O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

1-savolga javob 

Kattaliklar  juda  ko‘p va turli-tuman, lekin ularning barchasi  ham ikkitagina tavsif — 

sifat va miqdor tavsifi bilan tushuntiriladi. 

Sifat tavsifi olingan kattalikning mohiyati, mazmunini ifodalaydigan tavsif hisoblanadi. 

Gap masofa borasida ketganda muayyan olingan obyektning o ‘lchamlari, uzun-qisqaligi 

yoki baland-pastligini bildiruvchi xususiyatni tushunamiz, ya’ni ko‘z oldimizga

keltiramiz. Buni oddiygina bir tajribadan bilishimiz mumkin. Bir daqiqaga boshqa ish-

laringizni yig‘ishtirib, ko‘z oldingizga og‘irlik va temperatura nomli kattaliklarni keltir-

ing... X o‘sh, ularning sifat tavsiflarini seza oldingizmi? Bir narsaga ahamiyat bering-a,  

og‘irlik deganda qandaydir bir mavhum, og‘ir yoki yengil obyektni, aksariyat, tarozi 

toshlarini ko‘z oldingizga keltirgansiz, temperatura to‘g‘risida gap borganda esa issiq-

sovuqni bildiruvchi bir narsani gavdalantirasiz. Aynan mana shular biz sizga tushuntir-

moqchi bo‘lgan kattalikning sifat tavsifi hisoblanadi.

 Endi olingan obyektlarda biror-bir kattalik to‘g‘risida so‘zlaydigan bo‘lsak, bu obyektlar

o ‘zida shu kattalikni ko‘p yoki kam «mujassamlashtirganligining» shohidi bo‘lamiz. Bu 

esa kattalikning miqdor tavsifi bo‘ladi.

Mana endi kattalikning ta’rifini keltirishimiz mumkin.

Kattalik — sifat tomonidan ko ‘pgina fizikaviy obyektlarga (fizikaviy tizimlar, ularning 

holatlari va ularda o ‘tayotgan jarayonlarga) nisbatan umumiy bo ‘lib, miqdor tomonidan 

har bir obyekt uchun xususiy bo‘lgan xossadir

---