O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

Mavzu nomi	Ma’ru za, soat	Amali yot ishi, soat
Musta qil ta’lim, soat
1	Kirish. AT xızmatlarini tashkiliy va huquqıy asoslari tushunchasi.	2	2	2
2	Axborotlashtirish sohasida me’yoriy – huquqıy bazanı etishtirish haqıda	2	2	4
3	Davlat axborot resurslarıni takomillashtirish tartibi tug’risida qonun	2	2	2
4	Davlat organlarını axborot tizimlarıni yaratısh tartibi tug’risida qonun	2	2	2
5	Elektron hujjat olmashısh tug’risida qonun	2	2	2
6	Axborotlashtirish tug’risida qonun	2	2	4
7	Pochta xızmati haqıda qonun	2	2	2
8	Elektron raqamli imzo tug’risida qonun	2	2	2
9	Aloqa tug’risida qonun	2	2	2
10	Aloqa tug’risida qonun	2	2	2
11	Elektron hukumatni shakllantirish va huquqıy asosları tushunchasi, elektron hukumat tizimini tashkillashtirish bosqıchları	2	2	2
12	Elektron hukumatni tashkiliyhuquqıy bazasıni yaratıshda (G2C, G2B, G2G, G2E, G2F)o’zbek modeli	2	2	4
13	Radio chastotalı spektr haqida qonun	2	2	2
14	Telekommunikaciya haqıda qonun	2	2	2
15	Elektron kommerciya tug’risida qonun	2	2	2
16	Bank tizimini avtomatlashtırıshta axborot qavfsizligi tug’risida qonun	2	2	2
17	AT xızmatlarini tizimini tashkil etish siyosatı. Soha yunalishlarini tizimli analiz qilish.	2	2	2
18	AT xızmatlarini tashkiliy – huquqıy bazasını ahamiyati. AT xızmatlarini tashkiliy – huquqıy bazasıni rivojlantırısh.	2	2	2
	Jami	36	36	42

“Axborot texnologiyalari xızmatlarini huqıqıy-meyoriy asosları” fani bo’yicha ma’ruza mashg’ulotining kalendar tematik rejasi

№	Mavzular nomi va ularni bo’lim bo’yicha mazmuni	soatlar
1.	Kirish. AT xızmatlarini tashkiliy va huquqıy asoslari tushunchasi.	2
2.	Axborotlashtirish sohasida me’yoriy – huquqıy bazanı etishtirish haqıda	2
3.	Davlat axborot resurslarıni takomillashtirish tartibi tug’risida qonun	2
4.	Davlat organlarını axborot tizimlarıni yaratısh tartibi tug’risida qonun	2
5.	Elektron hujjat olmashısh tug’risida qonun	2
6.	Axborotlashtirish tug’risida qonun	2
7.	Pochta xızmati haqıda qonun	2
8.	Elektron raqamli imzo tug’risida qonun	2
9.	Aloqa tug’risida qonun	2
10.	Aloqa tug’risida qonun	2
11.	Elektron hukumatni shakllantirish va huquqıy asosları tushunchasi, elektron hukumat tizimini tashkillashtirish bosqıchları	2
12.	Elektron hukumatni tashkiliyhuquqıy bazasıni yaratıshda (G2C, G2B, G2G, G2E, G2F)o’zbek modeli	2
13.	Radio chastotalı spektr haqida qonun	2
14.	Telekommunikaciya haqıda qonun	2
15.	Elektron kommerciya tug’risida qonun	2
16.	Bank tizimini avtomatlashtırıshta axborot qavfsizligi tug’risida qonun	2
17.	AT xızmatlarini tizimini tashkil etish siyosatı. Soha yunalishlarini tizimli analiz qilish.	2
18.	AT xızmatlarini tashkiliy – huquqıy bazasını ahamiyati. AT xızmatlarini tashkiliy – huquqıy bazasıni rivojlantırısh.	2
	Jami	36soat

“Axborot texnologiyalari xızmatlarini huqıqıy-me’yoriy asosları” fani bo’yicha amaliyot mashg’ulotlarining kalendar tematik rejasi

№	Amaliyot ishlarining mavzulari va qisqacha mazmuni	soatlar
1,2.	Keys stadi. AT xızmatlarini tashkiliy va huquqıy asoslarini o’rganish	4
3.	Keys stadi. Davlat axborot resurslarıni takomillashtirish tartibi tug’risida me’yoriy hujjatlarni o’rganish	2
4.	Keys stadi.  Davlat organlarını axborot tizimlarıni yaratısh tartibi tug’risida me’yoriy hújjatlarni organish	2
5	Keys stadi. Elektron hujjat almashısh tug’risida me’yoriy hújjatlarni o’rganish	2
6.	Keysstadi.  Axborotlashtirish tug’risida me’yoriy hújjatlarni o’rganish	2
7.	Keys stadi. Pochta xızmati haqıda me’yoriy hújjatlarni organish	2
8.	Keys stadi. Elektron raqamli imzo haqıda me’yoriy hújjatlarni organish	2
9-10.	Keys stadi. Aloqa tug’risida me’yoriy hújjatlarni o’rganish	4
11-12.	Keys stadi. Elektron hukumatni tashkiliy huquqıy bazasıni yaratısh (G2C, G2B, G2G, G2E, G2F) me’yoriy hújjatlarni o’rganish	4
13.	Keys stadi. Radio chastotalı spektr me’yoriy hújjatlarni o’rganish	2
14.	Keys stadi. Telekommunikaciya haqıda me’yoriy hújjatlarni o’rganish	2
15.	Keys stadi. Elektron kommerciya haqıda me’yoriy hújjatlarni o’rganish	2
16.	Keys stadi. Bank sistemasın avtomatlashtırıshta axborot qavfsizligi va me’yoriy hújjatlarni o’rganish	2
17.	Keys stadi. AT xızmatlari tizimini targ’ib etish siyosatı. Soha yunalishini tizimli tahlil qilish.	2
18.	Keys stadi. AT xızmatlarini tashkiliy – huquqıy bazasını ahamiyati. AT xızmatlarini tashkiliy – huquqıy bazasın rivojlantırısh kelajagini tahlil etish.	2
	Jami:	36

Mustaqil ta’lim tashkil etishning shakli va mazmuni

“Axborot texnologiyalari xızmatlarini huqıqıy-me’yoriy asosları” fani bo’yicha talabaning mustaqil ta’limi shu fanni o’rganish jarayonining tarkibiy qismi bo’lib, uslubiy va axborot resurslari bilan to’la ta’minlangan. Talabalar auditoriya mashg’ulotlarida professor-o’qituvchilarning ma’ruzasini tinglaydilar. Auditoriyadan tashqarida talaba darslarga tayyorlanadi, adabiyotlarni konspekt qiladi, uy vazifasi sifatida berilgan topshiriqlarni bajaradi. Bundan tashqari, ayrim mavzularni kengroq o’rganish maqsadida qo’shimcha adabiyotlarni o’qib referatlar tayyorlaydi hamda mavzu bo’yicha testlar echadi. Mustaqil ta’lim natijalari reyting tizimi asosida baholanadi.

Uyga vazifalarni bajarish, qo’shimcha darslik va adabiyotlardan yangi bilimlarni mustaqil o’rganish, kerakli ma’lumotlarni izlash va ularni topish yo’llarini aniqlash, internet tarmoqlaridan foydalanib ma’lumotlar to’plash va ilmiy izlanishlar olib borish, ilmiy to’garak doirasida yoki mustaqil ravishda ilmiy manbalardan foydalanib ilmiy maqola va ma’ruzalar tayyorlash kabilar talabalarning darsda olgan bilimlarini chuqurlashtiradi, ularning mustaqil fikrlash va ijodiy qobiliyatini rivojlantiradi. SHuning uchun ham, mustaqil ta’limsiz o’quv faoliyati samarali bo’lishi mumkin emas.

Uy vazifalarini tekshirish va baholash amaliy mashg’ulot olib boruvchi o’qituvchi tomonidan, konspektlarni va mavzuni o’zlashtirish darajasini tekshirish va baholash esa, ma’ruza darslarini olib boruvchi o’qituvchi tomonidan har darsda amalga oshiriladi.

“Axborot texnologiyalari xızmatlarini huqıqıy-me’yoriy asosları” fanidan mustaqil ish majmuasi fanning barcha mavzularini qamrab olgan va quyidagi 17 ta katta mavzu ko’rinishida shakllantirilgan. Mustaqil o’rganilgan mavzular xisobot shaklida o’qituvchiga taqdim etiladi va ximoya qilinadi.

Mustaqil o’rganish uchun tavsiya qilinadigan mavzular, soat hajmi.

№	Mavzular	Berilgan topshiriqlar	Bajarilish muddati	Soat
	Davlat axborot tizimini yaratish tamoyillari va qoidaları	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	1 xafta	4
	Radio chastotalı spektr haqıda qonun	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	2 xafta	2
	Elektron húkumat reformaları va faktorları	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	3 xafta	2
	Elektron hujjat almashısh qonunı va unıng qavfsizligi	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	4 xafta	4
	Bank tizimini avtomatlashtırıshta axborot qavfsizligi haqıda qonun	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	5 xafta	2
	Elektron kommerciya haqıda qonun	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	6 xafta	4
	Telekommunikaciya haqıda qonun	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	7 xafta	2
	Pochta tizimi tug’risida qonun va unıng qo’llanısh tartibi qoidaları	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	8 xafta	4
	Intellektual mulk sohasidagi huquqıy me’yoriy hujjatlar	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	9 xafta	2
	Axborot va axborot texnologiyaları qavfsizligi haqıda huquqıy me’yoriy hujjatlar	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	10 xafta	2
	Axborotlashtirish qonuni sohalarga tadbiq etish	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	11 xafta	4
	Texnik vositalarning huquqıy me’yoriy asoslari	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	12 xafta	2
	Elektron raqamlı imzonı qo’llanısh tartibi qoidaları va belgilangan qonunshiliklar	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	13 xafta	4
	Elektron hukumatni yuritilishi va unıng qonun-qoidalari.	Individual topshiriqni bajarish. Taxlil qilish.	14 xafta	4
	Jami			42

DASTURNING AXBOROT USLUBIY TA’MINOTI.

Mazkur fanni o’qitish jarayonida ta’limning zamonaviy metodlari, pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo’llash nazarda tutilgan:

- auditoriya ma’ruza mashg’ulotlari zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanib prezentatsiya ko’rinishida va aqliy xujum, klaster, insert kabi pedagogik texnologiyalari yordamida o’tkaziladi;

- amaliy mashg’ulotlarda tematikani tushuntirishda elektron virtual trenajyorlardan foydalaniladi;

- amaliy va amaliyot mashg’ulotlarida aqliy xujum, loyixalar usuli va boshqa pedagogik texnologiyalarini qo’llash nazarda tutiladi.

“Axborot texnologiyalari xızmatlarini huqıqıy-me’yoriy asosları”fanidan talabalar bilimini reyting tizimi asosida baholash mezoni

“Axborot texnologiyalari xızmatlarini huqıqıy-me’yoriy asosları”fani bo’yicha reyting jadvallari, nazorat turi, shakli, soni hamda har bir nazoratga ajratilgan maksimal ball, shuningdek joriy va oraliq nazoratlarining saralash ballari haqidagi ma’lumotlar fan bo’yicha birinchi mashg’ulotda talabalarga e’lon qilinadi.

Fan bo’yicha talabalarning bilim saviyasi va o’zlashtirish darajasining Davlat ta’lim standartlariga muvofiqligini ta’minlash uchun quyidagi nazorat turlari o’tkaziladi:

Joriy nazorat (JN) – talabaning fan mavzulari bo’yicha bilim va amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Joriy nazorat fanning xususiyatidan kelib chiqqan holda amaliy mashg’ulotlarda og’zaki so’rov, test o’tkazish, suhbat, nazorat ishi, kollekvium, uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda o’tkazilishi mumkin;

Oraliq nazorat (ON) – semestr davomida o’quv dasturining tegishli (fanlarning bir necha mavzularini o’z ichiga olgan) bo’limi tugallangandan keyin talabaning nazariy bilim, amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Oraliq nazorat bir semestrda ikki marta o’tkaziladi va shakli (yozma, og’zaki, test va hokazo) o’quv faniga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda belgilanadi;

YAkuniy nazorat (YAN) – semestr yakunida muayyan fan bo’yicha nazariy bilim va amaliy ko’nikmalarni talabalar tomonidan o’zlashtirish darajasini baholash usuli. YAkuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga asoslangan “YOzma ish” shaklida o’tkaziladi.

ON o’tkazish jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan komissiya ishtirokida muntazam ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, ON natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda ON qayta o’tkaziladi.

Oliy ta’lim muassasasi rahbarining buyrug’i bilan ichki nazorat va monitoring bo’limi rahbarligida tuzilgan komissiya ishtirokida YAN ni o’tkazish jarayoni muntazam ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, YAN natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda YAN qayta o’tkaziladi.

Talabaning bilim saviyasi, ko’nikma va malakalarini nazorat qilishning reyting tizimi asosida talabaning fan bo’yicha o’zlashtirish darajasi ballar orqali ifodalanadi.

“Axborot texnologiyalari xızmatlarini huqıqıy-me’yoriy asosları” fani bo’yicha talabalarning semestr davomidagi o’zlashtirish ko’rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi.

Ushbu 100 ball baholash turlari bo’yicha quyidagicha taqsimlanadi:

YA.N -30 ball, ON+JN - 70 ball, bundan J.N -30 ball va ON - 40 ball qilib taqsimlanadi.

Ball	Baho	Talabalarning bilim darajasi
86-100	A’lo	Xulosa va qaror qabul qilish. Ijodiy fikrlay olish. Mustaqil mushohada yurita olish. Olgan bilimlarini amalda qo’llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega bo’lish.
71-85	YAxshi	Mustaqil mushohada qilish. Olgan bilimlarini amalda qo’llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega bo’lish.
55-70	Qoniqarli	Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega bo’lish.
0-54	Qoniqarsiz	Aniq tasavvurga ega bo’lmaslik. Bilmaslik.

Fan bo’yicha saralash bali 55 ballni tashkil etadi. Talabaning saralash balidan past bo’lgan o’zlashtirishi reyting daftarchasida qayd etilmaydi.

Talabalarning o’quv fani bo’yicha mustaqil ishi joriy, oraliq va yakuniy nazoratlar jarayonida tegishli topshiriqlarni bajarishi va unga ajratilgan ballardan kelib chiqqan holda baholanadi.

Talabaning fan bo’yicha reytingi quyidagicha aniqlanadi:

R = V*O’ / 100

bu erda: V- semestrda fanga ajratilgan umumiy o’quv yuklamasi (soatlarda);

O’ -fan bo’yicha o’zlashtirish darajasi (ballarda).

Fan bo’yicha joriy va oraliq nazoratlarga ajratilgan umumiy ballning 55 foizi saralash ball hisoblanib, ushbu foizdan kam ball to’plagan talaba yakuniy nazoratga kiritilmaydi.

Joriy JN va oraliq ON turlari bo’yicha 55 bal va undan yuqori balni to’plagan talaba fanni o’zlashtirgan deb hisoblanadi va ushbu fan bo’yicha yakuniy nazoratga kirmasligiga yo’l qo’yiladi.

Talabaning semestr davomida fan bo’yicha to’plagan umumiy bali har bir nazorat turidan belgilangan qoidalarga muvofiq to’plagan ballari yig’indisiga teng.

ON va YAN turlari kalendar tematik rejaga muvofiq dekanat tomonidan tuzilgan reyting nazorat jadvallari asosida o’tkaziladi. YAN semestrning oxirgi 2 haftasi mobaynida o’tkaziladi.

JN va ON nazoratlarda saralash balidan kam ball to’plagan va uzrli sabablarga ko’ra nazoratlarda qatnasha olmagan talabaga qayta topshirish uchun, navbatdagi shu nazorat turigacha, so’nggi joriy va oraliq nazoratlar uchun esa yakuniy nazoratgacha bo’lgan muddat beriladi.

Talabaning semestrda JN va ON turlari bo’yicha to’plagan ballari ushbu nazorat turlari umumiy balining 55 foizidan kam bo’lsa yoki semestr yakuniy joriy, oraliq va yakuniy nazorat turlari bo’yicha to’plagan ballari yig’indisi 55 baldan kam bo’lsa, u akademik qarzdor deb hisoblanadi.

Talaba nazorat natijalaridan norozi bo’lsa, fan bo’yicha nazorat turi natijalari e’lon qilingan vaqtdan boshlab bir kun mobaynida fakultet dekaniga ariza bilan murojaat etishi mumkin. Bunday holda fakultet dekanining taqdimnomasiga ko’ra rektor buyrug’i bilan 3 (uch) a’zodan kam bo’lmagan tarkibda apellyatsiya komissiyasi tashkil etiladi.

Apellyatsiya komissiyasi talabalarning arizalarini ko’rib chiqib, shu kunning o’zida xulosasini bildiradi.

Baholashning o’rnatilgan talablar asosida belgilangan muddatlarda o’tkazilishi, hamda rasmiylashtirilishi fakultet dekani, kafedra mudiri, o’quv-uslubiy boshqarma, hamda ichki nazorat va monitoring bo’limi tomonidan nazorat qilinadi.

Talabalar ON dan to’playdigan ballarning namunaviy mezonlari

T/r	Ko’rsatkichlar	Ballar ON
		Maks.		1-ON		2-ON
1	Darslarga qatnashganlik darajasi. Ma’ruza darslaridagi faolligi, konspekt daftarlarining yuritilishi va to’liqligi.	8		0-4		0-4
2	Talabalarning mustaqil ta’lim topshiriqlarini o’z vaqtida va sifatli bajarishi va o’zlashtirish.	8		0-4		0-4
3	Og’zaki savol-javoblar, kollokvium va boshqa nazorat turlari natijalari bo’yicha	18		0-8		0-10
Jami ON ballari			34		0-16		0-18

Talabalar JN dan to’playdigan ballarning namunaviy mezonlari

T/r	Ko’rsatkichlar	Ballar JN
		Maks.		1-JN		2-JN
1	Darslarda qatnashganlik darajasi. Amaliy darslardagi faolligi.	8		0-6		0-6
2	Talabalarning amaliyot ishlarini o’z vaqtida va sifatli bajarishi va o’zlashtirish.	8		0-6		0-6
3	Zamonaviy instrumental vositalar yordamida amaliyot ishlarini dasturini amalga oshirish	10		0-6		0-6
Jami JN ballari			36		0-18		0-18

Yakuniy nazorat “Yozma ish” shaklida belgilangan va yakuniy nazorat 30 ballik “Yozma ish” variantlari asosida o’tkaziladi.

Yakuniy nazoratda “Yozma ish”larni baholash mezoni

Yakuniy nazorat “Yozma ish” shaklida amalga oshirilganda, sinov ko’p variantli usulda o’tkaziladi. Har bir variant 3 ta nazariy savoldan iborat. Nazariy savollar fan bo’yicha tayanch so’z va iboralar asosida tuzilgan bo’lib, fanning barcha mavzularini o’z ichiga qamrab olgan.

Har bir nazariy savolga yozilgan javoblar bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichi 0-10 ball oralig’ida baholanadi. Talaba maksimal 30 ball to’plashi mumkin.

Yozma sinov bo’yicha umumiy o’zlashtirish ko’rsatkichini aniqlash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo’yilgan o’zlashtirish ballari qo’shiladi va yig’indi talabaning yakuniy nazorat bo’yicha o’zlashtirish bali hisoblanadi.

Taqdim etilgan adabiyotlar tizimi

1. 
   ASOSIY ADABIYOTLAR
   

1.O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Zamonaviy axborot kommunikaciya texnologiyalarin qo’llap-quvvatlash va yanada rivojlantırısh chora tadbirlari” haqida 2012 yıl 2 martdaǵı PQ-1730 qarorı.

2. 
   O’zbekiston Respublikasining “Talim haqida”gi qonunı T., 1997
   
3. 
   O’zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyolash milliy dasturi
   

Tug’risidagi qonun . T., 1997 yıl

4. 
   O’zbekiston Respublikasınin’ “Elektron raqamlı imzo haqıda”gı qonuni. 11.12.2003 yıl
   
5. 
   O’zbekiston Respublikasınıng “Elektron hujjat aylanıshı haqıda”gı qonuni 29.04.2009 yıl
   
6. 
   O’zbekiston Respublikasınıng “Elektron tijorat haqıda”gı qonunı 29.04.2009 yıl
   
7. 
   O’zbekiston Respublikasınıng “Elektron tólovlar haqıda”gı qonunı 16.12.2005 yıl
   
8. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Axborot – kommunikaciya texnologiyaların yanada rivojlantırıshga tegishli qo’shımcha chora tadbirlari” haqida”gı qarorı 08.07.2005y.
   
9. 
   I.Berut Ekonomist//Plyusı i minusı elektronnogo pravitelstva, 2008.-15-16
   
10. 
    Atkinson, Robert D. Digital Quality of Life. The Information Technology and Innovation Foundation, 2008-137-145.
    
11. 
    SemiletovS.I. Zakonodatelnaya baza stroitelstva elektronnogo gosudarstvav RF / Informacionnoe obshestvo i socialnoe gosudarstvo. Sborn. Nauchn. Rabot. – M.: IGPRAN, IPO «UNikitskixvorot», 201
    

Qo’shımcha adabiyotlar

1. 
   DanilovN.A. Obespechenie prava na dostup k informacii v Velikobritani / Elektronnoe gosudarstvo: pravovıe aspektı. Vıp. 1. M.: Izdatelstvo “YUrist”, 2012. S.165-170.
   
2. 
   Yakubov M.S., Kim M.V. Innovation Solution In Information Technology Field. International Conference of Kimics 2011. June 28-29, 2011. Tashkent, Uzbekistan. P. 233-235
   
3. 
   Abdullaeva L.X., Ochilov SH.K., Yakubov M.S. Pravovoe obespechenie
   

Informacionnoy bezopasnosti lichnosti v informacionnoy srede. «Axborot huruji davrida yoshlar ongini shakllantirish omillari» mavzusida o’tkizilgan Respublika ilmiy – amaliy konferenciya materialları to’plamı. I –bo’lim. TUIT. Toshkent – 2013 g. 31-1 iyun. 263-267s.

4. 
   Yakubov M.S. Axborotlashgan jamiyat taraqqiyotida ilmiy izlanishlarning o’rni. INFOCOM.UZ №9 (153), 2014 36-38 b.
   
5. 
   Yakubov M.S. Táaim tizimini modernizaciyalash va ishlab chıqishga integraciyasınıng istiqbolli koncepciyasi «Zamonaviy talim» Toshkent, №1, 2015, 41-45b.
   

Internet saytlar

1. 
   my.gov.uz
   
2. 
   egov.uz
   
3. 
   lex.uz
   
4. 
   www. Ziyonet.uz
   
5. 
   www.library.tuit.uz
   
6. 
   www.intuit.ru
   
7. 
   http://www.searchengines.ru/
   
8. 
   http://e-tuit.uz/
   
9. 
   www.undp.uz