O`zbekiston Milliy Universiteti Falsafa va Huquq fakulteti Falsafa yo`nalishi



Download 11,37 Mb.
bet6/19
Sana20.01.2022
Hajmi11,37 Mb.
#392812
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Bog'liq
Xojjiyev Nurbek 3

Biotsenoz,


biogeotsenoz va

ekotizimlarning tuzilmalari va xususityatlari

EKOTIZMLARNING O’ZGARISHI. SUKTSESSIYA HODISASI


Yashash sharoiti o’xshash va o’zaro munosabati natijasida bir-biriga ta’sir ko’rsatuvchi har xil turga mansub bo’lgan birgalikda yashovchi organizmlar yig’indisiga ekologik tizim deyiladi.

🠶 O’rmon, cho’l, o’tloq, suv havzasi va boshqalar ekotizimga misol bo’la oladi.

🠶 Ma’lumki, har xil turdagi organizmlar bir-birlariga va tevarak-atrofdagi jonsiz tabiatga har tomonlama moslashgan; bunday uzviy

bog’lanishlar biotsenozlarni tashkil etadi.

🠶 Biotsenoz-biogeotsenozning bir qismidir. Ekotizim tushunchasi fanga 1935 yili ingliz ekologi A.Tensli tomonidan kiritilgan.

🠶V.N.Sukachev biogeotsenozga Yer yuzasining ma’lum qismidagi bir xil tabiiy elementlar (komponentlar)ning yig’indisi deb qaraydi.

🠶Hozirgi vaqtda biogeotsenoz deganda evolyutsion jarayonda shakllanadigan fazoviy chegaraga ega bo’lgan funktsional jihatdan

tirik organizmlar va abiotik muhit o’zaro bir-birlari

bilan munosabatdagi ma’lum energetik holati hamda moddalar almashinuvi, axborot tezligi bilan tavsiflanuvchi tabiiy tizim tushuniladi.

🠶Biogeotsenozning asosiy komponentlari

atmosfera, tog’ jinslari, suv, o’simlik va hayvonot dunyosi hisoblanadi. Biogeotsenozlar har xil

o’lchamda, ya’ni kichik va katta maydonda

bo’lishi mumkin.

🠶Ekotizimda moddalar aylanishini ta’minlash

uchun ma’lum miqdorda kerak bo’ladigan

anorganik moddalar zahirasi bajarayotgan

ishi jihatidan uch xil ekologik guruhni tashkil etuvchi organizmlar bo’lishi zarur.

🠶Birinchi guruhga yashil o’simliklar kiradi. Ular

quruqlikdagi har qanday biotsenozning asosiy

tarkibi va energiya manbai sifatida xizmat

qiladi.


🠶Bunday avtotrof organizmlar produtsentlar

deb ataladi. produtsentlar – assimilyatsiya

jarayonida to’plangan energiyasini boshqa

organizmlarga beruvchilardir.

🠶Fotosintez qiluvchi organizmlar quyosh

energiyasi ishtirokida organik moddalarni

sintez qilib, yorug’lik energiyasini bog’langan

kimyoviy energiyasi sifatida g’amlaydi.



Download 11,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish