O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi


Jahon  iqtisodiyotida  yangi  industrial  mamlakatlar



Download 3,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet361/386
Sana29.12.2021
Hajmi3,8 Mb.
#137437
1   ...   357   358   359   360   361   362   363   364   ...   386
Bog'liq
milliy va jahon iqtisodiyoti

13.3.Jahon  iqtisodiyotida  yangi  industrial  mamlakatlar. 
―Yangi  industrial  mamlakatlar‖    Lotin  Amerikasi,  Janubiy  SHarqiy  Osiyo  mamlakatlari 
yetakchi  o’rinni  egallab,  jahon  iqtisodiga  shiddat  bilan  kirib  kelishdi.  Bir  davlatni  yangi 
industrial  mamlakat  jumlasiga  qo’shish  uchun  umumiy  mezon  yo’q.  Lekin  ba’zi  olimlarning 
fikricha  sanoat  tovarlari  ishlab  chiqarish  yuqori  o’rinni  egallaydi  bular  (Braziliya,  Meksika, 
Argentina,  Hindiston,  Singapur,  Indoneziya,  Janubiy  Korea,  Tayvan,  Gankong  va  h.k.)    ―Osiyo 
yo’lbarslari‖ning  iqtisodiyotdagi  keskin  burilishi  o’z  rivojiga,  eksportida  yuqori  natijalarga 
erishdi.  Yangi  industrial  mamlakatlar  o’z  tarixida  inflyatsiyadan  deyarli  qiynalmadilar,  ularda 
ishsizlar  deyarli  bo’lmadi,  aholining  hayot  darajasi  juda  yuqori  bo’ldi.Ularning  eksporti  AQSH 
va  Yaponiyaga  qaratilgan  iqtisodiy  hamkorlik  tashkilotiga  a’zo  mamlakatlarning  umumiy 
importida  bu  mamlakatlarning  ulushi  7  %,  AQSH  importida  14%  gacha,    Yaponiya  importida  11 
%ni  tashkil  etdi. 
Yangi 
industrial 
mamlakatlarning 
Amerika 
bozoriga 
moslashganligini 
to’qimachilik 
mahsulotlari  kiyim-kechaklar  importida  ularning  ulushi  46  %,  maishiy  texnikada  37  %ni  tashkil 
qilganidan  bilsa  bo’ladi.  AQSH  bozoriga  sanoat  mahsulotlarining  oqib  kirishi  ko’p  jihatdan 
Amerika  va  Yaponiya  Transmilliy  kompaniyalar  faoliyati  natijasi  hisoblanadi.  Rivojlangan 
davlatlar  Yangi  industrial  mamlakatlardagi  imtiyozli  tadbirkorlik  sharoitidan  foydalanishadi. 
Ya’ni  raqobatbardosh  mahsulotlar  ishlab  chiqarish  uchun  arzon  ishchi  kuchi  va  xom  ashyo,  soliq 
imtiyozlari  aynan  shu  mamlakatlarning  manfaatlari  ular  iqtisodiyotidagi  ustuvor  yo’nalishlarga 
tashqi  savdo  tuzilishiga  ta’sir  ko’rsatishi  bejiz  emas. 
Sanoat  mahsulotlari  eksporti    ulushi  Gonkong  96%,  Janubiy  Koreya  85%,  Hindiston  60%, 
Singapurda  45%, Braziliyada  33%, Argentina  va  Meksikada  26%ni  tashkil  etadi. 
Yangi  industrial  mamlakatlarning  asosiy tavsiflari: 
-  aholi  jon boshiga  to’gri  keladigan  YaIMning  miqdori; 
-  YaIMning  o’rtacha  yillik  o’sish  surati; 
-  YaIM  tarkibidagi  qayta  ishlash  sanoatining  umumiy  miqdori.  U  20%  atrofida  bo’lish 
kerak; 
-  chiqariladigan  tovarlar  umumiy  miqdoriga  nisbatan    sanoat  mahsulotlariniing  ulushi  va 
eksport miqdori; 
-  xorijiy  mamlakatlarna  chiqariladigan  to’gridan-to’gri  xususiy  investitsiyalarning  miqdori. 
Yangi  industrial  mamlakatlar  iqtisodiyoti  rivojlanishining  asosiy omillari: 
1.  Birinchi  navbatda  xorijiy  investitsiyalarni  jalb  etish  hamda  tashqi  savdoning  o’sishiga 
zarur  bo’lgan  sharoitlarning  yaratilganligi. 
2.  Eksportdan  tushgan  daromadlar  tarmoqlarni  rivojlantirish  va  qayta  ta’mirlash  uchun 
foydalanilganligi. 
3.  Sanoati  rivojlangan  mamlakatlardan  texnika-texnologiyalarning  ko’p jalb  qilinganligi. 

Download 3,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   357   358   359   360   361   362   363   364   ...   386




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish