O„zbekiston respublikasi avtomobil yo„llari qo„mitasi toshkent avtomobil yo„llarini loyihalash, qurish va ekspluatatsiyasi instituti

 
 
4- Ma'ruza 
YER USTI VA YER OSTIDAGI SUVLARINI CHETLATISH 
INSHOOTLARINING TIZIMI. 
Reja: 
1. Yer usti va yer osti suvlarini chetlatish tizimi. 
2. Yon ariqlarning turlari.

---

3. Ochiq va yopiq drenajlar. 
4. Zovurlar va ularning turlari. 
Tayanch so‟z va iboralar:
yonariqlar, drenajlar, zovurlar, quvurlar, erkin 
oqim, bosimli, yarim bosimli, bosimsiz tartib. 
Er usti suv chetlatish inshootlari.
Yomir va qor suvlarini yo‘lning ustki 
qismidan chetlatish uchun yo‘l qoplamasi va yo‘l yoqasiga ko‘ndalang nishablik 
beriladi. SHNQ 2.05.02-07 AY ga asosan yo‘l qatnov qismining ko‘ndalang 
kesimi nishabliklari (rejada viraj qurilishi ko‘zda tutilgan joylaridan tashqari) 
harakat tasmalari soni va iqlim sharoitlariga qarab quyidagicha belgilanadi. 
toifasi 
Ko‘ndalang nishablik ‰ 
I 
a) xar qatnov qism ko‘ndalang 
kesimining nishabligi ikki tomonga 
bo‘lganda 
b) nishablik bir tomonga bo‘lgan 
kesimda: 
ajratuvchi tasmadan keyin birinchi 
va ikkinchi tasmalar uchinchi va 
keyingi tasmalar 
15 
15 
20 
II-IV 
15 
Izox: Shagalli va chaqiq toshli qoplamalarda ko’ndalang nishablik 25-30
‰
, 
maxalliy materiallar bilan mustaxkamlangan tuproqli qoplamalarda va chaqilgan 
tabiiy toshlar yotqizilgan larda 30-40
‰
 qabul qilinadi.Nishabligi ikki tomonlama 
bilan ko’ndalang kesimda yo’l yoqasi nishabligi qatnov qisminikiga qaraganda 
10-30
‰ 
ga katta qabul qilish kerak.