Jurnal. Ma'lumotlar bazasining tashqi xotirasida saqlanishining ishonchliligi ma'lumotlar bazasiga qo'yiladigan asosiy talablardan biridir. Saqlashning ishonchliligi deganda, MBBT har qanday apparat yoki dasturiy ta'minot ishlamay qolgandan so'ng MBning so'nggi holatini tiklash imkoniyatiga ega bo'lishi kerak. Odatda bunday holatda ikkita mumkin bo'lgan apparat nosozliklari ko'rib chiqiladi: birinchisi oddiy nosozliklar deb ataladi, bu kompyuterning to'satdan to'xtashi (masalan, favqulodda o'chirish) va tashqi xotira tashuvchilarida axborot yo'qotilishi bilan tavsiflangan xatolar. Dasturiy ta'minotning ishdan chiqishiga misol qilib quyidagilarni kiritish mumkin: MBBTni g'ayritabiiy ravishda tugatishi (dasturdagi xato yoki ba'zi bir apparatlarning ishlamay qolishi natijasida) yoki foydalanuvchi dasturining g'ayritabiiy ravishda chiqib ketishi natijada ba'zi bir operatsiyalar tugallanmagan bo'lib qoladi. Birinchi vaziyatni dasturiy apparatning o'ziga xos turi sifatida ko'rish mumkin; ikkinchisi sodir bo'lganda, faqat bitta bitimning oqibatlarini bartaraf etish talab qilinadi.
Ma'lumotlar bazasini tiklash uchun har qanday holatda qo'shimcha ma'lumotlarga ega bo'lishingiz kerakligi aniq. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, ma'lumotlar bazasida ma'lumotlarni saqlash ishonchliligini saqlab qolish ortiqcha ma'lumotlarni saqlashni talab qiladi va qayta tiklash uchun ishlatiladigan ma'lumotlarning ushbu qismi ayniqsa ishonchli saqlanishi kerak. Bunday ortiqcha ma'lumotni saqlashning eng keng tarqalgan usuli bu ma'lumotlar bazasini o'zgartirishr jurnalini yuritishdir.
Jurnal ma'lumotlar bazasining maxsus qismi bo'lib, MBBT foydalanuvchilari kira olmaydi va unga alohida e'tibor bilan xizmat ko'rsatiladi (ba'zida turli xil disklarda joylashgan jurnalning ikki nusxasi saqlanadi), bu ma'lumotlar bazasining asosiy qismidagi barcha o'zgarishlarning yozuvlarini oladi. Turli MBBTlarda ma'lumotlar bazasini o'zgartirishlar har xil darajalarda qayd qilinadi: ba'zida jurnalga kirish ma'lumotlar bazasini o'zgartirishning ba'zi bir mantiqiy operatsiyalariga to'g'ri keladi (masalan, ma'lumotlar bazasining relyatsion jadvalidan satrni o'chirish operatsiyasi), ba'zida - tashqi xotira sahifasini o'zgartirishning minimal ichki operatsiyasiga; ba'zi tizimlar bir vaqtning o'zida ikkala yondashuvdan foydalanadilar.
Barcha holatlarda ular "proaktiv" jurnalni yozish strategiyasiga rioya qilishadi (Write Ahead Log - WAL protokoli deb ataladi). Xulosa qilib aytganda, ushbu strategiya shundan iboratki, har qanday ma'lumotlar bazasi ob'ekti o'zgarishi to'g'risidagi yozuv o'zgartirilgan ob'ekt ma'lumotlar bazasining asosiy qismining tashqi xotirasiga tushguncha jurnalning tashqi xotirasiga tushishi kerak. Ma'lumki, agar ma'lumotlar bazasida WAL protokoli to'g'ri bajarilgan bo'lsa, unda jurnal yordamida har qanday nosozlikdan so'ng ma'lumotlar bazasini tiklash bo'yicha barcha muammolarni hal qilishingiz mumkin.
