O‘zbеkiston rеspublikasi axborot tеxnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axborot tеxnologiyalari univеrsitеti samarqand filiali

Tayanch so‘zlar va iboralar: ma’lumotlar himoyasi, paralel qayta ishlash, ma’lumotlarni mag‘fiyligi

Nazorat savollari

1. Ma’lumot bazasida saqlanadigan axborot ximoya nimani anglatadi.

2. Foydalanuvchini mualliflashtirish nimani anglatadi.
3.Axborot tizimlar xavfsizligiga tahdid qiladigan sabablarni aytib bering.

Amaliyot mashg’ulotlari

1-Amaliy mashg'ulot:1.Ma’lumotlar bazasining axborot mantiqiy modelini qurish.

Ma’lumotlarning konseptual modelini yaratish

Maqsadni amalga oshirishni, Ma’lumotlarning konseptual modelini yaratishdan boshlay­miz. Buning uchun File -> New -> Projects… buyruqlar ketma-ketligini bajaramiz. Loyiha­mizning turini tanlash uchun 20.1 rasmdagi holatni amalga oshiramiz:

Rasm 20.1.
Loyihamizga nom beramiz:

Rasm 20.2.
Endi loyihamizga universal model qo’shamiz. Buning uchun yaratgan loyihamizdagi Models ni tanlab, o’ng tugmani bosamiz va yangi oynadan New model… ni tanlaymiz:

Rasm 20.3.
Quyidagi oyna ochiladi. Bu oynadan Universal Data Model bo’limiga o’tamiz. Modelga Universal deb nom beramiz:

Rasm 20.4.
OK tugmasini bosganimizdan so’ng, Universal Model Explorer oynasi hosil bo’ladi (20.5 rasm).

Rasm 20.5.
Universal modelga Universal nomini berdik, endi bu modelga Magistratura o’quv loyihasidagi munosabatlarni birin-ketin hosil qilamiz. Buning uchun Entities papkasining ustiga o’ng tugmani bosib, Add Entity buyrug’ini tanlaymiz:

Rasm 20.6.
All Items oynasida avtomatik tarzda Entity1 munosabati hosil bo’ladi. Kursorni ustiga olib kelib, 2 marotaba bosamiz. Entity Properties oynasi ochiladi. General bo’limida munosa­batga Umumiyjadval deb nom beramiz:

Rasm 20.7.