O’zbekiston Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi Toshkent davlat sharqshunoslik instituti

SAVOLLAR 
 
1.  Arab yozuvi qaysi yozuvdan kelib chiqqan? 
2.  Arab yozuvi necha turga bo’linadi? 
3.  Keng qo’llanadigan yozuv qaysi? 
4.  Nash yozuvi qanday yozuv? 
 
TAYANCh IBORALAR 
 
1.  Arab yozuvi. 
2.  Hat turlari. 
3.  Nash. 
4.  Nashr yozuvi. 
 
ADABIYOTLAR 
 
1.  
Arab tili grammatikasi Ibrohimov N. Yusupoav M. Toshkent 1997 y. 384-386 
betlar. 
2.  
Arab tili . Talabov E. Toshkent 1992 190-192 y. betlar. 
3.  
Uchebnik arabskiy yaz’ka Holidov B.Z. Toshkent 1997 y. 384-352 betlar.  
 
 
 
 

---

 
 
 
47
 
 
 
3.5. «ABJAD» TARTIBI 
REJA 
1.  
Arab harflarining qiymatlari. 
2.  
«Abjad» tartibi. 
3.  
«Abjad» hisobining qo’llanishi. 
 
 
Arab alifbosida har bir harfning  ramziy son ma’nosi bor. 
1.  
.       
أ               10       ي        100   
ق 
2.  
       
ب                20       ك        200   
ر 
3.  
       
خ             30      ل         300   
ش 
4.  
       
د                 40      م          400   
ت 
5.  
       
ه                 50       ن        500   
ث 
6.  
       
و                 60       س       600   
خ 
7.  
       
ذ                 70       ع        700   
ذ 
8.  
       
ح                80       ف        800   
ض 
9.  
       
ط                90       ص       900   
ظ 
                                                    1000   
غ 
 
Qiymatlarni   eslab qolishni osonlashtirish maqsadida harflarning qiymat 
tartiblari saqlangan holda, quyidagi sun’iy so’zlar yasalgan: 
Bu tasnifni  so’zlarning dastlabkisi nomi bilan «Abjad hisobi» deb yuritiladi.  
Harflarning son qiymatlari o’rta asrlarda  hronologiya, astronomiya, 
matematika kabi fanlarda keng qo’llanilgan. O’ar bir alohida so’zning son ma’nosini 
bilish uchun uni tashkil  tashkil qiluvchi harflarning son qimatlarini jamlash kerak: 
«Abjad» so’zi masalan, 10 (1+2+3+4=) ga teng. Nodir kitoblarda  son qiymatiga 
ishora qilinayotgan so’zning ustiga  chiziqcha tortiladi.  
دلاخ- (halidun)=600+1+30+4=635 
يرشيلع - (alisher)=70+30+10+300+10+200=620 
SAVOLLAR 
 
1.  
Arab alifbosidagi harflarning son qiymatlarini aytib bering? 
2.  
«Abjad hisobi» nima? 
3.  
«Abjad» qaysi holatlarda qo’llanadi? 
4.  
«Abjad» nechta so’zdan iborat?