O`zbekiston milliy universiteti ijtimoiy fanlar fakulteti bolalar va yoshlar ijtimoiy ta`minoti va himoyasi fanidan mustaqil ish mavzu : Bolalar ombudsmani va O`zbekiston Respublikasida xorijiy standartlarni qo`llash amaliyoti

ALIYA TUYG`UNOVNA YUNUSOVA - 2020 YILDAN BOSHLAB O`ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA BIRINCHI BOLALAR HUQUQLARI BO`YICHA OMBUDSMANI

Bolalar ombudsmani haqidagi tahliliy malumotlar.

• Statistik maʼlumotlarga koʻra, jahonda har ikki soatda bolalar ombudsmaniga voyaga yetmaganlardan ikkitadan murojaat kelib tushadi. Ular nafaqat bolalarning huquqlari buzilishi holatiga taalluqli, balki murakkab vaziyatlarda maslahat berish boʻyicha iltimoslar hamdir. Binobarin, bolalar ombudsmani institutini tuzish dolzarbdir. Bular BMTning Bola huquqlari toʻgʻrisidagi konvensiyasiga ham toʻla mos keladi.
• Oʻzbekistonda amalga oshirilayotgan bolalar va yoshlarga oid siyosat Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi, Bola huquqlari boʻyicha BMT konvensiyasi va boshqa xalqaro huquqiy hujjatlar qoidalariga asoslanadi. Ular mamlakat Konstitutsiyasi, qonunchilik hujjatlarida oʻz inʼikosini topgan

O‘zbekistonda bolalarni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan, mensimaslik, shafqatsizlik, qo‘pollik, insoniy qadr-qimmatni kamsituvchi muomala, bolalarni haqoratlash yoki ekspluatatsiya qilishdan himoya qilish, milliy meʼyoriy-huquqiy bazani takomillashtirish, aholi o‘rtasida huquqiy savodxonligini oshirish orqali muhim islohotlar boshlandi. Majburiy bolalar mehnatidan foydalanish tugadi. Ota-ona qaramog‘isiz qolgan bolalarni, shuningdek, nogiron bolalarni internatlarga joylashtirishni kamaytirish va oldini olish maqsadida bolalarni deinstitutsionalizatsiya qilish masalalariga alohida eʼtibor qaratilmoqda.
Mahalliy va milliy darajadagi siyosatni ishlab chiqishda bolalar va yoshlarni o‘z manfaatlariga taʼsir qiladigan qarorlarni qabul qilishda ularning fikrini inobatga olgan holda jalb qilish amaliyoti va mexanizmlarini kuchaytirish zarur, bu bolalar va yoshlarning jamiyatdagi ishtiroki uchun huquqiy bazani kengaytiradi. Bu, o‘z navbatida, tinglash va jamoatchilik fikrini shakllantirishda ishtirok etish imkoniyatini beradi.
Mamlakatimiz Prezidentining Murojaatnomasida keltirilgan masalalar O‘zbekistonda bolalar huquqlarini amalga oshirish sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarni to‘ldiradi, uni yana-da takomillashtirish maqsadida milliy qonunchilikda bolaning huquqlarini taʼminlash sohasida xalqaro standartlar qoidalarini amalga oshirish bo‘yicha takliflarni ishlab chiqadi va boshlangan islohotlarni bolaning manfaatlari yo‘lida samarali amalga oshiradi.
Bola huquqlarini taʼminlashga oid O‘zbekiston Respublikasining siyosatini amalga oshirish BMTning Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyasi va inson huquqlari va erkinliklari to‘g‘risidagi boshqa xalqaro huquqiy hujjatlarning qoidalariga asoslanadi, ular 100 dan ortiq qonunlarda va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarda amalga oshiriladi, ular orasida Respublika Konstitutsiyasi ustuvor o‘rin tutadi.