Amir Temur raxnamoligi ostida tarkibiga soliklar va bojlarni undirish xam kiradigan moliyaviy-iqtisodiy tizimning puxta faoliyat kursatishi xar qanday tuzumda davlat mavjud bo’lishining iqtisodiy asosi xisoblanadi. Akademik B.Axmedovning fikriga kura bojxona organlari bunday tizimning bir qismi sifatida Markaziy Osiyoda Qadim zamonlardan boshlab mavjud bulgan. Chunki kup ming yillab Sharkni Garb bilan boglagan Buyuk Ipak yuli Markaziy Osiyo xududidan utgan. Urta dengizidagi Suriyaning Antioxiya (yoki Antalya) porti uzoq vaqt Ispaniya, Portugaliya, Venetsiyadan tovarlarni tashuvchi kemalarga xizmat kilgan. Bu kemalar Buyuk Ipak yuli orqali Xitoy va Yaponiyaga yo‘l olganlar. Temuriylar tarixining taniqli tadqiqotchisi Oʼzbekiston Fanlar Аkadimiyasining akademigi B.Аhmedovning fikriga koʼra, bojxona organlari davlat tizimining muhim bir qismi sifatida Markaziy Osiyoda qadim zamonlardan boshlab mavjud boʼlgan. Chunki koʼp ming yillab Sharqni Gʼarb bilan bogʼlab kelgan Buyuk Ipak yoʼli Markaziy Osiyo hududidan oʼtgan. Oʼrta yer dengizidagi Suriyaning Аntiohiya (yoki Аntalьya) porti oʼzoq vaqt Ispaniya, Portugaliya, Vinitsiyadan tovarlarni tashuvchi kemalarga hizmat qilgan. Bu kemalardagi yuklar karvonlarga ortilib, Buyuk Ipak yoʼli orqali Xitoy va Yaponiyaga yoʼl olganlar. Temuriylar tarixining taniqli tadqiqotchisi Oʼzbekiston Fanlar Аkadimiyasining akademigi B.Аhmedovning fikriga koʼra, bojxona organlari davlat tizimining muhim bir qismi sifatida Markaziy Osiyoda qadim zamonlardan boshlab mavjud boʼlgan. Chunki koʼp ming yillab Sharqni Gʼarb bilan bogʼlab kelgan Buyuk Ipak yoʼli Markaziy Osiyo hududidan oʼtgan. Oʼrta yer dengizidagi Suriyaning Аntiohiya (yoki Аntalьya) porti oʼzoq vaqt Ispaniya, Portugaliya, Vinitsiyadan tovarlarni tashuvchi kemalarga hizmat qilgan. Bu kemalardagi yuklar karvonlarga ortilib, Buyuk Ipak yoʼli orqali Xitoy va Yaponiyaga yoʼl olganlar. Аmir Temurning Buyuk Ipak yoʼli tufayli savdoni rivojlantirish, uning xavfsizligini batamom taʼminlash, atrofini obodonlashtirish, savdogarlar uchun shart-sharoitlarni yaratish, unda Markaziy Osiyo ahamiyatini kuchaytirish borasida ishlari ayniqsa ibratlidir. Buyuk Ipak yoʼli Markaziy Osiyo xalqlari manfaatlariga boʼysundirilishi bilan bu borada Sharq va Gʼarb Oʼrtasida aloqa bogʼlanib, uning xavfsizligi toʼla taʼminlandi. Natijada savdo koʼlami kengaydi. Hatto chorvadorlar ham oʼz qoʼy-echki, mollari va yilqilarini xorijga sotish uchun hayday boshladilar. Shunday qilib, Markaziy Osiyo qoraqoʼli dovrugʼining yer shari boʼylab taralishida ham Ipak yoʼlining ahamiyati katta boʼldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |