1.3-jadval
Yog’in qatlamini izogietalar usulli bilan hisoblash
Izogietlar bilan chegaralangan
maydonlar
|
Yog‘in miqdori, mm
|
,mm
|
Maydon yuzasi (fi), planimetr bo‘laklarida
|
Ko’paytma
* fi
|
1-maydon
|
540-520
|
530
|
5
|
2650
|
2-maydon
|
520-500
|
510
|
14.5
|
7395
|
3-maydon
|
500-480
|
490
|
12.5
|
6125
|
4-maydon
|
480-460
|
470
|
3.9
|
1833
|
5-maydon
|
460-440
|
450
|
1.8
|
810
|
6-maydon
|
440-420
|
430
|
0.97
|
417.1
|
7-maydon
|
420-400
|
410
|
0.33
|
135.3
|
Yig‘indi
|
-
|
-
|
39
|
19369.4
|
Nihoyat 1.3-jadval ma’lumotlaridan foydalanib, daryo havzasiga yoqqan yog‘in qatlami quyidagi ifoda bilan hisoblanadi:
= = =496.5mm
Hisoblashlar natijalarining tahlili. Hisoblashlar natijalarining tahlilini amalga oshirishda quyidagi solishtirma jadvaldan foydalangan ma’qul:
1.4-jadval
Hisoblashlar natijalarini solishtirish
T.r.
|
Yog‘in qatlamini hisoblash usuli
|
Yog‘in qatlami, mm
|
1
|
O‘rtacha arifmetik usul
|
475.5
|
2
|
Kvadratlar usuli
|
477.4
|
3
|
Mediana-tortish usuli
|
477.6
|
4
|
Izogietlar usuli
|
478.3
|
Jadval ma’lumotlari asosida hisoblashlar natijalarini solishtirishda har bir usulga tavsif berish lozim. Bunda ularning afzalliklari yoki kamchiliklari va shu bilan birga, relef sharoitini hisobga olgan holda, qo‘llanish sohalari qayd etilishi lozim.
Xulosa
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki atmosfera yog’inlari tabiatda suvning aylanishida muhim omillardan biri hisoblanadi. Atmosfera yog’inlari yer yuzasining turli qismlaridan bo’ladigan bug’lanish hisobiga hosil bo’adi. Dunyo okeani, daryolar, ko’llar, suv omborlari, botqoqliklar, tuproq yuzasidan va o’simlik tanasidan bo’ladigan bug’lanish orqali hosil bo’ladi.Bug’langan suv bug’lari kondensatsiyalanib yog’inlar ko’rinishida yer yuzasiga qaytib tushadi. Qor ko’rinishida yerga tushgan yog’inlar havo harorati sovishi natijasida muzlab ko’p yilik qor qoplamlarini hosil qiladi. Ko’p yillik qor qoplamlari va muzliklarning erishi natijasida daryolarda oqim hosil bo’ladi. Yer sirtiga yoqqan yog’inlar-qor, yomg’irdan hosil bo’lgan suvlar birdaniga daryo o’zaniga quyilmaydi. Ular dastlab yonbag’irlardan yuza oqimlar, jilg’alar ko’rinishida harakatlanadi. Jilg’alar birga qo’shilib vaqtinchalik yoki doimiy oqib turuvchi soylar, kichik daryolarni hosil qiladi. O’z navbatida soylar kichik daryolarning qo’shilishidan doimiy suv oqadigan daryolar hosil bo’ladi. Daryolarga yer osti suvlarining qo’shilishi ularning suvliligini yanada orttiradi. Suvning tabiatda aylnishi tufayli materiklarga suv keladi va bu suv bilan tuproq, o’simlik, hayvonot olamining ehtiyojlari ta’minlanadi, jilg’alar, soylar, daryolar va ko’llar suvga to’ladi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
RO’YXATI
Rasulov А.R., Hikmatov F.H. Umumiy gidrologiya. –Toshkent Universitet, 1995.
Rasulov А.R., Hikmatov F.H Aytboev D.P. Umumiy gidrologiya asoslari. –Toshkent Universitet.-, 2003.
Hikmatov F.H., Aytboev D.P., Hayitov Yo.Q. Umumiy gidrologiya amaliy mashg’ulotlar– Toshkent Universitet ,2004.
V.L.SHults, R.Mashrapov O’rta Osiyo gidrografiyasi –
Toshkent, 1969.
Umumiy gidrologiya o’quv ma’ruza matni – Toshkent,
Universitet.
Internet saytlari:
www.wikipedia.uz
www.gwpcocean.org
www.Ziyo.net
www.water.edu/html
www.google.com
Do'stlaringiz bilan baham: |