O‘zbekiston milliy universiteti

Mafkuraviy jarayonlarning globallashuvi -
g‘oyaviy ta’sir o‘tkazish 
imkoniyatlarining kengayishi oqibatida Er yuzining barcha mintaqalarida 
mafkuraviy kurash umumbashariy miqyos kasb etganini ifodalovchi tushuncha 
Mafkuraviy immunitet -
shaxs, ijtimoiy guruh, millat, jamiyatni turli 
zararli g‘oyaviy ta’sirlardan himoya qilishga xizmat qiladigan g‘oyaviy-nazariy 
qarashlar va qadriyatlar tizimi 
Mafkuraviy markazlar - 
muayyan g‘oyani ilgari suruvchi, targ‘ibot va 
tashviqotning turli usul, vositalari orqali odamlar ongi, ruhiyatiga ta’sir etuvchi 
kishilar uyushmasi, tashkilot yoki muassasalardir. 
Mafkuraviy plyuralizm 
(lot. 
Pluralis -
xilma-xillik, rang-baranglik) - 
ijtimoiy-siyosiy hayotda turli qatlam, partiya, guruhlar manfaatlarini ifoda etuvchi 

---

198 
g‘oyaviy rang-baranglikni, qarashlar va fikrlar xilma-xilligini ifodalaydigan 
tushuncha 
Mahalla
- sog‘lom ijtimoiy muhit maskanidir. Jamoatchilik fikri mahalla 
ahlining xulq-atvori, o‘zaro munosabatlarini adolat va ma’naviy mezonlar asosida 
tartibga solib turadi. 
Ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar samaradorligi - 
joylarda 
amalga 
oshirilayotgan ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar
 
va tarbiyaviy ishlardan kutilgan natijaga 
erishilganini ifodalaydigan tushuncha 
Ma’naviyatga tahdid
- o‘zligimizga va kelajagimizga tahdid 
Metod
- usul, uslub demakdir. 
Mehnat jamoalari
- inson umrining asosiy qismi o‘tadigan, uning tafakkuri, 
hayotga munosabati shakllanadigan ijtimoiy-ma’naviy muhitdir 
Millatlararo totuvlik
- umumbashariy qadriyat bo‘lib, turli xil xalqlar 
birgalikda istiqomat qiladigan mintaqa va davlatlar milliy taraqqiyotini belgilaydi 
shu joydagi tinchlik va barqarrlikning kafolati bo‘lib xizmat qiladi 
Milliy g‘oya
- ajdodlardan avlodlarga o‘tib, asrlar davomida e’zozlab 
kelinayotgan, shu yurtda yashayotgan har bir inson va butun xalqning qalbida 
chuqur ildiz otib, uning ma’naviy ehtiyojini va xalq talabiga aylanib ketgan, har 
qaysi millatning ezgu orzu-intilishlari va umid-maqsadlari.