O’zbekiston Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi Toshkent davlat sharqshunoslik instituti


Bo’sh fe’llarning o’tgan zamonda tuslanishi



Download 2,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/93
Sana14.09.2021
Hajmi2,19 Mb.
#174459
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   93
Bog'liq
arab tili fanidan 22.05.00. sharq filologiyasi bakalavriaturasining i-iv kurslari uchun maruza matnlari (1)

Bo’sh fe’llarning o’tgan zamonda tuslanishi 
  لا ق
 
  را س
 
  فا خ
 
درفم
 
ىثم
 
عجم
 
درفم
 
ىثم
 
عجم
 
درفم
 
ىثم
 
عجم
 
 ُتْلُرق
 
-
 
  نْلُرق
ا
 
 ُتْرِس
 
-
 
ا نْرِس
 
 ُتْفِخ
 
-
 
ا نْفِخ
 
  تْلُرق
 
 
امُتْلُرق
 
 ْمُتْلُرق
 
  تْرِس
 
 
اُتُْرِس
 
 ُْتمْرِس
 
  تْفِخ
 
 
امُتْفِخ
 
 ْمُتْفِخ
 
 ِتْلُرق
 
 َُّتْلُرق
 
 ِتْرِس
 
 َّنُتْرِس
 
 ِتْفِخ
 
 َُّتْفِخ
 
  لا ق
 
لااق
 
اوُلا ق
 
  را س
 
ا را س
 
اوُرا س
 
  فا خ
 
ا فا خ
 
اوُفا خ
 
 ْت لا ق
 
ات لاق
 
  نْلُرق
 
 ْت را س
 
ا ت را س
 
  نْرِس
 
 ْت فا خ
 
ا ت رفا خ
 
  نْفِخ
 
 
Bo’sh  fe’llarning  o’tgan  zamon  majhul  darajasida  uvi  va  uyi  tovush  birikmalari 
uzun unli i: ga aylanadi: 
    لِوُق
-
  
                                    ليِق
 
   فِوُخ
-
  
                                 فيِخ
  
Fe’lning  birlik  birinchi  va  ikkinchi  shaxsi,  ko’plik  uchinchi  shaxs,  muannas 
jinsining  majhul  darajsiularning  aniq  daraja  formasi  bilan  mos  keladi.  Bu  qoidadan 
  راس fe’li mustasno. Chunki bu fe’lning birinchi o’zak harfi kasra bilan harakatlangan. 
 
Bo’sh fe’llarning hozirgi-kelasi zamoni 
 
Bo’sh  fe’llar  hozirgi-kelasi  zamonda  tuslanayotganda  bir  nechta  fonetik 
o’zgarishlar ro’y beradi.  
Agar  birinchi  o’zak  undosh  yopiq  bog’inni  tashkil  qilsa,  undan  keyin  kelayotgan 


 
 
 
100
 
 
 
illatli  o’zak  undoshning  unlisi  birinchi  o’zak  undoshiga  o’tadi.  Bunda  ikki  holat 
bo’ladi: 
a)  agar  uchinchi  o’zak  undosh  ochiq  bog’inni  tashkil  qilsa  illatli  o’zak  undoshi 
yuqorida zikr qilingan unli tovush bilan birga uzun unliga aylanib urg’u oladi.  
Masalan: 
    ل و رق
-
  
  ُلُوْق ري
-
  
  ُلْوُق ري
--
  
                     ُلوُق ري
  
b)  Agar  uchinchi  undash  yopiq  bog’inni  tashkil  qilsa  va  bog’in  urg’uli  bo’lsa, 
illatli o’zak harf tushib qoladi. 
Masalan: 
   نْلُوْق ري
-
  
                           نْلُق ري
  
 

Download 2,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish