O‘zbekiston milliy universiteti horijy filologiyasi fakulteti O‘zbek

O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI XORIJIY FILOLOGIYA FAKULTETI O‘ZBEK FILOLOGIYASI KAFEDRASI Fan: TILSHUNOSLIKKA KIRISH

1-seminar mavzusi

ТILNING IJTIMOIY VAZIFALARI.

ТIL BIRLIKLARI VA MANTIQIY TUSHUNCHALAR

f.f.n., dotsent M.Abdurahmanova

O‘zMU -2020

Guruh a’zolariga topshiriqlar beriladi.

1-variant. “Mehnat hayqiriqlari” nazariyasi asosini Klaster usulida ifodalang.
2-variant. Tilning paydo bo‘lishi haqidagi nazariyalarni jadval asosida izohlang.
3-variant. O‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi va uning ahamiyati haqida bahs yuriting.

Tilning vazifalri

kommunikativ vazifasi
hissiy-emotsional
to‘plash

ТILNING IJTIMOIY VAZIFALARI

TIL
JAMIYAT
SOTSIOLINGVISTIKA
DIALEKT
QIPCHOQ
O‘GUZ
QARLUQ
SHEVA
ADABIY TIL
SLENG
JARGON
VULGARIZM
ARGO
Qadimiy tillar
Me’yorlashtirilgan tillar
Kreol tillari
Pijin tillari

Talabalarga faollashtiruvchi savollar beriladi.

1. Til va jamiyat munosabati deganda nimani tushunasiz?
2. Tilning ijtimoiy tabiatiga xos xususiyatlarni ayting.
3. Tilning ijtimoiy vazifalariga nimalar kiradi?
4. Til taraqqiyotini muayyan davr nuqtayi nazaridan tahlil qiladigan metod qaysi?
5. Til taraqqiyotini tarixiylik nuqtayi nazaridan qiyosiy aspektda tahlil qiluvchi metodni ayting.

Topshiriqlar

• 1-topshiriq. Jahonning ko‘zga ko‘ringan yozuvchilari tomonidan ishlatilgan so‘zlar miqdorini solishtiring. Tilning boyligi undagi so‘zlarning barcha sohalarda ishlatilishida ekanligini tushuntiring.
• Alisher Navoiy 26035 ta,
• Aleksandr Pushkin 21193 ta,
• Uilyam Shekspir 20000 dan ortiq,
• Migel de Servantes 18000 dan ortiq,
• Abdurahmon Jomiy 17600 ta,
• Abdulla To‘qay 14000 dan ortiq.