Qayta tiklashning eng oddiy holati - bu bitimning individual qaytarilishi. To'liq aytganda, bu tizim bo'yicha ma'lumotlar bazasini o'zgartirish jurnalini talab qilmaydi. Har bir tranzaksiya uchun ushbu operatsiyada bajarilgan ma'lumotlar bazasini o'zgartirish operatsiyalarining lokal jurnalini yuritish va mahalliy jurnalning oxiridan boshlab teskari operatsiyalarni bajarish orqali operatsiyani orqaga qaytarish kifoya. Ba'zi DBMS-larda ular buni amalga oshiradilar, lekin aksariyat tizimlarda mahalliy jurnallar qo'llab-quvvatlamaydi va individual tranzaksiyalar butun tizim bo'yicha jurnalga muvofiq qaytariladi, buning uchun bitta bitimdagi barcha yozuvlar teskari ro'yxatda (oxiridan boshigacha) bog'langan.
Yumshoq nosozlik yuz berganda, ma'lumotlar bazasining asosiy qismining tashqi xotirasida muvaffaqiyatsizlikka uchragan paytda tugallanmagan operatsiyalar tomonidan o'zgartirilgan ob'ektlar bo'lishi mumkin va muvaffaqiyatsizlikka qadar muvaffaqiyatli bajarilgan operatsiyalar tomonidan o'zgartirilgan ob'ektlar bo'lmasligi mumkin (operativ xotira buferlaridan foydalanganligi sababli, yumshoq xato paytida tarkibi yo'qoladi) ). Agar siz WAL protokoliga rioya qilsangiz, tashqi jurnal xotirasida har ikkala turdagi ob'ektlarning modifikatsiya operatsiyalari bilan bog'liq yozuvlar bo'lishi kafolatlangan bo'lishi kerak. Yumshoq nosozlikdan so'ng tiklash jarayonining maqsadi - ma'lumotlar bazasining asosiy qismining tashqi xotirasining holati bo'lib, u barcha tugallangan operatsiyalar tashqi xotiraga topshirilganda paydo bo'ladi va tugallanmagan bitimlar izlarini o'z ichiga olmaydi. Bunga erishish uchun ular avval tuzilmagan tranzaktsiyalarni orqaga qaytaradilar (bekor qiladilar), so'ngra natijalari tashqi xotirada aks ettirilmagan operatsiyalarni qayta bajaradilar (takrorlaydilar). Bu jarayon bufer va jurnallarni boshqarishni umumiy tashkil etish bilan bog'liq ko'plab nozikliklarni o'z ichiga oladi. Buni tegishli ma'ruzada batafsil ko'rib chiqamiz.
Qattiq nosozlikdan so'ng ma'lumotlar bazasini tiklash uchun ma'lumotlar bazasining jurnali va arxiv nusxasi ishlatiladi. Taxminan aytganda, arxiv nusxasi bu jurnalni to'ldirishni boshlagan paytgacha ma'lumotlar bazasining to'liq nusxasi (arxiv nusxasi ma'nosini yanada moslashuvchan talqin qilishning ko'plab variantlari mavjud). Albatta, muvaffaqiyatsiz tugagandan so'ng ma'lumotlar bazasini normal tiklash uchun jurnal yo'qolmasligi kerak. Yuqorida ta'kidlab o'tilganidek, JBB-da jurnalning tashqi xotirada saqlanishiga ayniqsa talablar yuqori. Keyin ma'lumotlar bazasini tiklash, arxiv nusxasi asosida, ishlamay qolgan paytgacha tugagan barcha operatsiyalarning ishi jurnalga qayta tiklanishidan iborat. Printsipial jihatdan, siz hatto tuzilmagan bitimlar ishini ko'paytirishingiz va tiklanish tugagandan so'ng o'z ishlarini davom ettirishingiz mumkin. Biroq, haqiqiy tizimlarda bu odatda amalga oshirilmaydi, chunki qattiq nosozlikni tiklash jarayoni juda uzoq.
Savollar
MBBT asosiy funksiyalari tushuchasi?.
Tashqi xotirada ma’lumotlarni bevosita boshqarilishi tushuntiring?.
