O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fakultet: “Kompyuter injiniringi” Kafedra

WiFi(vayfay deb o‘qiladi) dastlab «Wireless Fidelity» ya'ni, «simsizaniqlik» deb yuritilgan, hozirda bu termin o‘rniga, oddiy WiFi deb yuritilish odat tusiga kirgan, texnologiya yaqin kunlarda ommalashgan bo‘lishiga qaramasdan, uningtarixi 1991 yilga taqaladi. Bu simsiz aloqa o‘rnatish texnologiyasi bo‘lib, IEE802.11 standarti asosida ishlaydi. Shu standartga to‘g'ri keluvchi qurilamalar WIFi texnologiyasi bilan ishlayoladi. Simsiz aloqa texnologiyasi bo‘lganidan keyin, ma'lum bir tashuvchisiga ega bo‘lishi kerak, butashuv-chi chastota deb yuritiladi, chastota orqali har xil signallar uzatiladi va qabul qilinadi. Signallarning bir biriga halaqit bermasligi uchun, umumiy standart bo‘lib, bu standartda qaysi signal qaysi chastotada uzatilib, qabul qilinishi belgilab qo‘yilgan. Wi-Fi texnologiyasi orqali uzatiladigan signallar, o‘rtacha 2.4 GGts chastotada uzatiladi.

Wi-Fi texnologiyasi ishlatish uchun, uzatuvchi va qabul qiluvchi qurilma kerak bo‘ladi. Bular o‘rtacha 2.4 Ggs chastotadagi signallarni qabul qilib, uzatadi. Bu yerdan texnologiyaning dastlabki kamchiligi paydo bo‘ladi, ya'ni bu chastotada boshqa qurilamalar ham ishlaydi (bluetooth), demak bir-biriga biroz halaqit berishi mumkin Wi-Fi uzatuvchi sifatida Wi-Fi routerdan foydalaniladi, bunday router chiqaradigan firmalar soniyetarlicha, misol uchun TP-LINK, D-LINK, ASUS, Linksys, ZyXEL… .

2. 
   - rasm. Simsiz tarmoq routerlari
   

Routerdan chiqqan signalni qabul qilish uchun, qabul qilgich kerak bo‘ladi, bu qabul qilgich zamonaviy telefonlar ichida, noutbuk, netbuk ichlarida joylashgan bo‘ladi, yoki bo‘lmasa, alohida jihoz sifatida ham bo‘ladi. Odatta statsionar kompyuterlarda qabul qilgich qurilma bo‘lmaydi, ya'ni Wi-Fi router orqali jo‘natilgan signallarni qabul qila olmaydi, bu muammoni yechish uchun USB, PCI portlarga ulanadigan Wi-Fi signallarni qabul qiluvchi, IEE 802.11 standarti asosida ishlaydigan jihozlar ulanadi.

2. 
   - rasm. Ichki router
   

Umumiy oladigan bo‘lsak, Wi-Fi texnologiyasini, bitta uzatuvchi qurilma, atrofida bir necha qabul qiluvchi qurilma shaklida tasavvur qilish mumkin.

Birinchi ko‘rsatkich. - Quvvat (kuch ko‘rsatkichi) - yo‘riqchining ochiq yoki yopiq ekanligini ko‘rsatadi.

Ikkinchi ko‘rsatkich - Tizim (tizim ko‘rsatkichi) - oddiy holatda yonib turadi, agar u yoniq bo‘lsa - marshrutizator ishga tushirilsa yoki xato bo‘lmasa, u holda tizim xatoligi yuzaga keldi.

Uchinchi ko‘rsatkich ko‘rsatiladi wi-Fi tarmog'ining holati. Wi-Fi yoqilgan paytda yonadi va o‘chiq paytda yonmaydi.

4 dan 7 gacha bo‘lgan ko‘rsatkichlar lAN aloqasi holati. O‘chirib – kabeli ulangan bo‘lsa-da, hech qanday tarmoq faoliyati mavjud emas, yo‘riqnoma va kompyuter o‘rtasida yonib-o‘chadigan ma'lumot almashinuvi, Off - ulanmagan.

Sakkizinchi ko‘rsatkich - Internet -Internetga ulanish faolligini ko‘rsatadi. Chiroq – Internetga ulangan, Yonayotgan – ulanish yoki ma'lumotlar almashinuvi, Off - Internet kabeli bog'liq emas.

Oxirgi ko‘rsatgich funktsiyaning holatini ko‘rsatadi QSS (Tez Xavfsiz Konfiguratsiya). Bu funksiya uchun ishlatiladitezkorulanish router qurilmalari. U asosan TP-LINK wi-fi karta routeriga ulanish uchun ishlatiladi.