O’zbekiston respublikasi adliya vazirligi

Iqtisodiy o’sish omillari va usullari.

Iqtisodiy o’sihaga qarab jamiyatning iqtisodiy ahvoliga baho berish mumkin. Iqtisodiy o’sishning nafaqat miqdoriy, balki sifat ma’yori ham mavjud. Shu sababli yaratilgan mahsulotlar va xizmatlar miqdoran ko’payibgina qolmasdan, o’z sifati jihatdan talab ehtiyojini qondirishga qodir bo’lishi talab qilinadi.

Iqtisodiy o’sishga ta’sir etuvchi va ishlab chiqarishgda amal qiladiga kuchlar uning omillari hisoblanadi. Iqtisodiy o’sishning asosiy omillari quyidagilar hisoblanadi:

1. 
   Tabiiy resurslarning miqdori va sifati;
   
2. 
   Mehnat resurslarining miqdori va sifati;
   
3. 
   Ishlab chiqarishdagi asosiy kapital miqdori va tarkibi;
   
4. 
   Ishlab chiqarishning texnologiya darajasi.
   

Resurslarning cheklangan bo’lishi iqtisodiy o’sishni ham chegaralaydi. Resurslar ko’p va yuksak texnologiya bor joyda iqtisodiy o’sish kuchli yuz beradi. Mamlakatimizda tabiiy boyliklar ko’p bo’lsada, yuksak texnologiya etishmasligidan uning iqtisodiy darajasi past. Xullas, iqtisodiy o’sish uchun tabiiy resurslarning mavjudligi muhim omil, lekin ular yuksak texnologiya va malakali ishchi kuchisiz samara bermaydi. Investitsiyalar – iqtisodiy o’sishni taminlash uchun daromad topish maqsadlarida ishlab chiqarishga qo’yilgan mablag’lardir. Investitsiyalar dastlab pul shaklida bo’ladi, pulga resurslar sotib olinib, ular ishlab chiqarishning moddiy omiliga aylangach, iqtisodiy o’sish yuz beradi.

Iqtisodiy o’sishning ikki usuli mavjud: