O’zbekiston Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi Toshkent davlat sharqshunoslik instituti



Download 2,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/93
Sana14.09.2021
Hajmi2,19 Mb.
#174459
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   93
Bog'liq
arab tili fanidan 22.05.00. sharq filologiyasi bakalavriaturasining i-iv kurslari uchun maruza matnlari (1)

FE’LLAR 
 
REJA 
1.  Yordamchi fe’llar 
2.  Boshlash fe’llari 
3.  Boshlash fe’llarining ishlatilishi 
4.  Davom etishni anglatuvchi fe’llar 
 
Sub’ektning ish-harakatni bildiruvchi yetakchi fe’l bilan kelib, unga qo’shimcha 
ma’no  beruvchi  fe’llar  yordamchi  fe’llar  deyiladi.  YOrdachi  fe’llar  quyidagi 
ma’nolarni anglatadi: 
1.  Gapdagi  ish-harakatning  boshlanishini  bildirish  uchun  quyidagi  fe’llar 
ishlatiladi: 
 ماق ،لبقأ ،راص ،  بصأ ،عرش ،حار ، لعج ،أدتبا ،أدب ، ذخأ  
Bu  fe’llardan  keyin  asosiy  fe’l  hozirgi-kelasi  zamonda  ishlatiladi.  Mazkur 
qo’shimcha  fe’lning  zamonini  yordamchi  fe’llar  aniqlaydi:  qo’shma  fe’l  o’tgan 
zamonda bo’lsa, ular ham o’tgan zamonda, qo’shma fe’l hozirgi-kelasi zamonda 
bo’lsa, yordamchi fe’l ham hozirgi-kelasi zamonda keladi. 
Masalan: 
            ِحا بَّصلا نِم  نوُل مْع ري ُلاَّمُعلا  أ د ب - Ishchilar ertalabdan ishlay boshladilar. 
2.  Ish-harakatning  o’tgan  zamonda  bajarilganligini  va  hozirgi  zamonda  ham 
davom etayotganligini quyidagi yordamchi fe’llar bildiradi: 
 ،  ع با ت ، ى ض م ،  ل صا و ، َّل ظ
  حِرر ب ار م ،  ئرِت ف ار م ،  لا ز ار م ، َّر م ترْسا ،  ما د . Bu fe’llardan keyin ham asosiy fe’l hozirgi-kelasi 
zamonda qo’yiladi. 
Masalan: 
  ِمْلرِّسلا ِلرْجأ ْنرِم ُلرِضا نُري ُلا زر ري لا و ُلرِضا نُري ا نُربْعر ش  نار ك - Halqimiz tinchlik uchun kurashgan va hozir 
ham kurashishda davom etmoqda 
    ِءا س لما  َّ  ح ُيرِس ي ُلُجَّرلا  ع با ت
                    
 - U kishi kechgacha yurishda davom etdi 
 
 
 
SAVOLLAR 
 
1. Yordamchi fe’llar nima vazifani bajaradi? 
2. Qaysi fe’llar boshlash fe’llarini ifodalaydi? 
3. Davom etishni ifodalashda qaysi fe’llardan foydalaniladi? 
4. Boshlash va davom etish fe’llari asosiy fe’l bilan qanday moslashadi?  
 

Download 2,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish