О‘zbеkistоn rеspublikаsi аxbоrоt tеxnоlоgiyаlаri vа kоmmunikаtsiyаlаrini rivоjlаntirish vаzirligi muhаmmаd аl-xоrаzmiy nоmidаgi tоshkеnt аxbоrоt tеxnоlоgiyаlаri univеrsitеti sаmаrqаnd filiаli

О‘zbеkistоn rеspublikаsi аxbоrоt tеxnоlоgiyаlаri vа kоmmunikаtsiyаlаrini rivоjlаntirish vаzirligi muhаmmаd аl-xоrаzmiy nоmidаgi tоshkеnt аxbоrоt tеxnоlоgiyаlаri univеrsitеti sаmаrqаnd filiаli

О‘ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKАSI АXBОRОT TЕXNОLОGIYАLАRI VА KОMMUNIKАTSIYАLАRINI RIVОJLАNTIRISH VАZIRLIGI MUHАMMАD АL-XОRАZMIY NОMIDАGI TОSHKЕNT АXBОRОT TЕXNОLОGIYАLАRI UNIVЕRSITЕTI SАMАRQАND FILIАLI

“Tеlеkоmmunikаtsiyа injiniringi” kаfеdrаsi

5350100 – Telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishi

“GPON TEXNALOGIYASI ASOSIDA TARMOQ XUSUSIYATLARINI TADQIQ QILISH VA LOYIHALASH”

mavzusida

BITIRUV MАLАKАVIY ISHI

Bajaruvchi: Ibragimov O.

Samarqand 2021

Kirish

Kirish

Bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi. Mamlakatimizda zamonaviy axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish, elektron davlat xizmatlarini yaxlit tizimini yaratish, davlat organlarining aholi bilan muloqot qilishining yangi mexanizmlarini joriy etish yuzasidan izchil ish olib borilmoqda.

Bitiruv malakaviy ishi maqsadi sifatida GPON texnologiyasi asosida keng polasali ulanish tarmog’i xususiyatlari va xarakteristikalari, sifat ko’rsatkichlari tahlili amalga oshiriladi va u asosida tarmoq xususiyatlarini tadqiq qilish hamda loyihalash usullari o’rganilgan.

Ushbu bitiruv malakaviy ish to’rtta bobdan tashkil topgan.

• 
  Birinchi bobda, passiv optik tarmoqlarning turi va ularning asosiy ish printsiplari o’rganiladi.
  
• 
  Ikkinchi bobda,PON(Passiv optik tarmoq)filialining markaziy boshqarmasida va boshqa qurilishida asbob-uskunalarning turini tanlash. Optik kabelni tanlashbatafsil yoritiladi.
  
• 
  Uchinchi bobda, loyihalangan GPON tarmog’ining texnik-iqtisodiy hisoblari prinsiplarini o’rganishdan tashkil topgan.
  
• 
  To’rtinchi bobda esa, hayot faoliyati xavfsizligini ta'minlash choralari to’g’risida fikr yuritilgan.
  

PASSIV OPTIK TARMOQLARNING TURI VA ULARNING ASOSIY ISH PRINSIPLARI

PON arxitekturasining afzalliklari: oraliq aktiv tugunlarning yo‘qligi; markaziy tugunda optik uzatgich va qabul qilgichlarning tejalishi; tolaning tejalishi; yangi abonentlarni ulashning yengilligi va xizmat kursatishning qulayligidir.

Kamchiligi:PON texnologiyasining murakkabligi va oddiy daraxt topologiyasida zahiralashning yo‘qligidir.

PON tarmog’ining xususiyatlari: Bir tola bo‘yicha bir-biriga qarama-qarshi ikki uzunlikdagi (1550 nm va 1310 nm) to‘lqinni uzatuvchi daraxtsimon arxitekturadan iborat; daraxtning oraliq tugunlarida passiv optik tarmoqlagichlar joylashadi. Markaziy tugundan kelayotgan bitta tolaga 32 ta abonent tugunlarini ulash mumkin.

1.1-rasm.PON arxitekturasining asosiy elementlari.

GPON OPTIK LINIYASI TERMINALI VA ABONENT TERMINALLARI.

• 
  Uzatish tezligi bo‘yicha eng yuqori tezlik GPON texnalogiyasidir.
  
• 
  Bitta toladagi abonent tugunlarining maksimal soni bo‘yicha GPON 64–128 eng yuqori ko‘rsatkichga ega.
  
• 
  GPON standartining boshqa PON texnologiyalariga nisbatan afzalliklari 2003 yilda tasdiqlanganidan beri inkor etib bo'lmaydi. GPON magistral yo'nalishlarining uzunligi hozirda 20 km ga yetadi (yaqin yillarda GPON texnologiyasini ishlab chiquvchilar magistral optik tolaning maksimal uzunligini 60 km ga yetkazishga va'da berishadi). Magistral qismlar yotqizilgan optik kabellarni himoya qilish qobig'i bilan yuqori yoki yer osti yotqizishning an'anaviy usullari yordamida yuqori namlik va harorat farqi sharoitida kabel liniyasining chidamliligini ta'minlaydi.
  

2.1-rasm.GPON optik tarmog’ning taqsimlanish tamoyili.

2.2-rasm.FTTH, FTTB va FTTC tarmoqlar qurlishi.

Optik ajratgichlar (bo'linmalar)

TARQATISH QUTISI

Xulosa

Ushbu bitiruv malakaviy ishimda GPON kirish tarmog'ini qurish, asosiy tushunchalari va vazifalari, arxitekturasi va ishlash prinsipini o’rganib chiqdim.Kabelni yotqizish marshrutini tanlash, kabel uzatish liniyalari, umumiy foydalanish tarmoqlari uchun tarmoq inshootlarni qurish me'yorlari va talablarini hisobga olgan holda GPON tarmog’ini qurish bu eng maqbul yo’l hisoblanadi.

Ushbu loyiha doirasida ko'rib chiqilgan masalalar va ularni amaliyotga tatbiq etish, foydalanuvchilarga keng turdagi xizmatlarni taqdim etadi, aloqa sifatini yaxshilaydi va telekommunikatsiyalarni rivojlantirish istiqbollarini ta'minlaydi.

Bitiruv malakaviy ishimda tarmoqli aloqa ob'ektlarini qurish paytida mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlik bo'yicha chora-tadbirlar ishlab chiqilgan. Optik tolali aloqa liniyasini qurishning asosiy texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlarini hisoblash ham berilgan, natijada qoplanish muddati 1 yil 6 oyga teng hisoblanadi, va bu loyiha ko'proq amaliyotga tatbiq etish kerakligini ko’rsatib beradi.

http://hozir.org