishi ifodalangan.
1-rasm Arduino platasi.
Power(1).
Arduino UNOga quvvat USB portini shaxsiy komputer yoki
noutbukingizga ulash orqali beriladi. Uni komputeringizga ulovchi USB simisiz ham
ishlatishingiz mumkin. Buning uchun maxsus batareya orqali ishlatishingiz
mumkin
(2).
Bunday batareyalar odatda 9V kuchlanishga ega bo’ladi.
GND(3):
Ground so’zining qisqartmasi. Bu pinni siz barcha proyektingizda
ishlatasiz.
5V(4) & 3,3V(4):
Bular mos ravishda 5V va 3,3V lik quvvatni ta’minlovchi
pinlar hisobladi.
Analog(6):
Anolog pinlar (A0,…A5). Bu pinlar yordamida qurilmalardan
analog signal qabul qilinadi. Masalan harorat datchigidan.
Digital(7/8):
Bu pinlardan esa raqamli signallar qabul qilinadi. Masal kichim
svetodioddan.
Arduinoni deyarli ixtiyoriy kompyuterda integratsiyalashgan ishlab chiqish
muhiti (integrated development environment (IDE)) da dasturiy ta'minot yordamida
dasturlashingiz mumkin.
Ushbu dasturiy ta'minotni ishlatish uchun kompyuteringizda quyidagi
operatsion tizimlardan biri o'rnatilgan bo'lishi kerak:
• Mac OS X yoki undan yuqori versiyasi
• Windows XP 32-bit yoki 64-bit yoki undan yuqori
• Linux 32 yoki 64 bit (Ubuntu yoki shunga o'xshash)
IDE-ni yuklab olish va o'rnatish jarayonini ko`rib o`tamiz, shuning uchun
operatsion tizimingizga mos bo`lgan jarayonda o`rnatasiz ushbu bobda biz Windows
OS o`rnatish ko`rsatmasini keltirib o`tamiz.
Ardiuno UNOni dasturini o`rnatishda albatta siz eng oxirgi versiyasini
o`rnatishingiz mumkin.
IDE o`rnatishda USB bilan birgalikda Arduino platasi sizda bor bo`lmasa ham
o`rnatishingiz mumkin.
ISHNING BAJARISH TARTIBI
Ustanovichniy faylni ichiga kirami va quyidagicha oyna hosil bo’ladi
Ustiga bosganimizdan so’ng ustanovka tugmasi chiqadi va o’sha tugmani bosamiz.
So’ngra quyidagi oyna hosil bo’ladi. I Agree buyrug’I bosiladi.
Quyidagi oyna hosil bo’lgach hamma qatorga ptichka qo’yiladi va Next buyrug’I
bosiladi
Bu oynada ustanovka jarayoni boshlandi.
Bu oynada ustanovka jarayoni tugallandi.
Arduino dasturi o’rnatib bo’lingach ichiga kirganimizda quyidagicha oyna hosil
bo’ladi.
XULOSA:
Biz xulosa qilib aytganda Arduino programmasini o’rnatishni o’rgandik va
mustaqil o’zimiz o’rnatdik.
Do'stlaringiz bilan baham: |